[zaloguj się]
[pdf]

NIECNY (17) ai

W pisowni łącznej (16), w rozłącznej (1).

e jasne.

Fleksja
sg
mNniecny fNniecnå nNniecn(e)
G Gniecn(e)j G
Aniecn(e)go Aniecną Aniecn(e)
V V Vniecn(e)
pl
G niecnych
A m pers niecn(e)
I m niecnymi
inne formy
sg n N a. A - niecn(e)

sg m N niecny (4). ◊ A niecn(e)go (1). ◊ f N niecnå (2). ◊ G niecn(e)j (1). ◊ A niecną (1). ◊ n N niecn(e) (1). ◊ A niecn(e) (1). ◊ N a. A niecn(e) (1). ◊ V niecn(e) (1). ◊ pl G niecnych (1). ◊ A m pers niecn(e) (1). ◊ I m niecnymi (2).

Sł stp: nieczsny, Cn brak, Linde XVII – XVIII w. s.v. cny.

Niemoralny, skłonny do złego (17):
a. O ludziach (22): iżći niecna żoná/ Nie może być vſtrzeżoná. BierEz P2v, H3v, S2v; Y będżie ſiła kłopota O tego nie cznego chłopa RejJóz Gv; A oćiec moy [...] zoſtháwiwſzy mie w mieście Tárſis v Strángwileiá mężá złego/ y Dionizyiey niecney żony iego/ á ſam błądźy po morzu HistRzym 25v; Ach nieſtoćie ná ty Krześćijány/ Iż wolą być z niecnymi pogány. Niżli z ſobą w Krześćijáńſkiey zgodzie BielSat G2v; Iuż poznáło męſtwo twe to niecne pogańſtwo. PaprPan A4, Ccv, Ff; BielSen 15; KlonFlis D2; KlonWor 23.

W charakterystycznych połączeniach: niecny(-a, -e) chłop, narod, niewiasta, poganin (pogaństwo) (4), roztrucharz, żona.

b. O działaniach ludzkich i miejscach z nimi związanych (5): Fryjerstwo i niecne miłowanie, Żniwa c[ud]zego nasienia, Dzieci nie swego rodzenia. BierRozm 5; Y kázał niecną rzecż po mieśćie wołáć/ ktorą háńbá ieſt w thy tho kſiąſzki piſáć HistRzym 20v; By nas ten zły pohániec nie zdybał beſpiecżnych/ A nie pobrał do bożnic tych tám ſwoich niecnych. PaprPan A4v; Zydom y cżárownicom [...] Przedáią bezbożnicy ćiáło y krew Páńſką: [...] O zákámiáłe ſercá/ łákomſtwo bezecne! O nieſzcżęſny rozumie/ y kupiectwo niecne! KlonWor 29.
Wyrażenie: »niecne uczynicnie« (1): Ale wżdy mieli ſumnienie [= wyrzuty sumienia]/ Zá ſwe niecne vcżynienie BierEz H2.

Synonimy cf NIECNOTLIWY.

Cf BEZECNY, CNY, NIECNOTLIWY

MM