[zaloguj się]
[pdf]

NIEDOJŹRZENIE (8) sb n

niedojźrzenie (5), niedoźrzenie (2), niedojzrzenie (1), [niedojrzenie]; niedojźrzenie GostGosp (3), SarnStat (2); niedoźrzenie SienLek, Strum; niedojzrzenie Mącz.

W pisowni łącznej (6), w rozłącznej (2).

Pierwsze i drugie e oraz o jasne, końcowe e pochylone.

Fleksja
sg
N niedojźrzeni(e)
G niedojźrzeniå
A niedojźrzenié
I niedojźrzeniém, niedojrzenim

sg N niedojźrzeni(e) (1). ◊ G niedojźrzeniå (2). ◊ A niedojźrzenié (4); -é (2), -(e) (2). ◊ I niedojźrzeniém (1), [niedojrzenim].

Sł stp notuje, Cn s.v. niedozór oraz ślepianie, Linde brak.

1. Brak opieki, dozoru; niedopilnowanie, niedopatrzenie; animadvertentia JanStat; ablepsia, inspectionis defectus Cn (7):

I sg w funkcji okolicznika przyczyny [czyje] (7): NIe doyźrzeniém Piſárſkim wiele ſie omiaſzkánia dźieie SarnStat 563.

Wyrażenie przyimkowe:»prze(z) niedojźrzenie; dla, z niedojźrzenia« (4;7:7): Gdy ſye nogá zákáźi/ z niedoźrzenia/ thák iż ſye zágnije SienLek 175v; Vrzędnik ma tego doyźrzeć/ áby robotá byłá lepſza niż nakład: bo to bywa prze nie doyźrzenie/ iż drugi ſtráwy nie zárobi. GostGosp 14, 38.

~ prze niedojźrzenie czyje [w tym: pron poss (2), G sb (1)] (3): Strum P2v; GostGosp 60; áby potomſtwo Szlácheckié [...] ku ſzkodźie nie przychodźiło prze niedoyźrzenié opiękunów SarnStat 585.

Szeregi: »przez niedbalstwo i niedoźrzenie« (1): á przez twé niedbálſtwo/ y nie doźrzenié/ ſtáłáć ſye ſzkodá Strum P2v.

[»prze niedojrzenie, złe opatrzenie«: Nie iedno bydlę prze niedoyrzenie/ Zginie/ zdechnie/ prze złe opátrzenie. WirzbGosp D2v.] ~

[»za niedojrzeni(e)m [czyim: G sb]«: Owsa dannego staradawna wieś przerzeczona nie dawała, co się stało za niedojrzeniem urzędników LustrMalb I 152; LustrPodl 38.]

2. Krótkowzroczność, ślepota; caligatio Mącz, Cn; abtusus visus, luscitio Cn (1): Caligatio, Ciemny wzrok niedoyzrzenie. Mącz 32a.

Synonimy: 1. niedozor, niepilność, niepilnowanie.

Cf DOJŹRZENIE

AŻ