[zaloguj się]
[pdf]

NIEMIARA (8) sb f

W pisowni łącznej (6), w rozłącznej (2).

e oraz oba a jasne.

Fleksja
sg
N niemiara
I niemiarą

sg N niemiara (7). ◊ I niemiarą (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.

Brak umiaru, niepowściągliwość w postępowaniu; immoderatio, immodestia, nimietas Mącz, Cn; intemperantia, intemperatio Mącz; enormitas, exuberatio, intemperies, luxuria, redundantia, superfluitas Cn (8): Immodestia, Niewſtidliwość, niemiárá/ roſpuſtá. Mącz 228d, 228c, 247c; Náſz Ziemiáńſki dobry byt/ iáko ſubtelnośći nie zdoła/ tákby żadną niemiárą obkłádáć ſie nie miał. GostGospPon 169.
Wyrażenie: »zbytna niemiara« = immoderata intemperantia, immoderata intemperatio Mącz (2): Immoderata intemperantia, Zbytna nie miárá. Mącz 228c, 443b.
α. W funkcji przysłówka (2):
Wyrażenie: »co niemiara« = bardzo dużo (2): KlonŻal C4; Práwie iże nie nowy [miecz]/ pátrzćie iák rdzewiáły/ [...] Sczérbin w nim co niemiárá WyprPl Bv.
a. [Nieumiarkowanie w jedzeniu i piciu: bo cóż po tym co raz ſye purgowáć/ ſyropki bráć/ [...] gdy niemiárá á piérwſzy zbytek wróćiwſzy ſye/ wſzyſtko odnowi? OczkoPrzymiot 22.]

Synonimy: niepowścięgliwość, niewstydliwość, rozpusta, zbytek; α. mnostwo, wiele.

Cf MIARA

ASt