[zaloguj się]

NIENAGANIONY (43) part praet pass pf

W pisowni łącznej (32), w rozłącznej (11).

e oraz oba a jasne (w tym w pierwszym i drugim a 1 r. błędne znakowanie); -o- (7), -ó- (1); -o- : -ó- KochPs (2:1).

Fleksja
sg
mNnienaganiony fNnienaganionå nNnienaganioné
Gnienaganion(e)go Gnienaganionéj G
Anienaganiony Anienaganioną Anienaganion(e)
Inienaganionym I I
L Lnienaganion(e)j L
Vnienaganiony V V
pl
N subst nienaganion(e)
D nienaganionym
A m pers nienaganion(e)
subst nienaganion(e)
I m nienaganionymi, nienaganion(e)mi
inne formy
pl G a. A m pers - nienaganionych

sg m N nienaganiony (10).G nienaganion(e)go (5).A nienaganiony (1).I nienaganionym (4).V nienaganiony (3).f N nienaganionå (1).G nienaganionéj (2).A nienaganioną (1).L nienaganion(e)j (1).n N nienaganioné (2).A nienaganion(e) (2).pl N subst nienaganion(e) (1).D nienaganionym (2).A m pers nienaganion(e) (3). subst nienaganion(e) (1).G a. A m pers nienaganionych (1).I m nienaganionymi (2), nienaganion(e)mi (1); -ymi CzechRozm; -ymi : -(e)mi WujNT (1:1).

stp s.v. naganić, Cn notuje, Linde XVII(XVIII) w. s.v. naganić.

W funkcji przymiotnika: Nie zasługujący na naganę, na potępienie; doskonały, bez wad, bez zarzutu; inculpatus PolAnt, Calep, JanStat, Cn; irreprehensibilis Calag, Vulg, JanStat, Cn; immaculatus Vulg, PolAnt; irreprehensus Calep, Cn; simplex, sine macula PolAnt; inconfusibilis, sine crimine, sine reprehensione Vulg; candidus Cn (43): Y obrał kápłany nienágánione/ y zakon miłuiące ku ocżyśćieniu ich. BibRadz 1.Mach 4/42; Calag 534a; O pánie/ wſzytki poſtępki twoie ſpráwiedliwé/ Zakon twóy nienágániony/ świádectwá prawdźiwé, KochPs 185, 21, 124; Powijay ſobą mieśce [grób] ná wſze ſtrony/ Ná ktorym leży mąż nienágániony [= Jan Kochanowski]. KlonŻal Dv; Calep 524b, 563a; Zácżym wſzyſcy ná cię iáko Oycá ſwego y obrońcę oględáć ſie będą/ ciebie iáko nienágánionego żywotá y Páná ſpokoynego miłowáć będą Phil S4; LatHar 35, 128, 327, 340, 393.

nienaganiony u kogo (1): iednák kto ſie według onego vpodobánia y roſkazánia BOżego ták ná on cżás ſpráwował: [...] tedy táki káżdy Bogu przyiemny/ á v ludźi nienágániony bywał. CzechRozm 210v.

nienaganiony w czym (3): Momo satis facere, Wſzelákie przicziny nágánienia vprzedźić/ to yeſt w żadney rzeczy nie nágánionym być. Mącz 230b; Cżym ſię tedy Bog prawdźiwy/ y wſzyſtek Kościoł iego/ w náuce ſwey y świątobliwych zwycżáiách/ nigdy ſłuſznie nienágániony/ nie brzydźi LatHar 58, 8.

W charakterystycznych połączeniach: nienaganiony(-a, -e) kapłan, kościoł, mąż, mierność, prawodawca (2), sędzia (2), słowo, sprawa Ducha Św., zakon, żywot; nienaganiony u ludzi; nienaganiony w nauce (2), w zwyczajach, w żadnej rzeczy; nigdy nienaganiony; by(wa)ć nienaganiony(m) (2).

Szereg: »zdrowy, nienaganiony« (1): Słowo zdrowe/ nienágánione [sanum, irreprehensibile] záchowyway: áby ſię przećiwnik záwſtydźił/ nie máiąc nic coby o nas miał mowić złego. WujNT Tit 2/8.
W przen (3): LatHar 351; áby ſercá wáſze nienágánione vtwierdźił/ w świątobliwośći/ przed Bogiem y Oycem náſzym WujNT 1.Thess 3/13; Stáray ſię pilnie ábyś ſię sſtáwił doświádczonym Bogu/ robotnikiem nienágánionym/ dobrze rozbieráiącym ſłowo prawdy. WujNT 2.Tim 2/15.
a. Niewinny, bezgrzeszny (17): BibRadz Sap 2/22, Hebr 9/14; BudBib Sap 2/22; Abyśćie byli bez przygány/ y ſzcżyrzy/ dzieći Boże nie nagánione/ wpośrzodku rodu niepráwego á przewrotnego. BudNT Philipp 2/15; tedy dáleko więcey kreẃ Chriſtuſowá/ ktory przez duchá wiecżnego ofiarował ſámego ſiebie nienágánionym Bogu/ ocżyśći ſumnienie wierzących od vcżynkow martwych CzechRozm 211; rácż mię ćieſzyć w fráſunkách tych/ Pánie [...] przez nienágánione żyćie twoie/ przez gorzką mękę/ y śmierć twoię LatHar 616, 645; ábyśćie byli bez przygány/ y ſzczerymi dźiatkámi Bożymi/ nienágánionymi w pośrzodku narodu złego WujNT Philipp 2/15, 1.Cor 1/8, Iudae 24.

nienaganiony przed kim (2): ábyſmy byli świętymi y nienágánionymi przed nim? CzechRozm 214v; WujNT Eph 1/4.

W charakterystycznych połączeniach: nienaganiona(-y, -e) dusza (2), dzieci boże, słowo, życie, żywot; nienaganiony do końca.

Szereg: »święty i nienaganiony« (4): CzechRozm 214v; áby ſam ſobie wyſtáwił kośćioł chwálebny/ ktoryby nie miał zmázy/ [...] ále iżby był święty y niepokalány (marg) nienágániony. G. P. (–) WujNT Eph 5/27, Eph 1/4, Col 1/22.
W przen (3): [słowa przy chrzcie:] Wezmi Lámpę goráiącą/ y nienágánioną KrowObr 83.
Szereg: »nienaganiony i niepokalany« = immaculatus et incontaminatus Vulg (2): Wiedząc/ iż nie rzecżámi káżącymi ſię [...] wykupieni ieſteśćie/ [...] ále drogą krwią báráná nienágánionego/ y niepokalánego Chriſtuſá. NiemObr 119 [przekład tego samego tekstu] WujNT 1.Petr 1/19.
b. O szlachectwie i dobrej opinii: nie kwestionowany, niewątpliwy; inculpatus, irreprehensibilis JanStat (4):
Wyrażenia: »nienaganionej sławy« (2): będźie dowiedźión y oczyśćión [...] onégo ſámégo y innych dwu świádków ſzláchćiców ośiádłych dobréy y nie nágánionéy ſławy [bonae et inculpatae famae JanStat 509] ćieleſną przyśięgą. SarnStat 328 [idem] 767.

»szlachectwo nienaganione« (2): iáko w poſpolitym Práwie Króleſtwá náſzégo ſzláchectwo nienágánioné [Nobilitas irrprehensibilis JanStat 195] zwykło bydź dowodzoné. SarnStat 178 [idem] 922.

Szereg: »dobry i nienaganiony« (2): SarnStat 328, 767 cf »nienaganionej sławy«.

Synonimy: niepodejrzany, niewytkniony, pewny.

Cf NAGANIONY, NIENAGANNY