Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: NIENAWIDZAĆ

Następne hasło: NIENAWIDZENIE »

NIENAWIDZĄCY (12) part praes act

W pisowni łącznej (10), w rozłącznej (2).

e prawdopodobnie jasne (tak w nie-); a pochylone.

Fleksja

sg
m	N	nienåwidzący
	G	nienåwidząc(e)go
	D	nienåwidząc(e)mu

pl
N	m pers	nienåwidzący
G		nienåwidzących
D		nienåwidzącym
I	m	nienåwidząc(e)mi, nienåwidzącymi

sg m N nienåwidzący (3). ◊ G nienåwidząc(e)go (1). ◊ D nienåwidząc(e)mu (1). ◊ pl N m pers nienåwidzący (1). ◊ G nienåwidzących (3). ◊ D nienåwidzącym (1). ◊ I m nienåwidząc(e)mi (1) BudBib, nienåwidzącymi (1) CzechRozm.

Sł stp s.v. nienawidzieć, Cn notuje, Linde w objaśnieniu s.v. nienawisnik.

Znaczenia

Który bardzo nie lubi (12)
- a. W funkcji rzeczownika (7)

Który bardzo nie lubi; odiens PolAnt, Vulg; infensus Calep, Cn; odio habens PolAnt (12): Infensus ‒ Obrazoni, nienawidząci, rozgniewani. Calep 532a.

nienawidzący kogo (G) (1): WujNT Tit 3/3 cf W połączeniu szeregowym.

nienawidzący czego (2): Odſtąpćie onych [...] zgody Chrześćiáńſkiey nie nawidzących/ Pátr. Cárogrockich SkarJedn 352. Cf Wyrażenie.

W połączeniu szeregowym (1): Abowiem y my byliſmy niekiedy głupi/ niewierni/ błądzący/ ſłużący pożądliwośćiam y roſkoſzam rozmáitym/ w złośći y w zazdrośći mieſzkáiący/ przemierzli/ iedni drugich nienawidzący. WujNT Tit 3/3.

W przeciwstawieniu: »miłujący ... nienawidzący« (1): Wdźięcznieyſze ſą rány miłuiącego/ á niżeli łagodne pocáłowánie cżłowieká nienawidzącego. BibRadz Prov 27/6.

Wyrażenie: »prawdy bożej nienawidzący« (1): iáko owiecżki miedzy wilki/ bes rogow/ ták oni miedzy Chrześćiány ludzmi obłudnymi/ krwáwymi/ prawdy Bożey nie nawidzącymi chodzą CzechRozm 112v.

a. W funkcji rzeczownika; osor Calep, Cn; invisor Cn [w tym: kogo (G a. A) (5)] (7): y mnie wybawić racż od wſzytkich mnie nienawidzączych TarDuch D3v; LubPs Q; BudBib Ex 20/5; Misanthropos – Liudzi menawidząci [!], ani z nimi obcuiąci. Calep 665a, [724]a; Lecz gniewliwemu á brátá nienawidzącemu/ mężoboyſtwo nie trudne. SkarKaz 314b.

Zwrot: »dobrze czynić nienawidzącemu« (1): dobrze cżyńćie nienawidzącym was [bene facite odientibus vos] BudNT Matth 5/44.

Synonim: nienajrzący.

Cf NIENAWIDZIEĆ, NIENAWISNY, NIENAWISTNIK.

LWil