[zaloguj się]
[pdf]

NIEOBRZEZKA (29) sb f

W pisowni łącznej (25), w rozłącznej (4); -z- (20), -ſ- (9).

Teksty nie oznaczają é oraz ó; pierwsze e oraz o prawdopodobnie jasne (tak w nie- oraz ob-); a jasne.

Fleksja
sg pl
N nieobrzezka
G nieobrzezki nieobrzezek
A nieobrzezki
I nieobrzezką
L nieobrzezce

sg N nieobrzezka (11). ◊ G nieobrzezki (8). ◊ I nieobrzezką (1). ◊ L nieobrzezce (7). ◊ pl G nieobrzezek (1). ◊ A nieobrzezki (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI w. (jeden z niżej notowanych przykładów); poza tym XVI w. (jeden z niżej notowanych przykładów) s.v. napletek.

1. Nieobrzezanie, brak obrzezania; praeputium Vulg, Pol Ant (19): CzechRozm 73; Obrzezáńcem kto wezwány ieſt? niechayże nie przywodźi nieobrzezki. W nieobrzezce kto wezwány ieſt? niechayże ſię nie obrzezuie. WujNT 1.Cor 7/18, Rom 4/11 [2 r.], 12, 7/18, Aaaaaa3.

nieobrzezka czego (1): Y was gdyśćie byli vmárli w grzechách y w nieobrzezce ćiáłá wáſzego/ ożywił z nim poſpołu WujNT Col 2/13.

nieobrzezka czyja (1): Ieſliż tedy nie obrzezány chowa práwá zakonne: ázaż iego nieobrzezká nie będźie poczytána zá obrzezánie? WujNT Rom 2/26.

W przeciwstawieniu: »obrzezanie ... nieobrzezka« (10): áni obrzezánie/ áni nieobrzezká (to ieſt áni záchowánie zakonu Moyzeſzowego/ áni Pogáńſkie cnoty) w Chriſtuśie nic nie ważą WujNT 664; Gdźie nie máſz Pogániná y Zydá/ obrzezánia y nieobrzezki/ człowieká obcego y Tátárzyná/ niewolniká y wolnego WujNT Col 3/11, Rom 2/26, 4/10 [2 r.], 1.Cor 7/19, Gal 5 arg, 6, 6 arg, 15.

Przen: Człowiek nie obrzezany (1): pámiętayćie/ źeśćie wy niekiedy byli Pogány w ćiele/ ktorzyśćie byli zwáni nieobrzezką od onego ktore zwano obrzezánim w ćiele rękomá vczynionym WujNT Eph 2/11.
2. Napletek; praeputium PolAnt (10): Nie obrzeſki/ to ieſt ſkorki ktora okrywa członek mężczyńſki. BibRadz I 9a marg; Tám piſze/ iż [...] roſkazał mu ták mowić/ Krol niepotrzebuie inego wiána corce ſwey/ ktorą chce dać zá ćię/ chybá ſta napłetkow. Patrzayże/ iż ſię to ſłowo tu niezgodźi/ ktorym oni przekłádáią/ to ieſt Nie obrzeſká BudBib b4.

nieobrzezka czego (1): Ale mężczyzná nieobrzezány/ ktorego ćiáła nieobrzezká oderznioná by nie byłá/ ten będzie wygłádzon z ludu ſwoiego BibRadz Gen 17/14.

nieobrzezka czyja [w tym: G sb i pron (4), pron poss (2), ai poss (1)] (7): Y obrzezowáć będźiećie ćiáło nieobrzeſki wáſzey BibRadz Gen 17/11; Niedbać Krol o wiáno/ iedno tylko chce mieć ſto nieobrzezek Filiſtyńſkich BibRadz 1.Reg 18/25, Gen 17/23, 24, 25, Lev 12/3; Bo tamże piſze/ iż Dawid iáchawſzy ná Peliſztymy vbił ich dwie śćie mężów y przyniosł iych nieobrzeſki. BudBib b4.

Synonimy: 2. napłetek, obrzezek, obrzezka, prepucyja, skoreczka.

Cf NIEOBRZEZANIE, NIEOBRZEZEK, [NIEODRZEZEK], OBRZEZKA

ZZa