[zaloguj się]

NIEPRZYJACIELSKIE (9) av

W pisowni łącznej (8), w rozłącznej (1).

Pierwsze i drugie e jasne; końcowe e prawdopodobnie jasne (tak w przyjacielskie, tak też Cn; w Calep 1 r. może błędnie?).

stp, Cn notuje, Linde XVI w. s.v. przyjacielski.

Kierując się uczuciem nienawiści, agresywnie, wrogo; w sposób właściwy nieprzyjacielowi; hostiliter, infeste Mącz, Modrz, Cn; inimice Calep, Cn; inimiciter Cn (9): Mącz 170a; A przeto/ choćiaby kto bronią drewniáną/ choćia żelázną/ ábo kámieniem ręcżnym/ ábo ręką bliżnego nieprzyjaćielſkie bił/ ták iżby vmárł/ tedy ten co bije/ zá mężoboycę ma być policżon y ná gárdle ſkaran ModrzBaz 78v; ták ſię nam ſtał nieprzyiaćielem/ y ták nas nieprzyiaćielſkie przeſláduie CzechEp 91; Calep 537b; CiekPotr 47.

W charakterystycznych połączeniach: nieprzyjacielskie bić, prześladować, trapić.

Zwroty: »nieprzyjacielskie nacierać« (1): ále nienawidźieć/ á nieprzyjaćielſkie náćieráć ná tego/ ktory ſię zda iákoby zbłądźił [odisse vero oppugnare eum, qui errare videatur] / ieſt rzecż cżłowieká ſrodze iádowitego ModrzBaz 65.

»nieprzyjacielskie [o kim] rozumieć i mowić« (1): Y prozna ieſt o tem nádźieiá/ áby ći Rzecżypoſpolitey w wielkich niebezpiecżnośćiách ſpolnie bronili/ ktorzi ták nieprzyiaćielſkie o ſobie z obopolnie y rozumieią/ y mowią [hostiliter de sese mutuo et sentiant et loquantur]. ModrzBaz 20.

»uczynić [co] nieprzyjacielskie« (1): ten mi ſię zda być winien obráżenia máieſtatu/ kto przećiwko Pánu/ ábo przećiwko Vrzędowi/ ábo Rzecżypoſpolitey/ [...] vcżynił co złą zdrádą/ zámieſzániem/ záburzeniem iáwnym/ y iákokolwiek nieprzyiaćielſkie [hostiliter fecerit] ModrzBaz 82.

»nieprzyjacielskie [co] wykładać« (1): (‒) Gánimy ieſzcże Rzymſkie Doſyćvcżynienia zá grzechy/ [...] (‒) Y my was przeto nie chwalimy: że ták doſyć vcżynienie Kośćiołá Powſzechnego/ nieprzyaćielſkie wykłádaćie/ á ſłowek ſie chwytáiąc/ ſámę rzecż opuſzcżaćie. WujJud 92.

Synonimy: nieżyczliwie, przeciwnie, sprzeciwnie.

Cf NIEPRZYJACIELSKO, PRZYJACIELSKIE

IM