« Poprzednie hasło: NIEROBOTNOŚĆ | Następne hasło: NIEROD » |
NIEROBOTNY (10) ai
W pisowni łącznej (6), w rozłącznej (4).
e oraz oba o jasne.
Fleksja
sg | |||||
---|---|---|---|---|---|
m | N | nierobotny | n | N | nierobotn(e) |
I | nierobotnym | I | |||
V | nierobotny | V |
pl | ||
---|---|---|
N | subst | nierobotn(e) |
G | nierobotnych | |
A | subst | nierobotn(e) |
L | nierobotnych |
sg m N nierobotny (2). ◊ I nierobotnym (2), ◊ V nierobotny (1). ◊ n N nierobotn(e) (1). ◊ pl N subst nierobotn(e) (2). ◊ [G nierobotnych.] ◊ A subst nierobotn(e) (1). ◊ L nierobotnych (1).
Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przykładów) – XVII w. s.v. robotny.
Znaczenia
- 1. Leniwy, unikający pracy
(8)
- W przen (2)
- 2. Taki, który nie pracuje; nieużywany do pracy (2)
1. Leniwy, unikający pracy; desidiosus, fugiens a. impatiens laboris Cn (8): GlabGad P6; Niewiáſty Liwońſkie ſą vrodliwe/ ále nie robotne/ choćia máią Len ſláchetny á nie przędą go/ wolą gi przedáwáć á płotno kupowáć. BielKron 437v; Parcere labori, Szánowáć ſie/ nierobotnym być. Mącz 277c; GostGosp 150; Trąd [= truteń] nie leći ná pole y nie nośi miodu: [...] Więc kiedy go záłápią zdybią go v żłobu [...] Leb mu gnuśny vrwawſzy/ ná doł go zrzucáią/ Nád łáſym/ nierobotnym trądem ſię wznacaią [!]. KlonWor 45, 61; [Cresc 1571 601].
W przen (2): Z bárłogu wſtánie: tám iuż myśli nie ochotne/ Włoży zá nádrá ręce/ ręce nierobotne. Tu ſię iuż do kradzieży otwieráią wrotá KlonWor 34; Zápálcżywy koſtero/ kuflu nierobotny/ Márnotrawco/ leniwcże/ trądzie nieobrotny/ Vcż ſię ſkromnie vboſtwá ćierpieć chędogiego KlonWor 40.
2. Taki, który nie pracuje; nieużywany do pracy; laboris expers Mącz, Cn (2): Iniuges boves dicuntur a Festo qui sub iugo non fuerunt, Nierobotne/ nierolne woły. Mącz 177b, 282a; [wołów robotnych 32, wołów nierobotnych 35 LustrMalb I 63, 73].
Synonimy: 1. leniwy, 2. proznujący.
Cf ROBOTNY
AK