[zaloguj się]
[pdf]

NIESPODZIEWANY (22) part praet pass pf

W pisowni łącznej (21), w rozłącznej (1).

Pierwsze e, o oraz a jasne; -dziéw- (3) KochPam, Calep, SarnStat, -dziew- (1) KochAp.

Fleksja
sg
mNniespodziéwany fNniespodziéwanå nNniespodziéwan(e)
G Gniespodziéwan(e)j G
A Aniespodziéwaną A
Lniespodziéwanym L L
pl
N subst niespodziéwan(e)
G niespodziéwanych

sg m N niespodziéwany (2). ◊ L niespodziéwanym (1). ◊ f N niespodziéwanå (4). ◊ G niespodziéwan(e)j (7). ◊ A niespodziéwaną (3). ◊ n N niespodziéwan(e) (3). ◊ pl N subst niespodziéwan(e) (1). ◊ G niespodziéwanych (1).

Sł stp brak, Cn s.v. niespodziany, Linde XVI – XVIII w. s.v. spodziewany.

W funkcji przymiotnika: Nieoczekiwany, nie do przewidzenia; inopinatus Modrz, Calep, Cn; insperatus PolAnt, Cn; inexspectatus, inopinabilis, inopinus, necopinatus Cn (22): LeovPrzep C2; tákowe rozgniewánie/ kthore bez wiela ſłow/ iákoby nieſpodziewáne/ záraz ták wſzytką śiłą/ iáko kulá z dziáłá wypada GórnDworz K4, Y8; BudBib Sap 18/17; ModrzBaz 106v; SkarŻyw 527, 570; á Niemcy obaczywſzy nieſpodziewáną zdrádę/ y gwałtowną nieprzeſpieczność/ tym leniwiey náćieráli StryjKron 390; rychło potym niespodziewana smierc niebosczyka Krola wszytkie mysli y rady nasze pomięszała ActReg 153; Calep 540a; KochAp 11; WujNT 259, 264; (nagł) O pozwie nieſpodziéwánym ná kogo przypádłym [Qui inopinate ac ex improviso ... citantur JanStat 341] (‒) [...] przydawa ſie częſtokroć/ iż niektórzy náſzy ſłudzy [...] nád nád nádźieię przed nas/ álbo przed ſędźiégo bywáią wzywáni: y quaeſtię albo ſpráwy/ o których namniéy niemyślili bywáią im zádawáné SarnStat 144.

W porównaniu (1): Przypomina/ iż dzień Páńſki przyidzie nieſpodziewány/ iáko złodziey w nocy. WujNT 710.

W formule modlitewnej (4): Od powietrza/ woyny/ y głodu wybaw. Od nagłey á nieſpodźiewáney śmierći/ wybaw nas Pánie. LatHar 176, 341, 471, 640.

W charakterystycznych połączeniach: niespodziewana(-e) radość (2), rzecz, strachy, śmierć (7), wojna, zdrada.

Szeregi: »kwapiony i niespodziewany« (1): Zacny Hrábiá/ z Tęczyná/ którégo kwápiona Y nieſpodźiewána śmierć/ ludźi záſmućiłá KochPam 80.

»nagły i (a) niespodziewany« [szyk 5:1] (6): ále tey odmiennośći więkſza przyczyná byłá nagła á nieſpodziewána woyná Wołoſka StryjKron 717; Nie dopuſzcżayże ná mię nieſpodźiewáney y nagłey śmierći LatHar 146, 176, 341, 471, 640.

Synonimy: kwapiony, nagły, nieoczekiwany, niewcześny.

Cf NIESPODZIAŁY, NIESPODZIANY, NIESPODZIEWAŁY, SPODZIEWANY

AK