obaczyć co (9): BierEz Sv; Poznałachwa yſz choroba Thá iemu prawie wadziła Skorochwa puls obacziła RejKup q2, L; SienLek 10, 80v; Ieſli mieyſcá nie cżuieſz/ gdzie oni kopáią/ Stawiáy ná mur miednicę/ pátrzyż gdzie brząkáią. [...] Gdy iuż mieyſce obacżyſz/ cżyń táką obronę. BielSat N3v; Abowiem wrzodu y káżdey niemoczy nikt lepiey nie obacży/ iedno ten kogo gdzie co boli. RejZwierc 133; Zá ſwe łotroſtwo Parys ſkaránie obacżył. PaprPan Ff4; BielSjem 40.

obaczyć według czego (1): położy ieden vcho ná bębnie/ tám on bęben poda znák/ gdy ſie źiemiá trzęſie/ obacży według podánia głoſu z bębná one^go/ [...] iáko dáleko nieprzyiaćiel ieſt BielSpr 68v.

Ze zdaniem dopełnieniowym [zaimek pytajny (3), jesli ‘czy’ (1)] (4): ieſli racżycie/ Skoſztowáć/ á co zá ſmák/ ſnádnie obacżycie. RejFig Aa5; GrzepGeom I2; ktorey [saletry] łácno ſprobuie ogniem/ y obacży ieſli w niey ſoli wiele BielSpr 72v, 68v.

obaczyć kogo, co [= to, co się sądzi; może być zastąpione zdaniem dopełnieniowym wprowadzanym przez „że”] (1139): ListRzeź w. 36; BierEz K; a mi obacziwschi yego pokorę dalyſmi mv [...] woyewodztwo ziemie walaskiey LibLeg 10/65, 6/191, 10/65v, 91v, 146, 11/14, 154v; A tho wypiſzemy porząd przez Capitula: To czo ku naſzemu pożytkowi godnego obacżymy. FalZioł IV 29c, [‡]a, V 103; FalZiołUng V 119; BielŻywGlab nlb 13; BierRozm 25; WróbŻołt S6; gdy nádemną obaczą obronę twoię/ [...] mámie ſie záwſtydziwſſy będą ſie kryć RejPs 50v, 32v, 36v, 47 [2 r.], 47v marg, 51v (32); ConPiotr 30; SeklWyzn 2v, c3v; RejJóz N7v; LibMal 1546/111, 1554/187; SeklKat Y3; Przeſziedzyecz mu tego zyſku Obaczy to/ as wuczyſku. RejKup E, Bv, b4v, g5v, h2, k6v (11); RejKupSekl a7v; HistAl F3; MurzHist K2 [2 r.], T3, V v; MurzNT 93v; KromRozm III 15v, K2v, M6; MrowPieś A4v; Ieſli tám [w klasztorze] obacżę zły rząd/ Weźmiecie mię záſię ſtámtąd BielKom G4v, A2; gdi okruthną niemiłosć á nyełáſkę przećiw ſobye oycá ſwego Herodá obacżyli GliczKsiąż Gv, A3v, A4v, C2v, E7v, F7 (9); LubPs G, K3, M2, R3v, S4 (10); GroicPorz A3v, f, gg2; prawdá iſz wſpominaćie Kryſtuſá [...] iżebyśćie ty ſwoie ſmrody y ludzkie trućiny/ od Dyabłá wymyſlone ocukrowáli/ iákoby ludzie prośći Antykryſtuſowey náuki nieobatzyli [że to jest nauka antykrystowa]. KrowObr 92, C, 2, 8v, 26v, 31v (10); Czo thám cżtąc ſzyrzey á ſnádniey obacżyſz. RejWiz A8, 2, 76, 104v, 151v, 181 v; Obacżywſſy Krolowa Sabá mądrość Sálomonowę/ y dom ktory był zbudował/ [...] práwie zmartwiáłá dziwuiąc ſie Leop 3.Reg 10/4; Chytry obacżywſſy co złego/ ſkryie ſie Leop Prov 22/3, 2.Par 32/2, Iudith 6/15, Ps 39/4, Mar 10/14, Luc 7/39, VV v; LeszczRzecz A3v; RejFig Bb5; RejZwierz 13, 80; gdy wſzedł do Agár/ tedy oná poczęłá: Co gdy obaczyłá/ wzgárdźiłá ſámá v ſiebie pánią ſwą. BibRadz Gen 16/4, I 8c marg, 53c marg, 63d marg, 186a marg, 4.Reg 10/16 (10); wpadł w niemoc/ obacżył śmierć ſwoię BielKron 175v; Turek Soliman [...] obacżywſzy ich godowánie zebrał woyſko przyćiągnął do Biłáhrodu BielKron 328, 3, 13, 21 [2 r.], 27, 28v (67); Mącz 48d, 227d, 250c, 406b, 495b; OrzQuin P3v, S4v; Ná ty czczé ſadzele/ obácz tákié lékárſtwo/ ieſli głębokość baczyſz/ muśiſz tám knoth wpráwiáć SienLek 126v, 31v, S[ss], Vuu, Xxx; RejAp 18, 34v; ábowiem rychley poſpolicie białagłowá obacży niebeſpiecżeńſtwo/ niż męſżcżyzná. GórnDworz X8v, L5, Ff5v; iáko obacżył Pan przyſzłe rozlicżne błędy/ ktore miáły być około związánia y rozwiązánia cżłowieká nędznego. RejPos 121; Tá pánná gdy iuż obacżyłá ono wypełnienie woley Páńſkiey nád ſobą/ wneth biegłá [...] do Elżbiety ſwiętey RejPos 303v, A6v, 2v, 9v, 28v, 30v (63); RejPosWiecz² 91, 92; RejPosWiecz³ 98 [2 r.]; BiałKat 46, 78v, 108v; GrzegŚm 10, [67]; HistLan C3v; Bo iáko to obacżyli Przodkowie náſzy/ ktorzy tho Kredo nabożnie y pilnie rozbieráli / oſobliwie ná trzy cżęśći ták śie dźieli KuczbKat 9, 75, 85, 345, 385, 395 [2 r.]; RejZwierc A5, 4, 6, 73, 131 (9); Są dobrzy mężowie miedzy nimi/ bo cżęſtho w potrzebách bywáią/ y obácży zárázem wygráną álbo przegráną bitwę BielSpr 66, 15, 38 [2 r.], 48, 58v, 59; WujJud 50, 74v, 123; WujJudConf 10, 191v; RejPosRozpr b3; RejPosWstaw 22, [41³], [143³]v; BudBib 2.Esdr 13/7, Ps 118/153; HistHel [A2]v; Ze godnego człowieká z niego obaczymy. MycPrz I A2v, [D]; Strum R3 [2 r.]; BiałKaz C4, G2v; BudNT przedm cv, c7v; CzechRozm 13, 18v, 69, 78v, 88v (25); TEn gdy w bitwie obacżył ſtrwożone Rzymiány PaprPan Hh3, B2, D3, H2, X2v, X3 (11); ModrzBaz 65, 83v; SkarJedn 215; Co czáſu Rzymian ludźie mądrzy óbaczywſzy [!] [...] Oczko 29v, 1v, 12; Powiedzą/ Márynus brát náſz/ niewiáſtá ieſt ná płći. On gdy rzecż ták nieſpodziáną obacży/ vpadł ná ziemię/ do nog świętey oney pánny SkarŻyw 184, 70, 75, 121, 142, 147 (12); KochTr 22; trzy ſtá ich iezdnych do Miáſtá wpuśćiwſzy bramę o nich záwárli/ tám wſzytkich záraz do iednego zbili/ drudzy obaczywſzy zdrádę vciekli. StryjKron 637, A3v,16, 225, 270, 370 (13); Aby ſię poznawſzy y to odſtąpienie ſwe od ſyná twego miłego obacżywſzy/ mogł ſię do ćiebie náwroćić CzechEp 20, 6, 27, 55 [2 r.], 115, 126 (15); CzechEpPOrz **2v; NiemObr 15, 46, 57, 65, 72, 78, 171; ReszPrz 33; WerGośc 261; WerKaz 285; ArtKanc N12v; BielRozm 6; GórnRozm H3, I4; PaprUp Cv, H3v, K; kiedyby Cesarz obaczeł contrarium co opinioni suae mogł by mutare sententiam ActReg 105, 161; GostGosp 16, 62, 96, 112; kędy pożytek Więtſzy obacżą/ tám chęć obracáią. GrabowSet Y2, K4, Rv, S3v; KochAp 7; OrzJan 22; LatHar 58, 67, 254, 475, 492, 511, 577; RybGęśli A3; áby [...] bez ſłowá pózyſkáni byli/ obaczywſzy czyſte w boiáźni obcowánie wáſze. WujNT 1.Petr 3/2, Mar 2/5, s. 132, 211, 217, Luc 20/23 (10); JanNKarKoch G2; SarnStat *4v, 715, 751, 1057, 1286; PowodPr 18, 73; CiekPotr 8; GosłCast 32; SapEpit [B2]; KlonWor 68. Cf obaczyć co od kogo; co u kogo; co wedle czego; co ku komu; co na kogo; co na kim; co po czym; co przy kim; Ze zdaniem dopełnieniowym, Ze zdaniem luźno nawiązanym; »jako na malowaniu obaczyć«, »źrzetelnie obaczyć«.

obaczyć kogo, co [= to, co się sądzi; może być zastąpione zdaniem dopełnieniowym wprowadzanym przez zaimek pytajny] (154): FalZioł V [1], 28, 42v; WróbŻołtGlab A5; LibLeg 10/95; PRoſſę moy pánie áby mi raczył dáć tákie baczenie ábych mogł obaczyć vſtáwy rozmayte vſpráwiedliwienia twego RejPs 177v, 93 [2 r.]; Y ktoſz kiedy obacżył/ iego [Boga] dziwne ſprawy RejJóz B6v, O7v, O8, P6v; Aby them lacznyey polozenye myaſtha obaczili LibMal 1548/142v; RejKup c2v, q6, ſ4, t3v; wielé ich tę załoſną Hiſtorią [...] piſali/ áby i inſzy práwdę obáczyli MurzHist V v; MurzNT 31, Matth 9/4, 91; KromRozm II i4v; MrowPieś A4; tu mamy obacżyć prawdziwą ſpowiedź [tj. na czym polega]. LubPs M2 marg, B4, I, T6; KrowObr 52, 55, 133v, 182; RejWiz 8v, 192; Leop Matth 9/4; BibRadz I 16a marg, 466a marg; A gdy iuż Abráám ſyná miał ściąć/ zawołał nań Pan Bog imieniem/ Abráámie niechay/ nie mnimay ábych ia żądał krwie ſyná twego/ ále kuſząc tobą ábych obacżył vmyſł twoy BielKron 13; Słuchaycie ſłowá Bożego kſiążętá Sodomſkie/ obácżcie zakon Bogá náſzego ludu Gomorſki. BielKron 93v; gdźiem tám mieſzkał kilko mieſięcy ábych ięzyká náwykł/ á obycżáie ludzkie obacżył. BielKron 455v, 6, 9, 116, 117v, 173, 337; GrzegRóżn C; SienLek 34v; GórnDworz B2v; gdy chceſz obacżyć ten wrzod á tę ránę o ktorey tu Pan wſpomináć racży/ tedy nie możeſz nic inego rozumieć/ iedno [...] grzech kthorym on [czart] vſtáwicżnie kąſa á ſzcżypie cżłowieká nędznego RejPos 326v, 29v, 33, 76v, 89, 119v (15); RejPosWiecz³ 98v; BiałKat 168v; Gdy go wiedli do Antoniuſá z wielką rádoſcią/ mnimáiącz że Brutuſá poimáli [...]. A gdy iuż było bliſko Licinius hełmu odchylił á thwarz vkazał y záwołał: A prawda żeś ſie omylił Antoni? [...] powiedzieli mu wſzytko co ſie sſáło/ y iáko ſie ten dał dobrowolnie poimáć/ á mychmy tego [= go, tj. kim on jest] nie obacżyli. RejZwierc 93, 3, 49, 50v, 161v; iż tey ſpráwy [rycerskiej] żadny nie obacży áni náwyknie domá ſiedząc BielSpr 37, 57v; ſnádnie obacżyć możemy przycżynę/ cżemu dziſieyſzych cżáſow nie ták ludzye chutliwi ku ſłuchániu ſłowá Bożego RejPosRozpr c4; ábyś obacżył dobro/ á oto y to prożność. BudBib Eccle 2/1; CzechRozm 98, 126v [2 r.]; Vrząd ná to wyſádzony/ obacżywſzy vrodzay zboża/ [...] niech poſtánowi pewną licżbę wywożenia ModrzBaz 33v, 13v, 28, 34, 97v; SkarJedn 381; Oczko 11; Támem obaczył przyſzły czás káżdego. KochPs 108; Ktorą rzecż/ gdy ták ludźie/ z pilne^go w tę rzecż wzglądánia/ ták iáko ſię námieniłá obacżą/ tedy dopiero do wtorey porządnie przyſtępowáć máią. CzechEp 233, 104, 124, 232, 370; ReszPrz 58; Potym Pan BOg gdy obacżył ich záchowánie w tym/ [...] záwżdy był przychylnym. ArtKanc Nllv, Kll; iáko potrzebá obacżyć wprzod chorobę niż lekárſtwá ná nię ſzukáć Phil D3; SarnStat 340, 397, 488, 667, 691; CzahTr Ev. Cf obaczyć kogo, co jakie(go); kogo, co (kim) jakim; kogo, co, ze zdaniem przydawkowym orzekającym; »obaczyć cale«, »dowodnie obaczyć«.

obaczyć co od kogo (1): Potym naſzy Polacy od nich obacżyli ich ſprawę ſłużąc s nimi BielSpr 10.

obaczyć co u kogo (2): Lácnoć to obácżyć v wiela ich/ [...] ktorzi áby napełnili żądze ſwe/ śmieią y lud łupić ModrzBaz 22v; BielRozm 6.

obaczyć co wedle czego (1): wedle Stawku tho obáczyć możeſz Strum O4v.

obaczyć co ku komu (1): przepuſcić racżyſz Gdy ż proſtoty nie ſchući/ czo ku mnię obacżyſz RejJóz C2v.

obaczyć kogo, co jakie(go) (25): RejJóz C4; Diar 55; LubPs Yv; KrowObr 128; Leop Deut 25/1; gdy go [Benedykta IX] Rzymiánie obacżyli łákomego á nieucżonego y niegodnego ná ten ſtolec/ wyrzućili go precż BielKron 176v; Náznácżył był ná ſwe mieyſce Dymitrá/ ále obacżywſzy go nie ſwoich obycżáiow/ wſadźił go do więzyenia BielKron 404, 119v, 129v, 163v, 244v, 323v, 338, 378; gdy nas s táką pilnoſcią á s tákim ſercem będzye obacżyć racżył/ [...] iuż nam wſzytki ine rzecży y ku żywnoſciam náſzym y ku inym potrzebam náſzym/ záwżdy ſnádniey przypadáć będą. RejPos 216v, 319; RejZwierc 40v, 83; Iż was ſpráwne y mężne obacżono w polu. PaprPan V v, A2, V2v, X, Ff4; CzechEp 38; CzahTr K3.

obaczyć co na kogo (1): gdi nan kradzyeſz thą obaczono onich [lege: onych] [...] odbyezal. LibMal 1551/159.

obaczyć kogo, co (kim) jakim (3): ná ten cżás káżde ſtworzenie obacży á wyznawáć mie będzye prawdziwym Bogyem RejPosWstaw [21³]v; Záraz go po doſtátktu godnym obacżyli. PaprPan Dd2v, X4.

obaczyć co na kim [= że ktoś ma coś, tj. jest jakiś] (1): ieſtlis przez takowy cżas namnie ktorey wady kiedy nie obacżył BielŻyw 167.

obaczyć co po czym [= na podstawie czegoś] (4): Nálezli ie trzeciego dniá á oni obádwá vmárli. Y obacżyli to potym [...]/ iż oni ich bogowie ná on cżás ſmierć ſobie zá nawiętſze dobro [...] pocżytáli. RejZwierc 169; BielSpr 15; PaprPan Dd2v; żebyś temu tym więtſzą dał wiárę, Iednę rzecz, po ktorey to obaczyſz, powiemći. CiekPotr 8.

obaczyć co przy kim (1): Wżdyć byli iáką godność/ przy nim obacżyli. RejZwierz 88.

obaczyć kogo, co, ze zdaniem przydawkowym orzekającym [zaimek pytajny (13), iż (10), iżby (1)] (24): LibLeg 6/190v; MiechGlab 60; Obácz iedno ſprzećiwniki moie iáko ich wiele ktorzy ná to czekáią/ áby głowną nienawiſćią mogli mię iáko kolwiek zátráćić. RejPs 36v; MurzNT Matth 6/28; ZapWar 1553 nr 2685; Obacżmy źwyerzętá co cżynyą zá ſwym płodem GliczKsiąż C8v; GroicPorz A4; KrowObr 184v; Potym obaczył Bog ſpráwy ich/ iż ſię oni náwroćili od ſwey złey drogi BibRadz Ion 3/10, I lc marg; Gdy ią [żółtą niemoc] thedy obaczyſz/ iż ſye záczyna/ niechay chory onego dniá nie ije áni pije SienLek 90; ták iáko tho y Auguſtin ſwięty ſzyroko o ſwym piſmie nápiſał/ y iáſnie ie odmieniał gdzie co obacżył iżby ſie s ſtáremi piſmy nie zgadzáło. RejAp 196v; RejPos 123v, 165v; RejZwierc 124, 124v; BielSpr 15; RejPosRozpr c4; BudBib 2.Mach 7/17; ſámi tylko náſze [czasy] obáczyć nam dádzą/ thenże gwáiak/ tęż Sálſę/ iáko z róznych miar/ choć ſą niedawniuchne/ dáwáćieſmy zwylki Oczko 2; SkarŻyw A5v; CzechEp 321; CzahTr D, [D2].

obaczyć do kogo [w tym: co (6), ze zdaniem dopełnieniowym (1)] (7): BielKron 411, 419; RejPos 325; gdy iuż kto [...] ſpráwuie ſie cnothą á rozumem w káżdym roſtropnym poſtępku ſwoim/ á iż to ludzie do niego obacżą/ iuż ſie będzie káżdy ćiſnął do przyiáźni [...] iego. RejZwierc 21; BielSpr 3v; áby oni niebożętá [...] mogli to do ſiebie y do ſwych Rábinów obácżyć/ iż też ludzmi ſą CzechRozm 69v, 205v.

obaczyć z kogo [= z czyich słów i postępowania, też od kogoś], z czego [zawsze: co a. ze zdaniem dopełnieniowym] (111): PatKaz III 151v; Lecz obiers ſtanu każdego Po iednemu przednieiſego. Stych panie ſnadnie obaczys Ieſly iuż ſwiat karać raczys. RejKup b6, d3v; RejKupSekl a5, a7v; MurzNT 38v, 93v; KromRozm III K2v; GliczKsiąż H3v; GroicPorz A3v; Iuſz tedy ſtych ſwiádeſtw piſmá Swiętego/ możeſz obatzyć/ iż Obrázow nie roſkazał/ áni Bog/ áni Swięći Apoſtołowie KrowObr 112v, 33, 36, 41v, 43, 88 [2 r.] (14); Wiem żeś wiele obacżył s towárzyſzá mego/ Pocżćiwemu ſtanowi co ieſt przyſtoynego. RejWiz 9v; iákom obacżył z biegow niebieſkich [...] iż wſzemu świátu pánować będziem BielKron 255; SienLek 32, 35, S[ss], T[tt], Xxx; GórnDworz V4v; obacżywſzy w nim s powieśći brátá iego iuż zácżętą mocnie w nim wiárę iego/ powiedzyał mu RejPos 276, 25v, 35v, 45, 195v, 199v (12); RejPosWiecz² 92, 93v; RejPosWiecz³ [97]; BiałKat 78v, 136, 220v, 271; KuczbKat 75; RejZwierc 155v, 267v; WujJud 74v, 160v; RejPosWstaw 110v, [143⁴]v; A iż ták ieſt/ możeſz to obacżyc zCyprianá y z Hiláriuſá/ Bo ći obá/ gdzie to mieyſce przywodzą/ żadney zmienki Bogá niecżynią. BudNT Ii8v; CzechRozm 13, 18v, 38, 84v, 93 (11); ModrzBaz 75; SkarJedn 194; obacżyſz z tych żywotow co święći przy wierze cżynili SkarŻyw A4, 82; StryjKron A3v, 16; CzechEp 24, 29, 55 [2 r.], 85, 112 (14); NiemObr 15, 21, 71, 83, 122, 172, 173; WerGośc 256; WerKaz 285; KochWr 33; ActReg 60; Vrzędnik y goſpodarz káżdy/ co z experyencyey obacży/ może też tu przypiſáć GostGosp 16; Z tego mieyſcá obaczyć możemy/ iż ſpráwiedliwość náſzá w Chriſtuśie ieſt rzecz iſtotnie w nas będąca WujNT 702, przedm 24, 26, s. 655, 777; SarnStat 715, 751, 1057; SkarKaz 633b.

obaczyć przez co (3): BielKron 117v, 300; Prawdáć ieſt/ żeć y przez te rzecży ſtworzone możem poniekąd dobroć y mądrość miłego Bogá obácżyć WujJud 50.

obaczyć na kim [= na czyim przykładzie; ze zdaniem dopełnieniowym] (2): Iáko y thu obacżyć możeſz ná tym ſmętnym kſiążęciu kápłáńſkim/ iż Ewányeliſtá piſze/ iż padł przed nogámi Páńſkiemi RejPos 255v, 316.

obaczyć o czym (2): O czym też wyzſzey wnetże ſzerzey obaczyſz. StryjKron 76, 16.

obaczyć po kim [w tym: co (8), ze zdaniem dopełnieniowym (2)] (10): LibLeg 10/97; Ieſzcżem żadney chytroſći po ſwym [słudze] nie obacżył RejJóz G4; Namawyal abi [...] polozenye zyemye ym okazowal. Thak czinyąez yakobi schpiegierſtwa ponich nyeobaczono. LibMal 1548/142; A gdy to tak ſprawicż racżijś Potem podrugych obacżijś Ieſli jem to k myſli będzie RejKup p2; IEden brodę fárbował/ [...] Philip krol Mácedońſki obacżył to po nim. RejZwierz 2v; RejAp [Ff5]v; gdy ſie potym [Maryja] do domu zwroćiłá/ będąc iuż znácżnie brzemienną/ Iozeff ſkoro to po niey obacżył [...] CzechRozm 161; PaprPan O, R4; obacżylibychmy to po ſludze ktorym że ſię kuflem cżęſto báwi WerGośc 261.

obaczyć w kim, w czym [= że ktoś, coś ...; w tym: co (49), ze zdaniem dopełnieniowym (2)] (51): WróbŻołt 118/18; RejJóz E; Paweł obacził niedobrą nauke wKupczu RejKup p8v, x7v; BielKom D8; LubPs R6v, hh6v; Kthorym ſlowom/ gdy ſie ktho chce pilnie przypátrzyć/ ſnádnie może wnich iad tego Wężá chytrego obátzyć KrowObr 208v; RejWiz 137v; Leop Ps 65/18; Słyſząc to [sąd Salomona] lud poſpolity/ obacżył w nim mądrość Boſką BielKron 76v, 93; Prot A4; SienLek Vuu; Ieſli też iáki przyrodzony á nieſzkodliwy niedoſthátek w przyiacielu obacży/ áby gi ćirpiał GórnDworz M3, Dd3v; Obacżymy też w Pánie Kriſtuſie przykład miłośći przećiwko narodowi ludzkiemu RejPos 44v, 43, 101, 202, 245v, 276 (9); ieſliżeś co w ſobie obacżył/ [...] coby ſie miáło iáko obłąkáć od poććiwey przyſtoynośći twoiey RejZwierc 267, A6, 4, 42 [2 r.], 73, 73v (10); Ktorzy niektore ſproſnośći y zbytki w Rzymſkim Koſciele obacżyli. WujJudConf 7v; CzechRozm 1v; PaprPan Hh; Lecż też y to w niektorych obacżono/ iż nie ták cudza omyłká/ [...] ále zazdrość dawa iym do roſtyrkow drogę. ModrzBaz 65, 5v; SkarŻyw 411; CzechEp 227; żem też to w nich obacżył iż ſię zſobą bárzo cżęſto nie zgadzáią. CzechEpPOrz **2v; ReszPrz 63; Ieſt záś drugie też mieyſce/ do ktorego mężowie niepoſłuſzne á nie vcżćiwe żony ſwe wpráwuią/ [...] ták długo ie chowáią/ áż popráwę w w [!] nich obacżą ReszHoz 131; ReszList 167; WerKaz 299; GrabowSet K4; Tám obacżyſz krewkość ludzką w Apoſtolech: obłudę y zdrádę w Iudaſzu: pochlepſtwo w ſłudze Annaſzowym: niewdźięcżność w Zydźiech: zawiſną złość/ y potwarz cżęſtą w Biſkupiech LatHar 262, [+10]v, 680; CzahTr A4v; SapEpit [B2].

obaczyć w kim, w czym [= w tekście a. na przykładzie czegoś, czyimś] (29): Pan Chriſtus [...] vczi nas proſſic rzecży duſnych/ y cieleſnych tak iako tu obaczym wtey modlitwie ktorą zowiem pacierz. SeklKat Sv; Naydzieś panſkie miłoſyerdzie jego Obáćijś to wtych ſterech oſobách RejKup o2; GliczKsiąż O8; BibRadz I 113d marg; gdzye ſlupy kámienne Herkules poſtáwił/ iáko w Kozmográſiey káżdy obacży. BielKron 75v, 80, 438 [3 r.]; GrzegRóżn Iv; GórnDworz Ff5v; RejPos 30v, 34v, 68; Co áby śię iáſniéy okazáło/ w ſtworzeniu człowieká obáczyć możeſz lepiéy. BiałKat 108v, 46, 123v; KuczbKat 125; Iáſnie to w káżdym rzemieſle á ćwicżeniu obacżyć możemy/ że nád dobre przykłády nic nie bywa ſkutecżnieyſzego RejPosWstaw [41²], 22, [41²]v, [143²], [143³]v; CzechRozm A3, 128; y niſzey też o tym w wywodzie narodu Ruſkiego z pewnych dowodow náſzych obaczyſz. StryjKron 16; CzechEp 370; LatHar 6, 475, 577.

obaczyć skąd [w tym: stąd (66), skąd (16), stamtąd (2), gdzie (1)] (85): SeklKat A4v, Y4; MurzNT 91; GliczKsiąż 13v, P5v; A batzyſz/ iákąś tu prawdę nápiſał? kożdy iuſz może ſtąd obátzyć/ z iáką pilnośćią piſmo Swięte tzytaćie KrowObr 224, 9, 10, 11, 15v, 16 (39); RejWiz 120v; Leop Soph 1 arg; Adam wedle ſwey pożądliwośći niepoymował ſobie żony/ ále ią wziął od Bogá/ gdźie obáczyć mamy ſwiątobliwoſc małżeńſtwá BibRadz I 2b marg, I 16a marg; OrzRozm K2; BielKron 183, 268; GrzegRóżn D4v; GórnDworz C4, V4; RejPos 43; KuczbKat 115; WujJud 194v; RejPosRozpr c3; RejPosWstaw [21²], 44, [143²]v; BudNT przedm c4; CzechRozm 37, 88v, 173, 184, 185, 218; SkarJedn 7; odſyłam káżdego [...] do przecżytánia opiſánego żywotá Frederiká 2. Ceſárzá [...]. Przećiw ktoremu iáko ſię wiernie po Papieſku práwie [papież] záchował/ káżdy łácno obácżyć z támtąd może. CzechEp 400, 94, 213, 331, 337; NiemObr 37, 57; ReszPrz 21, 33; niektore z tych rzecży przypomnię/ ſkąd [...] Kátholicy obacżyć będą mogli/ iáko ſię ći zwodnicy w ſwoich poſtępkách obchodżą ReszList 156; GórnRozm A4v; ActReg 161; WujNT 108, 417; SarnStat 488; PowodPr 28.

cum A cum inf (44): HistAl F2, H7v; Leop Num 32/1, Deut 25/1, Eccle 4/4; ktore obacżą Sędzyowie chwalić Słońce/ Mieſiąc/ Gwiazdy/ Ogień/ y ine rzecży/ kámieńmi go vkámionuycie BielKron 44; gdy go Krol obacżył z Ecygierem porozumienie mieć/ dał go do więzyenia ná Kowno BielKron 391, 31, 80, 128v, 132, 176v (17); Mącz 237a; OrzQuin I3; RejPos 33v, 120v, 205, 319, 330 [2 r.], 349v; GrzegŚm 17; BielSpr 43v; WujJud 160v; RejPosWstaw 42; CzechRozm 136 [2 r.], 164v; ktore obacżą być do roboty godne/ niech ie przymuſzáią robić. ModrzBaz 37v, 137; StryjKron 15, 732; ZawJeft 25; LatHar 493.

obaczyć miedzy kim, cum inf (konstrukcja analogiczna do A cum inf z inną formą na miejscu A) (1): gdy tedy miedzy ſwemi poddánemi w Lipſku/ obacżył Luterowę náukę przyimowáć/ roſkazał áby wſzytcy według ſtáre^go zwycżáiá páńſkie ćiáło prziymowáli BielKron 211v.

Ze zdaniem dopełnieniowym [w tym z zapowiednikami i odpowiednikami: to (146): iż(e), że (417), zaimek pytajny (281), jesli(by), li ‘czy’ (37), jako ‘że’ (13), iżby, żeby, aby (12) — po przeczeniu (3), zaimek względny (3); iż + sb bez orzeczenia = że to jest ktoś a. coś] (760): PatKaz I 13v; PatKaz III 151v; FalZioł V 96; BielŻyw 75. 113, 147; MiechGlab 36; KlerWes A2v; thą [lege: tam] bendancz mozeſch wyelye obaczicz czego mi thv nyewyemi LibLeg 11/174v. 7/41, 10/145v, 11/170v; rozważywſſy dziwne ſpráwy iego ſnádnie to káżdy obaczy iákiey wielmoznoſći godno ſwięte imię iego RejPs 202, 29, 49v, 68, 87, 115 (13); RejJóz Dv, D2, O8v; SeklKat A6, F, I4, Xv, Y4, Z4; RejRozm 400, 403, 407; RejKup Bv, b6, b7v, c3, c5v (17); RejKupSekl a7; KromRozm I G2; Poczekái nędzniku mało/ wnet obacżyſz coś vczynił MurzHist D2v, H4v; MurzNT Matth 2/16, k. 18v, 38v, 101 marg, 116, Matth 27/24; KromRozm III G6v; A oni obaczyć tego nie mogą, aby już to [...] uspokojenie za tymi kondycyjami być mogło Diar 55, 55 [3 r.], 61, 71, 87; DiarDop 108, 112, 114; BielKom E2v; GliczKsiąż A2, C, F4, H3v, H8 (9); obacżył Pan gdy byli w trapyenyu w ſrogośći/ Ze ſye k nyemu vcyekáli w ſerdecżney gorzkośći LubPs Y3v, A3, A3v, B4, B4v, D2v marg, Gv, I2; GroicPorz C, v3, q2; thy kxięgi moie/ thobie pánie moy poſyłam/ abyś ie przetzetł y obatzyłeś/ iáko y kiedy ſię Antykryſt/ ná przećiwko Bogu żywemu podwyſſſzył KrowObr C, A4v, B2, C2v, 6, 6v (87); Bo poſtawká obłudna śiłá ludzi zwiedzye/ Nie wſzytkiego obacżyſz s cżym kto ná plác iedzye. RejWiz 76, A6, A8v, 9v [2 r.], 11v, 45 (19); będziemyli wiedzieć że go piſał Lukaſz co był lekarzem/ [...] obacżemy záraz/ że tám wſſyſtkie ſlowá/ ſą lekárſtwem duſſe chorey. Leop *B4v, Deut 25/2, Ruth 3/18, 1.Reg 31/7, 2.Par 13/14, 32/2 (10); Pánie Boże day wam wſzem/ ábyſćie obaczyli wczás/ ku iákiemu vpadku przywiedli Polſkę ći báłámutowie. OrzList g4v, d4, e4, h; UstPraw E2; RejZwierz 14, 28v, 36v; Obáczyć mamy iż cokolwiek tho o tym domu powiedźiano że ſię to ſtoſuie ná Kryſtuſá. BibRadz I 238c marg, *2v, Ex 6/1, Deut 4/39, I 113d marg, 4.Reg 10/23 (12); OrzRozm K2; coś widzyáłá? Oná rzekłá/ mężá ſtárego w kápłáńſkim vbiorze. Obacżył Saul iż Sámuelá BielKron 67v, 11, 14v, 26, 42v, 56v (48); GrzegRóżn C3, D4v [2 r.], F2, G4, Hv, Iv, N3; Mącz 61d, 75b, 264d, 407c, d (8); Prot C3v; Ale gdy go [Syna Bożego] porownywáią z Oycem/ thu dopiero obacżyſz że błąd SarnUzn H4, C8v, D6v; SienLek 35, 112v, 133v, 158, 163v, 167, Vuu3; LeovPrzep G3v; RejAp BB6v, CCv, 3v, 35, 145, 146v; przyiádą y ći/ obacżą że błażeńſtwo/ iádą tákież ná zad GórnDworz S6, C4, D4, D5v, Q8v, S5 (11); iedno ták zgołá á po proſthu vciekſzy ſie do rozumu ſwego/ ſnádnie to káżdy obácżyć może/ co ieſt lepiey vcżynić. RejPos 315v, 2v, 3, 4, 4v, 7 (110); RejPosWiecz² 91, 93, 93v; RejPosWiecz³ [97], 98v, 99; BiałKat 58, 88v, 123v [2 r.], 181, 196 (10); GrzegŚm 57; KuczbKat 5, 75, 80, 115, 125 (10); RejZwierc 1v, 3v, 10 [2 r.], 18, 24 (33); BielSpr 1v, 22v, 44, 65v, 76; Ieſli to prawdá/ obacżym potym. WujJud 8v, A6v, B2, 10, 12v, 44 (9); WujJudConf 84v, 191v; RejPosRozpr b3, c2, c3; RejPosWstaw [21²], [41²], [41²]v, [41⁴]v, 42 (13); BudBib bv, cv, Iudic 16/5, 1.Reg 26/3, 1.Par 21/28 (12); HistHel [A2]v; MycPrz I [D]; Strum R4; BiałKaz B, I; BudNT przedm c3, c7, Gal 2/14, Ii8v; CzechRozm A3, 18v, 37, 38, 52v (18); PaprPan X4v; ModrzBaz 5v, 37, 55v, 65, 75, 131v; Y obacżył/ długo ie [księgi] y pilnie cżytáiąc: y ſtoſuiąc iedno z drugim/ iż przy Láćinſkim kośćiele prawdá SkarJedn 264, A5, 7, 36, 325, 337, 338, 356; Oczko 12; ieśli obácżę żeby Biſkupi iácykolwiek/ nád poſtánowienie oycow świętych cżynili: znimi żadney ſpołecżnośći y złącżenia mieć nie będę SkarŻyw 520, A3v, A4, 14, 82, 86 (16); co obaczywſzy Sláchtá Ruſka/ iſz ſie tiranſko z Brátem obchodźi/ wnet ſie wſzyſcy zbuntowáli StryjKron 180, 395, 442, 672; Bo to y żak ſzkolny może obacżyć/ iż to nie k rzecży ten wykład CzechEp 152, 5, 24, 55, 64, 85 (38); CzechEpPOrz *3 [2 r.], *4v, **2v; Ale y to trzebá obacżyć/ iáko nieprawdá iedna drugą wytyka NiemObr 53, 15, 21, 35, 37, 38 (35); ReszPrz 21, 34, 67, 75; ReszHoz 127, 132, 133; ReszList 155, 156, 184; WerGośc 243, 256, 261; WerKaz 291; WisznTr 12; BielSjem 4; bo tá [Wenus] obaczyłá/ Ze Iowiſz w vpominku złotym/ vtáióny Miał miéć beſpieczny przyſtęp KochPieś 36; ArtKanc D8v; GórnRozm A4v, Nv; Obacżyſz iże/ oni z pychą ſwoią Grą będą twoią. KmitaPsal A2v; KochWr 25, 33; ZawJeft 9, 26; ActReg 50, 52, 60, 80, 104; GostGosp 62; GrochKal 14; KochAp 8; OrzJan 6, 57; LatHar 22, 456, 623, 682; WujNT przedm 7, 11, 18, 24, 26 (13); WysKaz 15, 16, 20; SarnStat *3v, 550, 573, 667, 1057; ZapMaz II G 97/90; PowodPr 28 [2 r.]; SkarKaz 204a, 484a, 519a, 607a, 633b, 634b; VotSzl Bv; CiekPotr 16, 64; Rrzućiwſzy [!] okiem przed ſię á potym záś záſię/ Obacżyſz co zá ludźie náſtáli w tym cżáſie. CzahTr D, E, H4; PaxLiz B2; SkarKazSej 683a; KlonWor 23; PudłDydo A3v.

Ze zdaniem luźno nawiązanym pełniącym funkcję dopełnieniowego [w tym z zapowiednikiem: to (1); bez spójnika (5), ano (2), a ono (1)] (8): RejKup n5v; Wieręć będzye nie dobrze/ potym obacżymy. RejZwierz 100v; BielKron 79; SienLek 97v; záraz to obacżyſz ſláchtę gniewáć licho PaprPan F2; gdy by obacżyli/ áno ich dobre^mv mnimániu kto co vwłacża ModrzBaz 73; Mniemałem z przodku/ żeby ći ſektarze [...] potáiemnie ſchadzki/ y bezbożeńſtwá ſwoie odpráwowáli/ álićiem obacżył/ á ono [...] iáwnie ſię tám náſládowcy ich zgromadzáli NiemObr 22; GosłCast 31.

W połączeniu szeregowym (1): TO iuż maſz o pokorze Papieżá Rzymſkiego/ ktora iáko ſię zgadza z pokorą P. Kryſtuſową/ kożdy wierny [...] obátzyć może/ poznac y rosſędzić. KrowObr 37.

obaczyć kogo, co (62): Exurge et intende iudicio meo deus meus: dominus meus in cauſam meam. [...] weźrży na ſąd moy boże moy y panie moy racż obacżyć rzecż moię. WróbŻołt 34/23; RejPs 158v; SeklKat Z3v; Lieċ ſyę ten barzo zynacżił A prawiem go nie obacżił RejKup x7v, 14v; ktorzy zá to chcą być myani/ [...] iż nyeco oſobliwego obaczyli/ czego przed nimi nikt nye obaczył. KromRozm I E2v; MurzNT 28v; KromRozm II q2; LubPs D4, I3v, K3; Leop Philipp 3/2 [3 r.]; KwiatKsiąż L3v, Q3v; RejAp 47; rzadko ſie to ma trefić/ áby [ten kto sam nie pisywał] mogł [...] obacżyć the kuńſzty/ ktore w ſtárych Authorzech cżęſto bywáią pokryte. GórnDworz G6, I4, M2; RejPos 76, 119, 129v, 170, 191v; KuczbKat 210; RejZwierc 83, 92; WujJud 257v; Proſzę was brácia/ ábyſcie obacżyli ty/ ktorzy cżynią zwády y zgodzenia RejPosWstaw [143³]; Ano rozni tłumácże rozny pożytek chwale Bożey cżynią/ gdy ieden to lepiey/ á drugi ono obácżył/ y wypiſáł. BudBib b3; BudNT przedm c3, Ii3v; CzechRozm 67, 89; ModrzBaz 6v; ModrzBazBud π6v; CZekałem z ćierpliwością/ á pan mię obaczył/ Y prośby moie wyſłucháć raczył. KochPs 58; StryjKron 380; CzechEp 202, 360, 426; NiemObr 135; ArtKanc K9, K9v; Obatzcie ieno ow Decret Paniey Wlotkowey ſtemi ktorzi iei gwalt nieſlichani wnoci vtzinili/ zeznacie to ſami ze forum na Seimie niemial PaprUp Lv, Cv, I2v; ActReg 84, 137; SapEpit B. Cf obaczyć co z czego; kogo miedzy kim; co w kim, w czym.

obaczyć co z czego (6): KromRozm II p3v; Czo s thego pſalmu obacżić mamy. LubPs O5 marg, Hv marg, S3 marg, Z2; Ieſt inſzych mieyſc kilkádźieśiąt/ ktorem náznácżył [...]. A też ták tuſzę/ iż z tych kilká okazánych/ łácno obacży drugie pilny [...] cżytelnik. CzechEp 160.

obaczyć kogo miedzy kim (2): KrowObr 4v; nie obacżyſz iednego miedzy niemi/ ktoryby tego prożnego koſztu nie vcżynił GrabPospR N4.

obaczyć co w kim (1), w czym (26): Pięć mieyſc oſobnych tu w thym Pſalmye obácżić mamy. LubPs T marg, B2v marg, B4 marg, Dv marg, E2v marg, Fv marg (17); Iż tám w moim Medyatorze/ obaczył nieco Sztánkár z drugimi/ coby popráwić potrzebá OrzList g; RejPos 17, 76; GrzegŚm 17; RejZwierc 83; WujJud A6v, 257v; WujJudConf 67; niektorzy bráćia pewne omyłki w Biblij Brzeſkiey obacżywſzy [...] między bracią podali BudBib b; CzechEpPOrz *2v.

Ze zdaniem dopełnieniowym [w tym z zapowiednikiem: to (1); iż (2), zaimek pytajny (1)] (3): ábyśćie ie [księgi] przeyrzeli/ á obacżyli coby ſie w nich komu niepodobáło/ álbo podobało BielKron 218v; Y to też godno obácżyć/ że czo tu Ian s. ná dwu znáiomośći zákłáda/ to Piotr ná iednym SarnUzn F3; RejAp 47.

obaczyć kogo (4), co (99): FalZioł V [2], 36v; Pocżątkiem tedy każdą naukę obacżić mamy á koniec iey poznać. BielŻyw nlb 11, nlb 12; iż nie będzie doſtatecżne poſądzanie dobroci albo złoſci cżłowieczego przyrodzenia, z iednego tilko cżłonka/ ale ktho chce prawie rozeznać, ma obacżyć ſwiadecztwa wiele cżłonkow ku iedney ſie rzecżi zgadzaiące GlabGad Mv, B2; RejPs 141v; RejRozpr D3; SeklWyzn g2; RejJóz B6; MurzNT 31, 93; MurzOrt B; Muśiſz tu obáczyć roznoſć przykazánya/ chceſzli nye błądźić. KromRozm II k2, b, q2; Diar 86; Te rzecży tedy rodzicy obacżywſſy nyech pámyętháyą yáko máyą dzyatki ſwe kárać GliczKsiąż G5, A2v, B8v, C6, H6, L2v, L3, Pv; GroicPorz kk2; KrowObr 203v; RejWiz 55v, 73v; A tego zá mędrſzego/ może pewnie przezwáć/ Ktory wſzytko obacży/ niż pocżnie ſzácowáć. RejZwierz 67v; BibRadz Iob 13/6, 33/31, Thren 3/40, Agg 1/5, 7, 4.Esdr 9/20; BielKron 81, 102; Mącz 407a, 445a, 448d [2 r.]; któré dobrodźieyſtwo áżebyś tym wdźięczniéy ode mnie przyiął/ obácz niedoſtátki ſwoie/ á wielkié doſtátki moie OrzQuin Q4; SarnUzn B5v [2 r.]; RejPos 132, 280v, 300v, 350 [8 r.]; RejPosWiecz³ 98; GrzegŚm 67; RejZwierc 265; RejPosRozpr b4v; RejPosWstaw [110²], [143³]; BudBib Eccle 7/27, Ier 2/23; Ale dawſzy pokoy obcem słowam/ obácżmy ſwych właſnych kilká tákowych. BudNT Ii6; CzechRozm A3v, 146v, 149v; áby [ciało] było przedtym dobrze wypurgowáné/ pilnowáć trzebá: obaczywſzy látá/ Complexią/ y choróby przyczynę Oczko 33v, 22, [40]; CzechEp 232, 368; NiemObr 61; WerKaz 285, 302; łáſkáwy Cżytelnik gdy cżás ten obacży/ W ktoryśćie [książki] poſzły/ wádę nálażſzy przebacży. WisznTr 5; GórnRozm Ev, H4v; KochWr 21; WujNT Hebr 3/1; SarnStat 219. Cſ obaczyć kogo, ze zdaniem przydawkowym orzekającym; Ze zdaniem dopełnieniowym; »obaczyć jedno do drugiego«.

obaczyć kogo, ze zdaniem przydawkowym orzekającym (1): Sędźia potym obaczywſzy Perſonę kthora ma być pozwaná/ ieſli ieſt pod władzą iego/ dopuſći mu pozwu przes ſługę Vrzędowego. GroicPorz p4.

obaczyć około czego (1): Około zaś świeckich [ustaw]/ mámy obaczyć ieſli nie ſą przeciwko iawnęmu przykazaniu bożęmu MurzNT 76.

obaczyć w kim, w czym (2): ma też to [ojciec] obácżyć w náucżycyelu/ áby nye tákiemu ſyná ſwego porucżał/ kthoryby yedno zapłatę chcyał myeć GliczKsiąż L8v; lecz iż chorobę káżdą wedle czáſu á rozkrzéwiania iéy ſzácuiem/ tóż we Fráncy obaczmy/ ieſly ieſt świéża/ wczłowiecze gorącym Oczko [40].

Ze zdaniem dopełnieniowym [w tym z zapowiednikiem: to (19); zaimek pytajny (36), jesli(by) (a. jesliż(e)), li, izali ‘czy’ (24), iż(e), że (14), zaimek względny (7), aby (1)] (82): FalZioł II 3a; RejPs 171; LibLeg 10/152v, 11/42; MurzHist G3; Trzeba śię tedy zaprawdę i wtęm pana boga lękac a co czynięm obaczyc. MurzNT 88v, 56, 76; KromRozm II hv; Obaczmy kto jest szkodliwszy nieprzyjaciel, domowyli, czy postronny? Diar 35, 34, 35; MrowPieś A4; Obácżyć to máyą rodzicy iż zá tanyą kupią máłe też pyenyądze idą. GliczKsiąż M5v, D7, G3v, K2v, L4v, L8v, O4, O5v; LubPs B6, Gv; GroicPorz q2v, dd2v; KrowObr C4; Leop 1.Reg 25/17, Thren 1/11; UstPraw C2; LeszczRzecz A3v, A4v; RejFig Aa7; BibRadz 1.Par 28/10, I 316b marg, Ier 30/6, Eccli 2/10, Mar 4/24; niechay to obacży ieſli ſie tho godzi/ y iemu y nam dwu pánu mieć nád ſobą BielKron 209v, 36v, 211, 212v, 218v; Mącz 509d; SienLek Vuu3; RejAp 124v; GórnDworz I6v, O8v; GrzepGeom G3, H4, L4; RejPos 13, 30v, 201, 228, 312v, 349v; iżbychmy rzecż tę náſzę łácniey poięli y zrozumieli/ naprzód to obacżmy/ co to ieſt Kryſtus. RejPosWiecz² 91, 93v; RejPosWiecz³ 98; BielSat Nv; KuczbKat 205; WujJud 132v, 136; BudNT przedm c4; CzechRozm 56; ModrzBaz 57, 85, 123v, 143; Oczko 2v, 26, [40]; CzechEp 15, 274; NiemObr 18; BielSjem 37; ArtKanc N11v; GrabowSet P; WujNT Mar 4/24; SkarKaz 484b, 519a.

Ze zdaniem luźno nawiązanym w funkcji dopełnieniowego (1): Przeto obáczmy: z chorób káżda/ będźie álbo zwiérzchnia/ álbo wnętrzna Oczko 12.

W połączeniu szeregowym (1): In re praesenti optime deliberabis et constitues, W oblicznośći gry vyźrziſz/ nálepiey obaczyſz y roſpráwiſz co będzie potrzebá. Mącz 413a.

obaczyć co (4): Wſzakze mi yednak doſtatecznie wtim obaczicz wſzitkiego kv pozitkv Krolowey Y M. niemozemi LibLeg 11/40v; Wieſieni to maſz obácżyć/ Co ná Wioſnę w ſtáyni ma być. RejZwierc 237v; ModrzBaz 131v; káżdy Vrzędnik pewny niedbálec/ cżego nie obacży bez Páná zá długi cżás/ co Pan gdy przyiedźie zárázem. GostGosp 12.

Ze zdaniem dopełnieniowym [aby, jeśli ‘czy’] (2): ocyec kożdy gdy ſynowi ráić ma żonę/ obácżyć ma aby tá byała głowá ktorąby ſynowi ráił/ łotrynyą nye byłá. GliczKsiąż P6v; GostGosp 80.