« Poprzednie hasło: OBCIĘT | Następne hasło: OBCIĘŻAĆ » |
OBCIĘTY (11) part praet pass pf
o jasne.
Fleksja
sg | |||||
---|---|---|---|---|---|
m | N | obcięty, obcięt | f | N | obciętå |
G | obcięt(e)go | G | |||
A | obcięt(e)go | A |
pl | ||
---|---|---|
N | subst | obcięt(e) |
I | m | obciętymi |
n | obcięt(e)mi | |
L | obciętych |
sg m N obcięty (4), (praed) obcięt (2). ◊ [G obcięt(e)go. ◊ A obcięt(e)go.] ◊ f N obciętå (1). ◊ pl N subst obcięt(e) (1). ◊ I m obciętymi (1). n obcięt(e)mi (1). ◊ L obciętych (1).
Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI(XVIII) – XVII w.
Znaczenia
1. Oddzielony od całości przez cięcie lub zadanie ciosu ostrzem; abscissus PolAnt (5): Siedmdzieſiąt Krolow/ obćiętymi [tj. z obciętymi] pálcy wielkiemi v rąk ich y nog ich było zbieráiących (odrobiny) pod ſtołem moim BudBib Iudic 1/7.
obcięty komu (1): Obcięte obiemá ręce. SkarŻyw 444 marg.
W porównaniu (1): Coż zá śiły ſą náſze/ coż zá rozumy náſze bez P. Bogá y pomocy iego? iáko źiemiá bez deſzczu/ y ptak z obćiętemi ſkrzydłámi. SkarKaz 609b.
Wyrażenie: »obcięte gałęzie« (1): Suffragines item in arboribus dicuntur Przeraſtánie drzewá gdy po obciętych gáłęziách z nowu záłomiſtym á zákrziwionym xtałtem odraſta yákoby nos. Mącz 427d.
a. Odcięty dookoła (1): Circuncisus – Obrzezany, obcziety. Calep 197a.
2. Któremu odcięto jakąś część; mutilatus, sarptus, truncatus Cn (5): Talea, Gáłąź álbo rozgá z dołu y z wierzchu obcięta ktorą w ziemię wſádzáyą Mącz 438d.
a. Któremu odcięto jakiś członek, okaleczony; truncus Mącz, Calep, Cn; deformatus corpore, mancus, mutilatus, mutilus Cn (4): poimawſzy Adonizebech vcięli mu ręce y nogi (marg) Adonizebech obcięt. (–) BielKron 49, 63 marg; Mącz 4ó7b; Calep 1090b.
α. [W funkcji rzeczownika: Zywot Eulogiuſzá Alexándryiskiego y iednego obćiętego/ piſany od Palladyuſza Lauſiace. SkarŻyw 1050; nalażſzy iednego obćiętego ná rynku który nimiał [kust: nie miał] ręku áni nog / [...] patrzył nan [!] pilnie SkarŻyw 1050 (Linde), 1051.]
*** Bez wystarczającego kontekstu (1): Praecisus – Obczieti, obrzezani. Calep 829b.
Synonimy: 1. obrzezany; 2.a. ochromiony.
Cf NIEOBCIĘTY, OBCIĄĆ, OCIĘTY
KW