[zaloguj się]
[pdf]

OBELŻYĆ (2) vb pf

o oraz e prawdopodobnie jasne (tak w obelżenie).

Fleksja
inf obelżyć
praet
sg
2 f -eś obelżyła
conditionalis
sg
1 m -bych obelżył

[inf obelżyć.] ◊ praet 2 sg f -eś obelżyła (1). ◊ con 1 sg m -bych obelżył (1). ◊ [part praet act obelżywszy.]

Sł stp w innym znaczeniu, Cn s.v. obelżenie; słup publiczny, Linde XVII w.

Znaczenia
Znieważyć, zhańbić; allatrave, carinare, conscindere, contemerare, contumelia a. maledictis onerare, contumeliam dicere a. facere, conviciari, convicium derogare, differre, diminuere dignitatem, facere contumeliam, foedare, funestare, incilare, inferre ignominiam, inquinare, insequi, lacerare, operire, opprobrium fundare a. mordere, probrum iacere a. inferre, a. obicere, vexare, violare, violare a. vulnerare vocem Cn [co, [kogo]] (2): TO páni w Rzymie zacna/ zá ſwych cżáſow byłá/ Ktora o ſwą pocżćiwość/ ſámá ſie zábiłá. O ktorą ią przypráwił krolewic wſzetecżny [...] Ach miła pocżćiwośći/ tocieś zacna byłá/ Lecżeś iákoś złych wiekow/ ſwoy ſtan obelżyłá. RejZwierz 44v; [CEſarz Auguſtus córkę ſwą Iulią dla wielkiéy iey ſproſnośći [...]/ ſkarał wywołániém [...]/ obelżywſzy piérwéy (rozgłoſzeniém przed wſzytkiémi iéy grzéchów/ y nád miárę wzeteczeńſtwá) Céſárſki dom ſwoy. SenekaGórn 312].

[W połączeniu szeregowym: Kto by księdza katolickiego albo ministra ewangelickiego albo popa ruskiego na ulicy, w drodze [...] dla różnośći nabożeństwa nieuczciwie gabał, despekty wyrządzać, szarpać, bić i jakimkolwiek obyczajem szkodzić, obelżyć a trapić śmiał. ProjektEgzek 164.]

Przen (2):
Szereg: »obelżyć albo sfałszować« (1): Lagis Lákońſki krol/ gdy ſie máthká iego przycżyniáłá zá iednym poddánym/ áby mu wżdy czo sfolgował ná ſądzie/ powiedział: (...] A cobych ia mógł ná ſwiecie gorſzego vcżynić/ iedno gdibych obelżył álbo sfáłſzował ſwiętą ſpráwiedliwość? RejZwierc 55v.

Synonimy: naśmiać się, obrazić, osławić, pogardzić, posromocić, wyszydzić, zesromocić, znieważyć.

Formacje współrdzenne cf LŻYĆ.

Cf OBELŻENIE, OBELŻONY

AS