a. O wartościach abstrakcyjnych (1): w vąthplyuych rzeczach droga pewnyeyſza a przeſpyecznyeyfza ma bycz obyerana PatKaz I 15v.

b. O osobach: wyznaczany do pełnienia jakiejś roli, funkcji społecznej lub urzędowej (59): KromRozm III K; Poborce aby w powieciech byli obierani Diar 80, 82; Ligurgus [...] bez poſágu roſkázował poymowáć żony/ dla tego áby żony nye dla pyenyędzy były obyeráne GliczKsiąż Q; Ráyce przyſyęgáią ná káżdy rok/ gdy znowu bywáią obieráni/ ſtrzedz potćiwoſći/ y pomnożenia pożytkow/ y práwá Mieyſkiego GroicPorz b4v; W Máydeburgu iedennaſćie Przyſiężnikow bywáią obieráni/ A Woyth dwánaſty GroicPorz d2v, c2, g2v; RejPos 21v marg, 23, 23v, 24v; WujJud 154; A ták y Krolowie/ nie dla zacnośći rodu máią być obieráni [Neque igitur ex genere reges eligendi sunt]/ ále dla vmieiętnośći rządzenia Rzecżypoſpolitey. ModrzBaz 15v, 15v, 74, 134v; NiemObr 178; Wdowá niech będźie obierána [Vidua eligatur] nie mniey niżli w ſześćidźieśiąt lat WujNT 1.Tim 5/9; SarnStat 489, 555, 556, 562, 866, 992.

obierany do czego (3): A mieliby być obieráni [Eligerentur] ze wſzytkich ſtanow do tych konſyſtorzow ModrzBaz 92; á w inſzych Woiewództwách y źiemiách/ kędy Sędźie źiemſkié obiéráią/ Sędźiowie do tych ſądow generalium iudiciorum obiéráni bydź máią. SarnStat 852, 867.

obierany z kogo, z czego (4): iedno s ſtanow Páńſkich Krol ma być obieran MycPrz II C3v; ModrzBaz 92, 97; Ktorzy wſzyſcy [do skarbu Rzeczypospolitej] niechby z ludzi dobrych/ cnotliwych/ zacnych/ et ex bene poſſeſsionatis, byli obieráni. VotSzl E.

obierany ku czemu (3): GroicPorz ii4; Mącz 10d; Ku tákowemu tedy ſzáfunku tych pożytkow kośćielnych obieráni bywáią mężowie bogoboyni/ bácżni/ y w goſpodárſtwie dobrze ćwicżeni WujJud 208v.

obierany na co (16): Paweł S. [...] o biſkupyech tylko á dyakonyech zmyenkę czyni/ yácy ná ty ſtany obiráni być máyą KromRozm III H8; GroicPorz b3v; KrowObr 233; OrzQuin T2v [2 r.]; ludźie tákowego wieku [mający 49 lat]/ ná porádę máią być y bywáią obieráni. LeovPrzep Iv; WujJud 141, 156v; Ná ſtároſtwá Powiátow y zamkow/ niechay bywáią obieráni [in ... praefectos eligantur] tácy ludźie/ ktorziby [...] ſpráwiedliwość miedzy ludźmi záchowáć mogli. ModrzBaz 74; WujNT Yyyyy2; SarnStat 42, 71, 207, 853 [2 r.], 867.

obierany w co (3): DLa pożytku Mieyſkiego/ máią być obieráni w Rádę/ Ludźie dobrzy/ mądrzy/ lat zupełnych/ przynamniey we dwudźieſtu y w piąći lat/ w Mieſćie oſyedli. GroicPorz b3, b3, nn.

obierany kim (1): vſtáwiamy: áby żaden Opátem nie był obiéran [ut nemo in Abbatem eligatur JanStat 209]/ iedno Polſkiégo ſzlácheckiégo z oycá y mátki narodu/ á godny człowiek. SarnStat 207.

W charakterystycznych połączeniach: obierany(-i, -e) biskup(i) (2), człowiek (ludzie dobrzy, mądrzy, pobożni) (5), deputaci, kapłani, krol(owie) (3), pisarz(e) (3), poborce (2), podsędek, podwojski, prezbitery, przysiężnicy, rajce, sędzia (sędziowie) (5), sprawce (kościelne) (2), szafarze (dobr, skarbow [= o kościele], skarbu Rzeczypospolitey) (3), wdowy, wojt, żony; obierany do sądu (sądow) (2), do trybunału głownego; obierany z dyjecezyjej, z ludzi (cnotliwych, dobrych, zacnych) (2), z(e) (pańskich, wszytkich) stanow (2); obierany ku dostojeństwu, ku radzie, ku szafunku pożytkow kościelnych; obierany na krolestwo (2), na opactwo, na poselstwo, na poradę, na starostwa powiatow i zamkow, na stany [= duchowne], na trybunał, na urząd kapłański, na urzędy kościelne i senatorskie; obierany dla umiejętności rządzenia, dla zacności rodu; obierany nie dla pieniędzy, dla pożytku miejskiego; obierany od krolow i pospolstwa; obierany przez wojta i przysiężniki; obierany za (pospolitym, spolnym wszytkich stanow) zwoleniem (2); obierany na powiatowych sejmikach, na sejmie; obierany w powieciech (2).