Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: OBŁOŻYĆ

Następne hasło: [OBŁOŻYNY] (?) »

OBŁOŻYĆ SIĘ (4) vb pf

Oba o jasne.

Fleksja

inf	obłożyć sie

praet
	sg
2	m	-ś obłożył sie
3	m	obłożył sie

conditionalis
	sg
2	m	byś sie obłożył
3	m	by obłożył się

inf obłożyć sie (1). ◊ [fut 3 sg obłoży się.] ◊ praet 2 sg m -ś obłożył sie (1). ◊ 3 sg obłożył sie (1). ◊ con 2 sg m byś sie obłożył (1). ◊ [3 sg m by obłożył się.]

Sł stp, Cn brak, Linde XVI w. (jeden z niżej podanych przykładów) s.v. obłożyć.

Znaczenia

1. Otoczyć się; przen (3)
2. Włożyć na siebie wiele czegoś (1)
- a. O pierścieniach: ozdobić się (1)
- b. [O upolowanych zwierzętach: obciążyć się; przen: złowić wiele]
3. [Pokryć dokładnie całe swoie ciało]

1. Otoczyć się; przen [czym] (3): Náuki tedy iż to yeſt dobra á trwáła podporá/ ma ſie káżdy cżłowyek pirwey niżby co pocżynał chyćić/ y ná onę ſie zápomoc/ oną ſie pirwey obłożyć. GliczKsiąż H6; Ia walcżę z wiátrem ze dzdzem/ z dziwnemi chmurámi/ A tyś ſie tám obłożył iedno roſkoſzámi. RejZwierz 37v; A ták tu pilnuy/ tu ſie ſtáray/ ábyś ſie tymi cnemi pánienkámi [cnotami]/ thák iákoś ſłyſzał/ iáko Dawid oną Sunámitką obłożył/ áby w tobie nie záziębły w tey twey záſtydłey ſzedziwości poććiwe cnoty twoie. RejZwierc 129.

2. Włożyć na siebie wiele czegoś [czym] (1):

a. O pierścieniach: ozdobić się (1): Annulatus [!], Który pierſcieńmi ſie obłożył/ álbo/ oſádźił. Mącz 10d.

b. [O upolowanych zwierzętach: obciążyć się; przen: złowić wiele: Wieſz iák myśliwcá pytáią/ Iák gdy nie nieśie witáią. Obrok mu záledwie dádzą/ [...] A gdy ſie źwierzem obłoży/ Tálerz Pan ciepło náłoży. Z wierzchem każe nálać piwá BielawMyśl A4v.]

3. [Pokryć dokładnie całe swoie ciało [czym]: Gdyby kto też obłożył się wſzędźie rutą źieloną/ śmiele może iść przećiw bázyliſzkowi Cresc 1571 254.]

Synonimy: 2. odziać się; 3. okryć się, pokryć się.

Formacje współrdzenne cf ŁOŻYĆ.