[zaloguj się]
[pdf]

OBOJCZYK (13) sb m

Oba o jasne.

Fleksja
sg pl
N obojczyk
A obojczyk obojczyki
I obojczyki(e)m

sg N obojczyk (11). ◊ A obojczyk (1). ◊ I obojczyki(e)m (1). ◊ [pl A obojczyki.]

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI – XVII(XVIII) – XVIII w.

1. Ozdoba noszona wokół szyi, czasami stanowiąca wykończenie ubioru; amiculum collare BartBydg, Murm, Mymer1; collarium Mymer1; amiculum, humerale, murenula, superhumerale Mącz; capitium, mamillare Cn (10): Murm 152; Mymer1 15, 31v; BartBydg 8b; Nuż káplerzyk zoboyczykiem Terperelle z gorgulikiem Iſćieć ſkárbu nie vmnoży Niżli to ná ſſyię włoży RejRozpr H3; Murenula etiam, Kolnierz álbo oboyczyk okołoſeyny álbo ynſze prziochędożenie/ Káplerzik/ Obręcz Mącz 237d, 7d, 159c, 434a; [Iam przedáłá/ iedwab’/ złotą tkankę/ bramy od ſſupki/ dámáſſek/ ſſárłat Számletowi/ y iáxámientny oboytzik Wokabul 1539 Dv; wywlekę ſwoy oboytzyk/ á ſchowam go do ſwoiey ſkrzynié. Wokabul 1539 Q5, M5; armillas oboyczikÿ TomZbrudzBrul Ex 35/22].

W porównaniach (1): KAcżka ieſt ptak domowy więtſzi kura: Samcza po ſzygi poznać bo na niey pierze zielone miewa iakoby oboycżyk iaki. FalZioł IV 18a; [[a ci, którzy mię jedzą, nie śpią] Od mnoſtwá ich káźi ſie odźienié moie/ y iáko oboyczykiem ſzáty opaſáli mię [et quasi capitio tunicae succinxerunt me; iáko kraniec około ſzyje obthocżyli mie Leop] WujBib Iob 30/18 (Linde)].

2. Obroża; collarium BartBydg; focale Mącz (2): Collarium, quod est in collo canis, colnyerz vel oboyczyk BartBydg 30; Focale, Obróż álbo záwiązánie nieyákie około ſziye/ oboyczik też żelázny. Mącz 132b; [UrsinGramm 134 (Linde)].
3. Kość znajdująca się pomiędzy górnym końcem mostka a łopatkami; brachiale Calep (1): Brachiale – oboiczik ramionny. Koſtka ramionną. Calep 138a.

Synonimy: 1. kaplerz, kolnierz, kraniec, obręcz; 2. obroż.

Cf OBOJCZEK

DDJ