Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: ODEZWAĆ

Następne hasło: ODEZWAŁY »

ODEZWAĆ SIĘ (11) vb pf

się (6), sie (5).

o oraz e prawdopodobnie jasne (tak w odezwać); a jasne.

Fleksja

inf	odezwać się

praet
	sg		pl
1	m	-em się odezwåł	m pers
3	m	odezwåł się	m pers
	f	odezwała się	m an
	n		subst	odezwały się

plusq
	sg
1	m	-em się był odezwåł

conditionalis
	sg
3	f	by się odezwała

impersonalis
praet		odezwåno się

inf odezwać się (3). ◊ fut 3 sg odezwie się (1). ◊ praet 1 sg m -em się odezwåł (1). ◊ 3 sg m odezwåł się (2). f odezwała się (2). ◊ 3 pl subst odezwały się (1). ◊ plusq 1 sg m -em się był odezwåł (1). ◊ [con 3 sg f by się odezwała.] ◊ impers praet odezwåno się (1).

Sł stp s.v. odezwać, Cn brak, Linde XVI(XVIII) i XVIII w.

Znaczenia

1. Odpowiedzieć na czyjeś wołanie lub pytanie (1)
- Przen
2. Powołać się (1)
3. praw. Odwołać się do wyższej instancji, złożyć apelację (2)
4. [Wydać głos, dać się słyszeć]

1. Odpowiedzieć na czyjeś wołanie lub pytanie (1): pocżnie [...] wołáć. Ieſth thu kto. przebog cie proſzę ozwi mi ſie. Dopiro ſie ſtraż náucżona odezwáłá GórnDworz S6v.

odezwać się komu (2): gdi kilká rázow záwołał/ pánie/ rychłoż wdy zmierzycie/ á nigdy mu ſie nie odezwano GórnDworz T7; SkarŻyw 251.

odezwać się na co, ze zdaniem dopełnieniowym (1): Gdy ie przed nim związáne ná śmierć wiedziono: przełożeni nád Magami pjtał [!] ieſliby żyć ktory/ á z Krolem ſlońcu ſię kłániáć chćiał? Zaden ſię ná to nie odezwał/ áby żyć z tákim grzechem miał SkarŻyw 305.

Przen:

Zareagować na czyjeś wezwanie lub polecenie, okazać posłuszeństwo [komu] (3): Czekałem ćię Pánie kiedy mię záwołaſz: myślęć ſię ochotnie odezwáć: áby mię ná onę godźinę nic nie trzymáło/ áni przeſzkadzáło do wyſzćia z ćiáłá SkarKaz 553a, )(2, 349b.

2. Powołać się [na co] (1): iżem ſię w rzecży tey/ około praw zakonnych/ ná Chriſtuſá Páná dekret odezwał CzechEp 34.

3. praw. Odwołać się do wyższej instancji, złożyć apelację (2): kiedysie ſprava stą Appellacią abo odezvem zavieſſi na Siem tedy tez ſtrona ktora ſię odezvie [...] nie będzie koczv klascz vinna ComCrac 17.

odezwać się od czego ku komu (1): wſzytki odezvy ſron tych ktoreſie od Xiązeczia Pruſkiego ſządu odezvaly, knam iako zwirzchniemv Panv wych moczi a vaznoſczi zoſtaviemy ComCrac 14.

odezwać się od kogo na co (1): ácżem ſie był odezwał na Koⁿcilium od niego [papieża] BielKron 195v.

4. [Wydać głos, dać się słyszeć: idź w pole/ á tám ſluchay gdzieby ſie przepiorká odezwáłá CygMyśl Ev.]

Synonimy: 3. odwołać się, ruszyć.

Formacje współrdzenne cf ZWAĆ.

Cf 1. ODEZWANIE, ODEZWANIE SIĘ