[zaloguj się]
[pdf]

ODSTRASZAĆ (17) vb impf

o oraz drugie a jasne. ◊ W in f -strå- (1) Phil, -stra- (1) ModrzBaz. ◊ W pozostałych formach: -strå- (9), -stra- (4); -strå- MurzHist (2), KuczbKat (2), ModrzBaz (2), SkarŻyw; -stra- CzechRozm; -strå- : -stra- Mącz (1:2) WujNT (1:1).

Fleksja
inf odstraszać
indicativus
praes
sg pl
1 odstråszåm
3 odstråszå odstråszają
praet
sg
3 m odstråszał
imperativus
sg
3 niech, niechåj odstråszå
conditionalis
sg pl
3 m m pers by odstråszali
f by odstråszała m an

inf odstraszać (2). ◊ praes 1 sg odstråszåm (4). ◊ 3 sg odstråszå (4). ◊ 3 pl odstråszają (1). ◊ praet 3 sg m odstråszał (2). ◊ imp 3 sg niech, niechåj odstråszå (2). ◊ con 3 sg f by odstråszała (1). ◊ 3 pl m pers by odstråszali (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde bez cytatu s.v. odstraszyć.

Powodować, żeby ktoś czegoś nie zrobił, zrezygnował, poniechał, wzbudzając strach, niechęć itp; deterrere Mącz, Modrz, Cn; absterrere Mącz, Calep, Cn; proterrere Calep, Cn; avertere Mącz [w tym: przy podmiocie osobowym (9), przy podmiocie nieosobowym (3); kogo (10), co czyje (2)] (17): MurzHist G3v; A spe adipiscendi avertunt, Odſtraſzáyą nas nie tuſząć nam doſtáć. Mącz 407c, 451c, d; ModrzBaz 1; Calep 9b.

odstraszać od czego (10): Wiele ich ieſt ktorych karánie nieodſtraſza/ áni od złodźieyſtwá/ áni od męźoboyſtwá [!] ModrzBaz 5v, 79; SkarŻyw 516; Phil P4; WujNT Hebr 12 arg. Cf odstraszać od czego czym.

odstraszać od czego czym (5): [Pan Bóg] Od złości teſz/ wielé ié [ludzi] kroć dźiwy i cudami odſtráſzá MurzHist R; Przeto od tey nikcżemney pieſzcżoty niech ie [ojców] Pleban odſtraſza onym Heli Kápłána wielkiego przykładem/ ktory cięſzkie karánie podiął iż dźiećiom wiele dopuſzcżał. KuczbKat 310, 370; CzechRozm 95; Tu Ian ś. ſwym przykłádem vczy káznodzieie/ áby ludzie odſtráſzáli od złego/ boiáznią piekłá y ſądu Bożego WujNT 12.

W połączeniu szeregowym (1): [Bonifacyjusz] zmłodu prośił ſię pilnie v oycá do klaſztoru. Cżego gdy mu oćiec bronił/ y od tego odradzał y odſtraſzał chuć dziećięćia onego: do tego co Bog był wśiał w ſerce iego/ myśl w nim niegáſłá SkarŻyw 516.

W charakterystycznych połączeniach: karanie odstrasza, pleban, wielkość; odstraszać od bałwochwalstwa, od grzeszenia, od mężobojstwa, od nieposłuszeństwa, od pieszczoty, od[czyjego] towarzystwa, od ziemie, od złoczyństw, od złodziejstwa, od złości; odstraszać (ubogie) ludzie (2); odstraszać [czyją] chuć, śmiałość; odstraszać bojaźnią piekła, cudami, dziwy, ogniem, słowy.

Szeregi: »odwodzić i odstraszać« (1): A nie modląć śie z ſercá ludźie obłudni: od ktorych towárzyſtwá y zwycżáin [!]/ Pan nas odwodźi y odſtraſza tymi ſłowy KuczbKat 370.

»powściągać a odstraszać« (1): Ale káżdego karánia przycżyná ma być oná/ áby złych ludźi śmiáłość/ á ſzkodzenia możność powśćiągáłá/ á od grzeſzenia odſtraſzáłá [reprimant et ... deterreant]. ModrzBaz 19.

a. Wystraszać, wypłaszać z jakiegoś miejsca (1): Proterreo – Odſtraſzam. Calep [866]a.

Synonimy: odciągać, odłudzać, odwodzić.

Formacje współrdzenne cf STRASZYĆ.

Cf ODSTRASZANY

LWil