« Poprzednie hasło: ROZKOSZOWAĆ | Następne hasło: ROZKOSZOWANIE » |
ROZKOSZOWAĆ SIĘ (12) vb impf
sie (9), się (3).
Wszystkie o oraz a jasne.
Fleksja
inf | rozkoszować się | ||
---|---|---|---|
indicativus | |||
praes | |||
sg | pl | ||
3 | rozkoszuje się | rozkoszują się |
praet | ||
---|---|---|
pl | ||
3 | m pers | rozkoszowali się |
imperativus | |
---|---|
sg | |
2 | rozkoszuj się |
conditionalis | ||
---|---|---|
pl | ||
3 | m pers | by się rozkoszowali |
inf rozkoszować się (5). ◊ praes 3 sg rozkoszuje się (1). ◊ 3 pl rozkoszują się (5). ◊ praet 3 pl m pers rozkoszowali się (1). ◊ [imp 2 sg rozkoszuj się. ◊ con 3 pl m pers by się rozkoszowali.]
Sł stp, Cn brak, Linde XVI (cztery z niżej notowanych przykładów) – XVII w. s.v. rozkoszować.
Znaczenia
- Znajdować w czymś przyjemność, delektować się
(12)
- a. O Bogu (1)
- b. O zwierzętach: lubić coś (1)
Znajdować w czymś przyjemność, delektować się; se delectare, se oblectare, requiescere Mącz; velle PolAnt [w tym: w kim, w czym (11)] (12): nye tylko iż ſámi rodzicowye by pánowye ſie ſſerzą/ ále też y timiſz piorkámi ſyny ſwe obtykáyą/ [...] záprawuyąc ye wtym zmłodu/ wcżymby ſie k láthom przyſſedſſy chodzić á roſkoſſowáć myeli. GliczKsiąż F2v, Cv, I7; Abowiem ći ktorzi ſię tą nauką [tj. sztuką rysowania i kreślenia] paráli/ na rynek albo plać gdzie kupowano faſki/ tablice/ y słupiki wktorych ſie rzeczach Grekowie bárzo roſkoſzowali przichadzali/ iżeby kupuiący niebyli oſzukani. KwiatKsiąż H4v; Wtakowycåh tedy grach godzi ſię roſkoſzować/ ktore kunſtu nieco/ albo zaiſte wiele/ á przigod namniey niezamykaią wſobie KwiatKsiąż P4, P4, P4v; In lectione Poetarum requiescere, Roskoſzowáć ſie w czytániu Poetów. Mącz 342a, 181d, 182b; [Czyni ſemną podług woley ſwoiey Roſkoſzuy ſie wcudnoſći moiey SądParysa C3v; Ktorym ni ocz nie idzie, aby swe dochody w całości zachowali, [...] Ktorych niech zażywają, lecz aby spokojnie w nich sie rozkoszowali, dawszy pokoj wojnie. Apolog 31; CygMyśl B3v].
Zwrot: »miedzy sobą rozkoszować się« (1): Abowim oni [rodzice] [...] máyąc dzyatki/ yákoby zboże á látoroſlki z małżeńſtwa ſwego/ bárzo ſie ſami myedzy ſobą roſkoſſuyą y s thego wyelicżą [tj. chełpią się, są dumni] GliczKsiąż Cv.
Szereg: »rozkoszować się i wieliczyć« (1): GliczKsiąż Cv cf »miedzy sobą rozkoszować się«.
a. O Bogu (1): [Jezus mówił apostołom:] yeſli ſie nye poſtáracye/ ábyſcye byli tákyego żywotá yákyego ſą dzyeći/ nye oſięgnyecye żywotá wyecżnego. Gdyż [Bóg] tedy ták wielce roſkoſuye ſie w dzyathkách/ y bárzo mu miłe ſą. GliczKsiąż D7; [Roſkoſzuie ſię Iehowá w boiących ſię go/ ktorzy vfáią w miłoſierdziu iego. BudBib Ps 147/11 (Linde s.v. rozkoszować); Tu ſye przypátrz pilnie że duch święty nie odwodźi nikogo od iáwnych y Kościelnych ſchadzek: y owſzem ſye w nich roſkoſzuie. BiałPos 264 (Linde s.v. rozkoszować)].
b. O zwierzętach: lubić coś (1): [TO źiele zową Apiſtrum powieda Dioſzkorydes [...] od Apis, to ieſt/ Pczoły/ bo bárzo ſie zniém [lege: w niem] Pczoły roſkoſzuią/ wyczyśćiáią/ y mnożné bywáią UrzędowHerb 206 (Linde s.v. rozkoszować).]
Szereg: »kochać się i rozkoszować się« (1): Est etiam cognomen Delphinorum, quo mire delectari illos ferunt, Delphinowie riby morskie Simones Szymkámi bywáyą zwáni yeſt rzecz doſwiádczeniem doznaná że ſie bárzo w tym ymieniu kocháyą y dźiwnie ſie roskoſzuyą. Mącz 394a.
Synonimy: cieszyć się, kochać się, lubić się, lubować się, weselić się.
Formacje współrdzenne cf ROZKOSZOWAĆ.
JR