[zaloguj się]
[pdf]

OFIAROWANIE (125) sb n

ofiarowanie (124), ofierowanie (1); ofiarowanie : ofierowanie Mącz (14:1).

-f- (104), -ff- (21).

Oba a oraz o jasne (w tym w pierwszym a 2 r. błędne znakowanie); -é (5) OpecŻyw, BiałKat, Calep (3), -e (1) OpecŻywSandR; w ofierowanie pierwsze e jasne.

Fleksja
sg
N ofiarowanié
G ofiarowaniå
D ofiarowaniu
A ofiarowani(e)
I ofiarowani(e)m, ofiarowanim
L ofiarowaniu

sg N ofiarowanié (35); -é (5), -(e) (1), -(e) (29). ◊ G ofiarowaniå (30). ◊ D ofiarowaniu (17). ◊ A ofiarowani(e) (18). ◊ I ofiarowani(e)m (5), ofiarowanim (1) KrowObr. ◊ L ofiarowaniu (19).

Składnia dopełnienia przydawki dopełniającej równoznacznej z dopełnieniem sprawcy: ofiarowanie od kogo (1).

Sł stp notuje, Cn s.v. ofiara powszechnie, Linde XVII w. w cytacie s.v. ofiarnik.

1. Ceremonia złażenia daru Bogu lub bóstwu; sacrificatio HistAl Mącz, Calep, Cn; litatio Mącz, Calep, Cn; immolatio, initiatio Mącz, Cn; operatio Mącz; consecratio, dedicatio, dicatio, lustratio Calep (119): Initiatio, Swięcenie/ też ofiárowánie/ idem scilicet quod initia. Mącz 170c; Litatio, Ofiárowánie/ Wypełnienie ſlubu. Mącz 196a, 229b, 264c, 363c; Consecratio – Poſzwiecenie, offiarowanie. Calep 245a, 293b, 319b, 609a, [619]b, 936a.

ofiarowanie za co (1): Piacularis et hoc piaculare. Co ku ofiárowániu zá grzech á ku pokucie należy. Mącz 301c.

A. W kulcie Boga judeo-chrześcijańskiego (93):
a. W judaizmie Starego Testamentu (38):
α. Dokonanie ceremonii ofiarowania, zwykle zabicie i spalenie na ołtarzu (21): ſſedl mily Iezus do Ieruzalem/ a tamo był ſtáw/ w ktorym omywáno barany albo owce ku ofiarowaniu. OpecŻyw 58; PatKaz III 104v; Leop Gen 22 arg; Mamy drwá y ogień/ ále gdźieſz wżdy ieſt bydlę ku ofiárowániu? BibRadz Gen 22/7, Lev 7/30; LatHar 74; WujNT 249 marg.

ofiarowanie kogo, czego (10): MiechGlab **4; A to z pyelgrzymowányá Abráámowego/ y ofyárowánya Yzááká Syná/ pofluſſeńſtwá y miłoſci przećiw bogu ſye náuczymy KromRozm II m3v; Leop Gen 22 arg; SkarŻyw 162; iż opiſał kápłáńſtwo Páná Chriſtuſowe/ poczynáiąc Ewángelią od zakonnego kápłáńſtwá w ktorym ofiárowánie ćielcow było poſpołite. WujNT 850. Cf »ofiarowanie baranka«, »ofiarowanie darow«, »ofiarowanie ofiar«.

ofiarowanie z czego (1): Troiákiey zupełney offiáry/ ktorą Holokauſtum zową/ offiárowánia ſpoſob opiſuie/ z wołow/ Owiec/ y ptakow. Leop Lev 1 arg.

ofiarowanie za co (1): Przy offiárowániu zá grzech kápłáńſki y wſſech ludzi/ z ſtąpił ogień od Bogá/ y ſpalił offiáry. Leop Lev 9 arg.

ofiarowanie czyje [= kogo] (1): á zacny Theolog o ſobie powiáda/ że płákáć muśiał/ gdy poźrzał ná obraz ofiárowánia Izákowego od Abráhámá. WujJud 47v.

Wyrażenia: »ofiarowanie baranka« (1): Powiedaſz iż tę figurę offiárowánie Báránká w ſtárym zákonie Kryſtus nie na krzyżu wypełnił/ ále ná oſtátetzney Wietzerzy. KrowObr 184v.

»ofiarowanie darow« (1): Abowiem káżdy Arcykápłan bywa poſtánowion ku ofiárowániu dárow y ofiar zábitych [ad offerendum munera et hostias] WujNT Hebr 8/3.

»ofiarowanie ofiar(y)« [szyk 3:1] (4): Spoſob offiárowánia/ Chlebowey offiáry tho ieſt mąki Białey oleiem pokropioney Leop Lev 2 arg; BibRadz I 383d marg; Pocżątek żyćia dobrego cżynić ſpráwiedliwość przyiemnięyſza ieſt bárźiey niż ofiárowánie ofiar. KołakSzczęśl B3v; WujNT Hebr 8/3.

»ołtarz ofiarowania« (1): á tym będzyeſz mázał dom ſwiádectwá y Arkę zakoná/ [...] ołtarze ofiárowánia y palenia/ y nacżynie ktore k nim przyſłuſze BielKron 33v.

Szeregi: »ofiarowanie i palenie« (1): BielKron 33v cf »ołtarz ofiarowania«.

»ofiarowanie i zabicie« (1): ſlub vcżynił Pánu Bogu: ktory potym ná ofiárowániu y zábićiu corki iedyney ſwey wypełnił. SkarŻyw 162.

β. Przyniesienie daru ofiarnego (3): o weſołośći w offiárowániu Leop Eccli 35 arg.

ofiarowanie czyje [= przez kogo] (1): Tedy kſięża koſciołá onego poſtánowili byli w nim przedawce ze wſzytkimi rzecżámi/ ták iż iuż beſpiecżnie káżdy mogł przyść do koſciołá onego/ á nálazł iuż wſzytki potrzeby v niego/ ku ofiárowániu ſwoiemu. RejPos 198.

Wyrażenie: »ofiarowanie darow« (1): I nápomina nas [...]/ ábychmy będąc tego wdzyęcżni/ [...] okázowáli mu tę wdzyęcżność/ która należy w ofiárowániu dárow LubPs V5.
γ. Dokonanie symbolicznego ofiarowania dziecka przez przyniesienie do świątyni i złożenie daru ofiarnego (14): Co nieśie błogoſłáwiona tá Mátká y dlá cżego zakon ten ocżyśćienia niewiaſt po porodzeniu/ y ofiárowánia ná ktory po winną nie ieſt/ ták pokornie pełni/ dobrze ſię przypátrzmy. SkarŻyw 111; WujNT Luc 2 arg.

ofiarowanie czyje [w tym: G sb i pron (15), ai poss (6), pron poss (1)] (21): y zápiſuięć niepomázáne y niegrżeſzne/ ale ſwięte národzenie moie/ obrzezánie y offiárowánie moie KrowObr 46v; A gdy mu [Symeonowi] był dan s trefunku máłym dzyeciątkiem przy ofiárowániu iego ná ręce iego/ [...] poznał go RejPos 35v, 28v, 134, 142, 305; SkarJedn 318 [2 r.]; Pſalm 47. cudom Swiątecżnym y ofiárowániu Páńſkiemu w Kośćiele Sálomonowym ſłużący. LatHar 368, 515; SiebRozmyśl G4v. Cf Zestawienia.

Wyrażenie: »z ofiarowaniem ofiarowan« (1): Iezu ienżes od rodziczow ſwogich w koſciele z pokornem ofiarowaniem byłeś ofiarowan. TarDuch B.
Zestawienia: »dzień ofiarowania (Pańskiego)« = święto Matki Boskiej Gromnicznej, obchodzone 2 lutego (3): Iáko o tym będzie ſzyrzey nápiſano ná dzień ſwiętego ofiárowánia iego. RejPos 28v; Ewányelia ná dzyeń ofiárowánia Páńſkiego do koſciołá wedle vſtáwy zakonney co dziś Gromnicámi zowiemy. RejPos 55, 56 żp.

»ofiarowanie (Panny) Maryjej; dzień ofiarowania Panny Maryjej« = święto ofiarowania Matki Boskiej, obchodzone 21 listopada [szyk 7:1] (5:3): Goski 15; [Papież Sykstus IV] Swiętá ty ſwięćić vſtáwił ktorych przed tym nie ſwięcono/ Pocżęcie y Ofiárowánie pánny Máryey BielKron 189v; W dzień ofiárowánia Pánny S. Máryey. LatHar 413, ++6, 413, 684, 743; WujNT Vvvvv4.

b. Śmierć Chrystusa na krzyżu [rzeczwonik od „ofiarować” i (częściej) od „ofiarować się”] (13): Iezu kthorys [...] na gołgothę [!] ku ofiarowaniu był wiedzion. TarDuch [C4]v; BiałKat 361; O tey iedney ofierze rzecżono ieſt Heb. x. iedynym ofiárowániem dokonał ná wieki tych ktorzy bywáią poświęceni. WujJudConf 231v.

ofiarowanie czyje [pron poss] (2): Pan vkazał nam znák poſłuſzeńſtwá ofiárowániem ſwoim. RejPos 57 marg; ArtKanc D18.

Wyrażenia: »ofiarowanie ciała i krwie Pana naszego, Pańsciała« [szyk 1:1] (1:1):KrowObr 207v; Krzyż ten iż był naczyniem náſzego odkupienia [...]/ oſobliwie przez dotykánie/ noſzenie y ofiárowánie Ciáłá y krwie Páná náſzego poświęcony WujNT 382.

»Jezusa, Chrysta Pana ofiarowanie« [szyk 2:1] (2:1): OpecŻyw l39v; OpecŻywSandR nlb 5; iż báránek Wielkonocny Zydowſki [...] był figurą ofiárowánia Chriſtá Páná WujNT 589.

»na krzyżu ofiarowanie« (3): Iezuſa na krzyżu ofiarowanijé. OpecŻyw l39v; OpecŻywSandR nlb 5; Gdy łamiemy Hoſtyą/ gdy krew s kielichá w vſtá ludzkie leiemy co inſzego/ iedno páńſkiego ćiáłá ná krzyżu offiárowánie/ theyże krwie zboku wylanie/ známionuie. KrowObr 207v.

»ofiarowanie (samego) siebie« = hostia sua PolAnt, Vulg (3): RejPosWstaw [213]; BudNT Hebr 9/24[26]; lecz teraz przy ſkończeniu wiekow raz ſię okazał ku zgłádzeniu grzechu/ przez ofiárowánie ſámego śiebie. WujNT Hebr 9/26.

Szereg: »ofiarowanie, (i) krwie wylanie« [szyk 1:1] (2): KrowObr 207v; Ten náſz wiecżny Biſkup iuż ſzedł w ſwięte ſwiętych mieſzkánie/ przez właſney ſwoiey krwie wylanie/ y przez ſwoie iedyne ofiárowánie. ArtKanc D18.
c. W chrześcijaństwie (42):
α. Msza św. i jej najważniejsze części (40): Bo tám o chwale bożey á ofyárowányu/ co Grekowye liturgin właſnye zową/ zmyenkę czyni KromRozm III I6, K5 marg; KrowObr 184, 184v; álbo iż ofiárowánie nie inſzego nie ieſt/ iedno Páná Chriſtuſá ku iedzeniu podawánie. KuczbKat 190; Nie wymownym y táiemnym/ ktorego ludźie widźieć nie mogą/ obyczáiem ofiárowánia/ zrządzenim ſwoim P. Chryſtus vprzedza náſzćie gwałtowne SkarKaz 158b, 157b [2 r.], 158a marg.

ofiarowanie czego (11): á żeby ich [Ormian] Kápłani w ofiárowániu kielichá trochę wody w Wino mieſzáli SkarJedn 317. Cf »ofiarowanie chleba i wina«, »ofiarowanie Ciała i Krwie«.

ofiarowanie za kogo (1): I powiedaſz/ iż tákowe offiárowánie zá ludzi vmárłe/ ieſztze za Apoſtołow było. KrowObr 190v.

W połączeniach szeregowych (4): y dał im [apostołom] moc poświącánia/ ofiárowánia/ rozdáwánia y pożywánia Ciáłá ſwego WujJud 178v, 180v; dáleko więcey potrzebá ieſt [trzeźwości] kápłanom nowego zakonu [...] ku doſtoynemu ſpráwowániu/ dotykániu/ y ofiárowániu/ y pożywániu tey rzecży WerGośc 259; LatHar 77.

W charakterystycznych połączeniach: dostojne ofiarowanie, pierwsze, przenaświętsze, wielkie; ofiarowanie kielicha; ofiarowanie za ludzi umarłe; figura ofiarowania, moc (3), obyczaj (2), pamiątka, wyznanie.

Wyrażenia: »ofiarowanie chleba i (ani) wina« [szyk 3:1] (4): KrowObr 182; Z ktorych ſłow X.K. łácno káżdy bácżyć może/ iż on twierdźi zlecone być kápłanom chlebá y winá ofiárowánie. CzechEp 193; LatHar 92 marg; WujNT 760.

»ofiarowanie Ciała i Krwie (Pańskiej a. Pana naszego, a. Pana Chrystusowej), Ciała (Chrystusowego)« (4:2): BiałKat 348v; Wyznawayćieſz tedy/ że Kápłani máią moc ofiárowánia Ciáłá Chriſtuſowego WujJud 73v, 178v, 236v; Wyznánie ofiárowánia Ciáłá y Krwie Páńſkiey. LatHar 194; WujNT Xxxxx2.

»niekrwawe ofiarowanie« (1): A tá ofiárá ieſt niekrwáwé ofiárowánie Bogu Oycu ćiáłá y krwie Páná náſzégo Iezuſá Chryſtuſá pod oſobą chlebá y winá BiałKat 348v.

»ofiarowanie ofiary« (4): á ofiárowánie nie krwáwey ofiáry/ vbłagánie ieſt WujJud 240; wſzákże nie wſzyścy máią mocy przepowiádania ſłowá Bożego/ y ofiárowánia ofiáry Mſzey ś. WujNT 801, 114; SkarKaz 156b.

»ofiarowanie ubłagające« (1): O Mſzy y ofierze náſzey ták mowi Cáthecheſi Myſtagogica quintá: iſz ieſt ofiárá/ y słuſzbá bezkrewna y ofiárowánie vbłagáiące P. Bogá. SkarŻyw 278.

Szeregi: »poświącanie i ofiarowanie« (2): iż tym ſámym dał moc y ſpoſob [...] poświącánia y ofiárowánia tey nowey ofiáry nowego Teſtámentu WujNT 114, Xxxxx2. [Ponadto w połączeniach szeregowych 3 r.]

„ofiarowanie i pożywanie« (1): Chrześćiánie przeſzłeyy ſpráwioney ofiáry Páná Chriſtuſowey pámiątkę obchodzą/ przenaświętſzym ofiárowániem y pożywániem Ciáłá y Krwie Páná Chriſtuſowey. WujJud 236v. [Ponadto w połączeniach szeregowych 3 r.]

β. O modlitwie, wierze; przen (2):
Wyrażenie: »ofiarowanie duchownych ofiar« (2): CzechEp 291; y wy iáko żywe kámienie buduyćie ſię/ domy duchowne kápłáńſtwo święte/ ku ofiárowániu duchownych ofiar [offerre spirituales hostias]/ przyięmnych Bogu WujNT 1.Petr 2/5.
B. W kultach pogańskich i odstępstwach od judaizmu zawierających elementy pogańskie; devotio Calep (14): Nabrał białych y cżamych owiec, kthore gdy z miaſta ku ofiarowaniu gnał y patrzył gdzie ſie ktora ſkłoniła tam bogu nie znaiomemu ofiarowana była BielŻyw 25; Lustrale sacrificium, Ofiárá dla ocziścienia/ álbo to pięćroczne ofiárowanie Rzimskie. Mącz 200c; Macto, Biyę ná rzeź. Praecipue autem, Biyę ku ofierowániu. Mącz 203a, 24d, 230a, 312b, 363c; A iáko oni męcżennicy/ dla tego krew ſwoię wylewáć dopuśćili/ iſz ſię dyabłu w ofiárowániu poniżyć niechćieli SkarŻyw 36.

ofiarowanie komu, czemu (4): Leop Ier 44/19; Mithriaca, sacra solis sive Osyridis, Ofiárowánie słońcu które pogáńſtwo zá bogá chwaliło. Mącz 224d. Cf »ofiarowanie bogu«.

W charakterystycznych połączeniach: pięćroczne ofiarowanie rzymskie; ofiarowanie słońcu; bydlę ku ofiarowaniu (2), czworogranowite drzewo, owca, schadzka, zwierzę; ku ofiarowaniu godny; ku ofiarowaniu bić, gnać, przedawać, używać; przy ofiarowaniu używać.

Wyrażenia: »ofiarowanie bogom, bogu« (1:1): Nam też [...] nie potrzebá iezdzić na gory dla ofiárowánia bogu Amonowi HistAl L4v; Feralia, sacrificia parentalia quaedam a ferendo dicta, quod ferrent epulas ad sepulchrum eius, cui volebant parentare, Ofiáry á obchodzenie Swiąt álbo rocznych obchódów y Zaduſznych/ y ofiárowánie bogóm álbo duchóm piekielnym. Mącz 120d.

»ofiarowanie ofiar« (1): izaż krom mężow náſſych cżyniliſmy iey plácki ná cżeść iey/ y ná ofiárowánie iey [Królowej Niebieskiej] napoynych ofiar? Leop Ier 44/19.

»ofiarowanie samego siebie« (1): Devotio – Oddanie ſamego ſziebie, obiecanie, offiarowanię. Calep 316b.

Szereg: »boża służba i ofiarowanie« (1): Sacrum, Poſpolita ſchadzká ku bożey służbie y ofiarowániu v ſtárych nieyákie gry przi tym bywáły. Mącz 363a.
2. Złożenie, wręczenie daru (1): [wszak obadwa przyjęli nas imieniem Królów Ichm. [...] opowiadając radość Królów Ichm. z przyjachania naszego i wdzięczność wielką z tej elekcyi z ofiarowaniem niemałym. DiarPos 92.]
a. Na rzecz świątyni (1):
Wyrażenie: »ofiarowanie darow« (1): Thedy Moizeſz kazał woźnemu wołáć: Iż áni mąż áni niewiáſthá nic iuż więcey nieoffiáruy ná robienie Swiątnicże. A ták przeſtáło offiárowánie dárow/ przeto że iuż tego co nánieſli było doſyć/ y zbywáło. Leop Ex 36/7.
3. Rzecz złożona na ofiarę (1):
Wyrażenie: »ofiarowanie napojne« = ofiara płynna z wina, niekrwawa, towarzysząca innym rodzajom ofiar (1): ſćiągnął rękę ſwoię ku ofiárowániu napoynemu [libatione]/ y ofiárował ze krwie iágody winney. Leop Eccli 50/16.
4. Symboliczne oddanie pod opiekę [komu] (1): Bierzmowanie nic ynego niebyło iedno dziecięcia od rodziczow albo tich ktorzi ie chrcili/ paſterzowy/ albo biſkupowy offiarowanie/ aby go przyął wliczbę ſwoich owiec SeklKat Zv.
5. Wyrażenie gotowości, zadeklarowanie się z czymś (2):

ofiarowanie czego (1): Przy odprawie było ofiarowania imieniem obadwu chęci prziazni przeciw KIM barzo dosyć ActReg 81.

ofiarowanie czyje (1): Ze to ofiarowanie, staranie nasze wdzięcznie przyiął [chodzi zapewne o zaproszenie na zjazd], ana ten ziazd ktory przypada nadzień 25 Ia pod Kaliſz, dospolney rozmowy odłozył ActReg 53.

6. Przedstawienie, przedłożenie (1): co ia dali Pan Bog zá cżáſem ná iáśnią pokażę ludźiom/ nie gołymi ſłowy moiemi/ ále ſámą rzecżą y obietnicámi/ á ofiárowániem zych (kust) z ich (–) właſney ręki podpiſy tám kędy y kiedy tego mieyſce y potrzebá okaże CzahTr A3.

Cf OFIARA, OFIAROWAĆ, OFIAROWAĆ SIĘ

AŻ