[zaloguj się]
[pdf]

ROZŁĄCZONY (15) part praet pass pf

rozłączony (14), rozłączon (1).

Pierwsze o jasne; w formach złożonych -on- (4), -ón- (1) BiałKat; rozłączon z tekstu nieoznaczającego ó.

Fleksja
sg
mNrozłączony, rozłącz(o)n
Arozłączónégo
pl
N m pers rozłącz(e)ni
subst rozłączone
G rozłącz(o)nych
A m pers rozłączon(e)
subst rozłączon(e)

sg m N rozłączony (7), rozłącz(o)n (1); ~(praed) -ony (3) Mącz, LatHar (2), -(o)n (1) WisznTr. ◊ A rozłączónégo (1). ◊ pl N m pers rozłącz(e)ni (1). subst rozłączone (2); -e (1), -(e) (1). ◊ G rozłącz(o)nych (1). ◊ A m pers rozłączon(e) (1). subst rozłączon(e) (1).

Składnia dopełnienia sprawcy: rozłączony przez kogo (1) SarnStat.

Sł stp s.v. rozłęczyć, Cn brak, Linde XVII(XVIII) w. s.v. rozłączka oraz XVIII w. s.v. rozłączysty.

1. Oddzielony od osób lub rzeczy, z którymi był dotąd blisko związany; disiunctus Mącz; divisus Vulg; dismembratus JanStat (9): Zaſz niewiećie że z przyrodzenia ſwego gdźie ieſt żywe ćiáło/ tám y kreẃ y ten wſzyſtek ktorego ćiáło ieſt być muśi. Poniewaſz te wſzyſtkie rzecży ſpołem chodzą/ á rozłącżone być niemogą. WujJud 172; Abowiem od tąd będźie ich pięć w iednym domu rozłączonych; trzey przećiwko dwiemá/ á dwá przećiwko trzem WujNT Luc 12/52; SarnStat 1117.
Wyrażenie: »z (tym) światem rozłączony« = umarły (3): Potym w prágnieniu octem ieſteś [Jezu] nápoiony/ ſchyliwſzy głowę z świátem rozłącżony/ od żołnierzá włocżnią w boku przebity LatHar 275; Nákoniec y te wſzyſtkie miánowáne/ bądź ieſzcże żywe/ po śmierći ich/ bądź iuż z tym świátem rozłącżone/ y wſzyſtkie wierne zmárłe/ rácż od wſzelkiey męki wolne vcżynić LatHar 277, 637.
W przen [z czym] (1): O me wielkie poćiechy/ żem rozłącżon z wámi/ Wſpomniawſzy/ muſzę záwżdy zálewáć ſie łzámi. WisznTr 15.
α. W funkcji rzeczownika: »rozłączone« (pl) = rzeczy rozłączone (1):
Zwrot: »rozłączone złączyć« (1): Disiuncta coniungere, Rozłączone słączyć. Mącz 178a.
a. Z przeczeniem: Który nie jest podzielony, który jest całością (1):
Szereg: »nierozerwany ani rozłączony« (1): bacząc wedle Iſtoty Boſtwá być Oycá y Syná/ iednégo nierozerwánégo áni rozłączónégo Bogá/ wnet [...] BiałKat 6.
2. Odgraniczony, oddzielony pewnym dystansem; disiunctus Mącz, Calep; discretus Calep (6): Mącz 178a; Discretus – Rozłaczony, przegrodzony. Calep 329a, 330b [2 r.].
Przen (1):
Wyrażenie: »daleko rozłączony [od kogo]« (1): Bo ácż miedzy Bogiem y miedzy ludźmi właſna ſpráwiedliwość środkowáć niemoże/ gdyż ták daleko ieden od drugiego ſą rozłącżeni: wſzákże [...] KuczbKat 195.
a. W przestrzeni fizycznej [czym od czego] (1): Disiunctus freto ab Italia [Cicero, In Verrem], Morze leży miedzy ym y miedzy włochy/ álbo morzem rozłączony od włoski ziemie. Mącz 178a.

Cf NIEROZŁĄCZONY, ROZŁĄCZYĆ

PP