« Poprzednie hasło: [ROZŁOJ] | Następne hasło: [ROZŁOMIENIE] » |
ROZŁOMIĆ (3) vb pf
rozłomić (2), rozłąmić (1); rozłomić : rozłąmić SkarŻyw (1:1).
Oba o jasne.
Fleksja
inf | rozłomić |
---|
praet | ||||
---|---|---|---|---|
sg | pl | |||
3 | m | rozłomił | m pers | rozłomili |
imperativus | ||
---|---|---|
pl | ||
2 | rozł(o)(m)my | |
3 | niech rozłąmią |
[inf rozłomić.] ◊ praet 3 sg m rozłomił (1). ◊ 3 pl m pers rozłomili (1). ◊ imp [2 pl rozł(o)(m)my.] ◊ 3 pl niech rozłąmią (1). ◊ [part praet act rozłomiwszy.]
Sł stp notuje, Cn brak, Linde bez cytatu.
Znaczenia
- Łamiąc, podzielić na części
(3)
- Przen (1)
Łamiąc, podzielić na części [w tym: co (3), [czego]] (3): a [gospodarz] przed onym kowalem rozłomił on krepel [tj. nadziewany placek] y rzekł: [...] HistRzym 121v; [Rozłommy przekowy ich/ y zdrzućmy od nas iárzmo ich. PsKrak 1532 2/3; UrzędowHerb 265a].
Zwrot: »na poły rozłomić« (1): Y ták ſię długo cżeſtuiąc/ [św. Paweł i św. Antoni] chleb ná poły rozłomili y iedli/ y wody ſię oney náchyliwſzy z ſamey rzecżki napili. SkarŻyw 51.
[Szereg: »rozedrzeć albo rozłomić«: názbyt ſtára [jest salsa, tj. sos]/ kiedy ſye [...] pleśnią zepſuie/ ták/ iż ią rozdárſzy álbo rozłomiwſzy z niey kurzy OczkoPrzymiot 115.]
Przen (1):
Zwrot: »rozłomić chleb« = objaśnić [szyk zmienny] (1): A pokorny ſyn poſłuſzeńſtwá ták rzecże: Niemnie Bibliją y piſmo zakonne/ ále kſiężey y ſtárſzym moim od Bogá wręce dano [...]: im ięzyk á mnie vcho kazano gotowe mieć: chleb to twárdy/ niech mi go Apoſtołowie rozłąmią SkarŻyw A5; [ErazmNow 74v].
Formacje współrdzenne cf ŁAMAĆ.
PP