[zaloguj się]

ROZMAITY (2025) ai

o oraz a jasne.

Fleksja
sg
mNrozmaity fNrozmaitå, rozmaita nNrozmait(e)
Grozmaitégo Grozmaitéj Grozmaitégo
Drozmait(e)mu Drozmait(e)j Drozmait(e)mu
Arozmaity Arozmaitą Arozmaité
Irozmaitym, rozmait(e)m Irozmaitą Irozmaitym, rozmait(e)m
Lrozmaitym, rozmait(e)m Lrozmait(e)j Lrozmaitym, rozmait(e)m
pl
N m pers rozmaici
m an rozmaici, rozmait(e)
subst rozmaité
G rozmaitych
D rozmaitym, rozmaitém
A m pers rozmait(e)
m an rozmait(e)
subst rozmaité
I m rozmaitémi, rozmaitymi
f rozmaitémi, rozmaitymi
n rozmaitémi, rozmaitymi
L rozmaitych
inne formy
pl V - rozmait(e)

sg m N rozmaity (36).G rozmaitégo (33); -égo (1), -(e)go (32).D rozmait(e)mu (1).A rozmaity (22).I rozmaitym (41), rozmait(e)m WyprKr (14).L rozmaitym (5), rozmait(e)m (1) FalZioł.f N rozmaitå (19), rozmaita (1); ~(attrib) -å (9); ~(praed) -å (7), -a (1); -å : -a WujNT (1:1).G rozmaitéj (45); -éj (6), -(e)j (39).D rozmait(e)j (2).A rozmaitą (13).I rozmaitą (20).L rozmait(e)j (9).n N rozmait(e) (32).G rozmaitégo (47); -égo (1), -(e)go (46).D rozmait(e)mu (6).A rozmaité (23); -é (3), -(e) (20).I rozmaitym (33), rozmait(e)m (10) FalZioł, RejPs (7), Leop, BudBib.L rozmaitym (11), rozmait(e)m (2) RejPs, GórnRozm.pl N m pers rozmaici (28). m an rozmaici [cum sb: ptaszkowie, czyrwie] (2), rozmait(e) [cum sb: ptaki] (1). subst rozmaité (211); -é (16), -(e) (195).G rozmaitych (453).D rozmaitym (44), rozmaitém (8); -ém RejPs (2), LubPs, Mącz; -ym : -em FalZioł (5:3), ModrzBaz (1:1); -ém (1), -(e)m (7).A m pers rozmait(e) (29). m an rozmait(e) (2). subst rozmaité (435); -é (24), -e (8), -(e) (403); -é : -e OpecŻyw (11:2), Oczko (3:6).I m rozmaitémi (71), rozmaitymi (35); -émi OpecŻyw, FalZioł, RejPs (4), HistAl (2), MurzHist, KromRozm II, GliczKsiąż (2), RejWiz, Leop, WyprKr, BielKron (3), GrzegRóżn (2), KwiatKsiąż, RejZwierc (2), BielSpr (2), RejPosWstaw, ModrzBaz (4), Oczko (2), GórnRozm (2), OrzJan, SarnStat (10); -ymi GroicPorz (2), KrowObr, OrzQuin, SarnUzn, KuczbKat, CzechRozm (10), SkarJedn, StryjKron (2), CzechEp (6), NiemObr; -émi : -ymi SienLek (1:1), RejAp (3:1), RejPos (16:1), SkarŻyw (2:2), LatHar (2:1), WujNT (2:3); -émi (14), -emi (1) MurzHist, -(e)mi (56). f rozmaitémi (89), rozmaitymi (21); -ymi OpecŻyw, SeklKat (3), GroicPorz, KrowObr, KuczbKat, WujJud, StryjKron, CzechEp, ReszHoz, PowodPr; -émi : -ymi BielKron (15:4), Mącz (4:1), SkarŻyw (3:2), NiemObr (1:1), WujNT (1:1); -émi (6), -(e)mi (83).n rozmaitémi (22), rozmaitymi (6) MiechGlab, SkarJedn, StryjKron, Calep, WysKaz; -émi : -ymi WujJud (1:1); -émi (1), -(e)mi (21).L rozmaitych (140).V rozmait(e) (2).

stp, Cn notuje, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przykładów) – XVIII w.

Różniący się, różny, wieloraki; varius Murm, Miech, HistAl, Vulg, PolAnt, Mącz, Modrz, Calag, Calep, Cn; diversus HistAl, Vulg, Mącz, PolAnt, Modrz, Calep, JanStat, Cn; multiplex Murm, Vulg, Mącz, Calep, JanStat, Cn; multiformis Vulg, Mącz, PolAnt, Calep, Cn; multigenus Vulg, Mącz, Calep, Cn; multiiugis (multiiugus) Mącz, Calep, Cn; multimodus Cn (2025): Murm 204; Omnigenus, Rozmáity. Multigenus, idem. Mącz 143c; Miscellaneus, Zmieſzány/ rozmáyity/ nie porzędnie vłożony. Mącz 224a, 77a, 236b, c [2 r.], 253b, 263c (11); Calag 343b; Varius, Dissimilis, dispar, diversus, multiplex, multiformis. – Rozmaiti, vpſtrzoni odmienni. Calep 1102b, [678]a [2 r.], b [2 r.], 679a.
a. O wielu nieokreślonej ilości: liczne (liczni) i w zasadzie różniące (różniący) się między sobą: nie takie same lub niebędące tym samym; w niektórych użyciach z naciskiem na wielość: wiele (wielu) ale niekoniecznie odmiennych; multus (plus, plurimus) Miech, Vulg, PolAnt, Mącz, Modrz, JanStat; omnis Vulg, PolAnt; diversi generis Vulg, JanStat; permixtus Vulg; magnus, multifarius, varii generis Modrz (1850):

Z rzeczownikiem w pl (1541): Pocżynáią śię rozlicżne á známienite Báśni/ z rozmáitych kśiąg wybráne BierEz H2v, K2v; ktorzy [męczennicy] cieſſkié a rozmaijté męki cirpieli z dobrą wolą. OpecŻyw C3v; przyſſedl zaſie do koſciola wielmi rano Iezus mily/ ij pocżąl tam rozmaijte nauki przepowiedatz OpecŻyw 76v, C3, C3v, C4, 14v, 24v (18); OpecŻywSandR nlb 4v; ForCnR A4; PatKaz I 2, 12; PatKaz II 71; PatKaz III 100; Murm 1, 67; Mymer1 nlb 1v, nlb 2; Iezu kthorys wiſzączy na Krzyżu od wielus wzgardzon/ y rozmagitemi ſlowy nagrawan był. ſmi⟨łuj⟩ ſie nad nami. TarDuch C6, C8v; ieſth to pożytecżne picie na wzdęcie żołądkowe/ y też na opuchliny powiekow/ y na rozmayte ſadzele. FalZioł I 68d; Trzeci rozdział o rzeczach korzennych potwierdzaiączych rozmagithe członki. FalZioł III 6b; A tak tez y o poznawaniu rozmagitych niemoczy człowieczych/ przez vriny łaczno z tey nauki pobaczyſz. FalZioł V 2; Tu zaſię maſz baczyc/ y wiedziec rozmagithe trafunki y przygody: kthore przy rodzeniu/ y po porodzeniu na niewiaſthy przychodzą FalZioł V 26v; ieſt vżytecżne takie puſzcżanie krwie na rozmagite niemoczy ocżne. FalZioł V 58; abowiem rozmagitych pokarmow pożywać: ieſth pobudzanie brzucha ku ſiłnemu obżarſtwu. FalZioł V 65v, +5 [2 r.], +7, +8, , ‡‡3v [2 r.] (57); BielŻyw nlb 12, 32, 149, 158, 166; GlabGad A3, C7, D5, H2v, K4v, L2; MiechGlab *3v, **4v, **5v, 1, 49, 51, 64; KłosAlg kt, Av, A3; LibLeg 7/8v; WróbŻołt M8, nn6; WróbŻołtGlab A3v; BOże wſſechmogący náſz rozmáyte dobrotliwoſći twoie á godne wielkiego podziwowánia RejPs 65v; á okázác mu też muſi wſſytek lud rozmáyte wdzięcznoſći zá miłoſierdzie iego. RejPs 96v; Stworzył dobrowolnie rozlicżne ziołá ku pożywieniu zwierzętom/ á zboża rozmáite ná pożytek człowieku RejPs 152, 26v, 29, 31, 33v, 44 (65); LudWieś A4 [2 r.]; LibMal 1545/96v, 1552/166v, 1554/190, 190v; RejJóz A5v; Karze y dzis pan Bog roſmaytimy plagamy krzeſciany dla Balwophalſtwa okrucieńſtwa á niecziſtego grzechu. SeklKat K4, E, G3, L3 [2 r.], P2v, P4v; RejKup k4, r5v, aa5v; RejKupSekl a7; HistAl A6v, Kv, K3v, L4, M4 (13); Bo z rozmaithych przikładow iako we zwierciedle widziemy ktoreby poſtępki w ſprawach naſzych nalepſze mogły być HistAlHUng A3; KromRozm I B4, D3v, E4v, M2v, M4; MurzHist P4v, T3v; MurzNT 21, 83v, 91, 108v; KromRozm II k, o3v, t2v; Bo ſą y byli w myeſcyech/ powyećyech/ źyemyach y narodźyech rozmáite zebránya krzeſciyánow KromRozm III D7v, A2, B7, O8v; BielKom nlb 4, B2v, F5; Diar 84; GliczKsiąż D7, H, H2, M8v, N4; A vkázuie tu Prorok/ iż rozmáicie zá rozmáite dobrodzyeyſtwá Pánu dzyękowáć mamy LubPs ff4v, A4, G2, Hv, O5, Y4v, Y5, gg4v; WYſzſzey námieniony Autor wypiſał o rozmáitych mękách/ kthore zloczyńcom bywáią zádawáne GroicPorz iiv, Cv, a2v, k, q, dd (11); Rozmáite Bogi Papieznicy maią/ ktoremi Duchy nietzyſte odganiaią. KrowObr 96v marg; Niemowię náprzećiwko themu/ áby ná rozmáitych mieyſcách ſſkoły vććiwe y opátrzone niemiáły być KrowObr 150v, A3v, B, C3, 11, 33 (35); Ptaſzkowie rozmáići z dziwnemi fárbámi/ Krzycżą po onych drzewkach/ by gędźcy z lutniámi. RejWiz 179v, A4, A5, A6v, 10, 10v (27); Dla tego myſli moie rozlićżne [!] iedne po drugich przychodzą/ á rozum ná rożmáite ſtrony záchwytuią. Leop Iob 20/1, *B2, *B4v, Ex 8/21, Iudic 5/30, 3.Reg 7/24 (14); RejZwierz kt, 34, 34v, 39v; WyprKr 23, 32, 48, 93, 98v, 99, 111v; BibRadz *4v, Num 15 arg, I 148c marg, Eccli 33 arg, 2.Mach 4/39 (12); Goski *1; Gdy ią [Tetydys Jupiter] vchwyćił zá włoſy/ przemieniáłá ſie mu w rozmáite źwierzętá drapieżne BielKron 21v; A w tym cżáſie żoná iego Penelope cnotliwa/ dziwne á rozmáite przeſládowánia ćirpiałá od rozmáitych młodzyeńcow. BielKron 25v; Wiele inych vrzędnikow mieli [Rzymianie] ná rozmáite ſpráwy. BielKron 119v; Neron ná ten cżás Krześćiány mordował rozmáitemi mękámi/ z namowy inych. BielKron 142v; W tey Nátoliey ſą rozmáite ięzyki/ Grecki/ Włoſki/ Tátárſki/ Wáłáſki/ Ruſki/ Ormiáńſki/ Zydowſki/ y inne. BielKron 260; ieſt thám [na Majorce] dziś Akádemia vniuerſitas wielka/ náuk rozmáitych pełná. BielKron 280, kt, A6, 1, 4, 4v [3 r.] (196); GrzegRóżn D, E [2 r.], E4v, F3v, G3v; KwiatKsiąż kt, A2, A3, E4v, G3v (14); LeovPrzep A3, B3, Cv [2 r.], C4v, D4v, G3v, I4v; Cento, Strychów płaſzcz/ to yeſt/ ſuknia/ álbo deká z rozmáyitych płátów á ze ſtuczek y kąsków ſukiennych y ynſzey rzeczi y z rozmáyitich farb weſpołek vſzita. Mącz 47b; Citta, Latine Pica, Niemoc niewiaſt brzemiennych/ gdy ku dźiwnym á rozmáyitém rzeczom chuć máyą ku yedzeniu Mącz 55a; Theriotrophium, Zwierziniec/ ogród zwłaſzczá w którym rozmáyite zwierzętá chowáyą. Mącz [454]d, 15b, 16c, 48d, 54b [2 r.], 69d (72); OrzQuin I4, O4v, V3, Aa4; Prot B3; SarnUzn A2v, Dv, E4v; Od ktorych [wilkości] ludźie máią rozmáite obyczáie/ iáko potym powiemy/ y rozmáite Niemocy. SienLek 1; Aboćiem lekárſka Náuká/ z pokuſzánia ſye vmnożyłá/ á z przygod rozmáitych. SienLek 37v, a4, 12v, 18v, 28v, 29v (38); iż niezlicżoną tłuſzcżą thych náznácżonych Apoſtoł widział z rozmáitych narodow ziemie. RejAp 68, BB2, 31v, 45v, 47, 54 (26); GórnDworz C7, E2v, E6v [2 r.], O2 [2 r.]; Hiſtorie Rozmáite z Rzymskich y z innych dźieiow wybráne HistRzym kt; Woła ná cię cżárt [...]/ vkázuiącći rozmáite roſkoſzy ſwiátá tego RejPos 68v; Też tu Pan w Ewányeliey/ przepowiedáiąc rozmáite vćiſki wiernych ſwoich/ obiecuie ich nie opuſzcżáć RejPos 138; Tylko ſam Moiżeſz [...] wſtąpił ná onę gorę/ y wziął tám wielkie á rozmáite obietnice y pociechy ludowi onemu RejPos 141; á nie day ſie vnośić w rozmáite rozmyſły pocżćiwey duſzy ſwoiey. RejPos 147; záplotłeś ſerce ſwoie w rozmáite rády á w rozmáite nádzyeie Bogow inych RejPos 180v, A4, A5v, 2v [2 r.], 5v, 7 [2 r.] (121); BiałKat 233v, 291; BielSat Ev, G, G3v, N2v; KwiatOpis Bv, B4, Cv, D; GrzegŚm 23, 41 marg, 49, 55; tá Swiątość y przed Zakonem/ y po Zakonie dánym/ rozmáitymi Ofiárámi przepowiedźiána byłá. KuczbKat 190, 10, 140, 210, 245 [2 r.], 265, 305 [2 r.]; Lákomy á niepobożny cżłowiek ſtoi v ſądu cáły dzień s pełną torbą pozwow/ cżyha ná rozmáite ludzi/ iákoby mogł kogo vśidlić. RejZwierc 98; Azaſz máło Pan Bog dał rozmáitych przyſmákow do ſnádnego dobrego mienia [...] poććiwemu cżłowieku? RejZwierc 111v; á rozmáići ludzie o tobie y rozmaitemi kſtałty rádzą/ iákoby cie s ſwiátá zgłádzili. RejZwierc 168v; Iáko miod pcżołká z rozmáitych kwiatkow/ Nośi/ thák ſie thy karz s cudzych przypadkow. RejZwierc 214, B4, 2v, 12v, 14, 14v (54); á thák ná ſtronách w polu lepiey mieć doſtátek ludźi zbroynych/ ktore możeſz ſzykować ná rozmáite vffce BielSpr 18; Máią theż ſwe wrożki Tátárowie rozmáithe przes wiátr/ przes ptaki/ y przes Konie BielSpr 68, kt, b3v, 9, 9v, 10 (21); Cżemu ták wiele roznych Confeſiy/ Commentow/ wykłádow/ y gloz rozmáitych [...] wydáwáć miedzy ludźie nie przeſtawaćie? WujJud 75, A3, Bv, 2v, 24, 41v (23); WujJudConf 129; RejPosRozpr b3, c2v, c4; RejPosWstaw [412]v, [413], [414], [1432]v, [1433] [3 r.]; BudBib 3.Reg 5/18, 4.Reg 19/12, 2.Par 16/14, 32/28, Eccle 7/29 (9); Bo rozmaite dáry pan Bog ludziem dáie/ Zwłaſzczá ten ktory woley Bożey náſláduie. MycPrz I A4v, II A2, A3, B2v; Są tedy Inſtrumentá álbo Naczynié rozmáité/ których mądrzy Miſtrzowie do miáry vżywáią Strum Bv, F2, [H]v, Lv, P3v, P4; WierKróc A2v; BiałKaz H3; BudNT przedm b5, b7v, b8, dv, Matth 4/24, Iac 1/2; StryjWjaz B4; ábowiem y Bogá ſámego przypodobywa piſmo ludziom rozmáitym/ iáko Rycerzom mocnym/ ábo mężom walecżnym CzechRozm 106; Bo ná ten cżás Ian przyſzedł/ gdy ſie rozmáitych ſekt miedzy Izráelcżyki námnożyło było CzechRozm 108v, A, Av, A3v, A4v, 6 (26); PaprPan kt marg, Ff2, Ff2v żp; KarnNap ktv, Ev; niemoże żaden tey władze ſzcżęśliwie okrom rozmáitych á wielkich cnot ſpráwowáć ModrzBaz 15v; A dobrzeby áby dla tego ćwicżenia przyzywano żołnierzow vkráinnych/ ktorzi w rozmáitych bitwách bywáli. ModrzBaz 111v; Zá dobrym lepák ſpráwowániem ſądow przychodźi pokoy/ zgodá/ y zdrowie poſpolite/ y inſze wielkie á rozmáite pożytki ModrzBaz 138, 2v, 9, 12v [2 r.], 14, 17v (40); Y ták ręką y niewolą pogáńſką Turecką od Bogá pokaráni/ [Grecy] po rozmáitych kroleſtwách rozproſzeni ſą. SkarJedn 305, 18, 80, 149, 165, 169 (12); KochOdpr B2; gdyż rozmáythé Complexie/ rozmáytą ſkórę/ záwártą/ álbo otworzóną bárźiéy máią Oczko 16, 1v [2 r.], 3v, 5v, 6, 8v (17); KochPs 135; Zátymże bárzo ſię [św. Symeon] wſławił/ ták iż żewſząd [!] zrozmáitymi przygodámi y chorobámi do niego ludzie ſzli SkarŻyw 29; Zywot S. Tomáſzá z Akwinu/ piſany od rozmáitych ludzy vcżonych SkarŻyw 200; pokim był młod/ rozmáitychem roſkoſzy na świećie vżył SkarŻyw 308, 4, 13, 31, 35, 40 (46); MWilkHist K4; rozmáite były Czytelniku łaſkáwy/ mniemánia y wywody Philoſophow/ y Poetow Pogáńſkich. StryjKron 1; tákże z Niemieckich zieḿ Pielgrzymow z rozmáitych Miaſt zebráło ſię pięć ſet StryjKron 290, kt [2 r.], A, A3v, 6, 16 (46); CzechEp 58, 79, 81, 117, 119 (21); CzechEpPOrz ++4 [2 r.]; Wſzcżynáły ſię też onych cżáſow rozmáite gadki/ y roznice/ we zborzech Apoſtolſkich NiemObr 42; ták że rownie Papieżowie/ rozmáitych BOGOW náświęćiwſzy/ ludźiom ku chwaleniu wyſtáwili NiemObr 159, 4 [2 r.], 29, 30, 40, 42 (33); KochFr 39; KochPhaen 16; KochMRot A3; ReszPrz 11, 16, 103 [3 r.]; ReszHoz 125, 126, 127, 131, 132; ReszList 161, 185, 189; Ach miły Boże/ toć to nikcżemne á bezecne opilſtwo/ rozmáite przygody ludźiom ſpráwuie WerGośc 258, kt, 207, 217, 218; WerKaz 294; WisznTr 11, 32; BielSen 5; BielSjem 33; Wino/ Ieśień/ y iábłká rozmáité dawa KochPieś 72; KochSob 70; KochTarn 73; ArtKanc P14v; BielRozm 17, 18, 33; GórnRozm A3v, B2v, Dv, I4, K3v; KochWr 21; ActReg 68, 69, 95, 106; Apozema – Trunek vwarzoni y nagotowany z rozmaitich zioł. Calep 83a, 196a, 256a, 1005b, 1113a; GostGospSieb +2, +4; Poki bowiem żywie cżłowiek/ rozmáitym przypadkom ſzcżęſcia y nieſzcżęſcia bywa poddány Phil N; GórnTroas 20; GrabowSet A3; OrzJan 73, 79; OstrEpit A2; iż áppetyt rozmáitymi przyſmákámi oſtrzyć czáſem potrzebá LatHar +5v; Stąd też rozmáite náyduiem v świętych onych Oycow/ vcżyćielow y Doktorow náſzych/ modlitwy LatHar 245; Podźiękowánie krotkie zá rozmáite Troyce S. dobrodźieyſtwá/ świętego Auguſtyná. LatHar 561, +3, +3v, +6, +7v, +12 (73); y nápełnieni byli wſzyścy Duchá świętego: y poczęli mowić rozmáitymi ięzykámi WujNT Act 2/4; Piotr z Rzymu vcznie ſwe ná ſzczepienie wiáry rozſyła po rozmáitych ſtronách y kráinách świátá. WujNT 511; Y przetoż Pan Chriſtus rozmáitymi vrzędámi kośćioł ſwoy opátrzył. WujNT 608; Tákże gdy czterzey ániołowie zátrąbili/ rozmáite plagi ná ludzie przypádły. WujNT 856, kt, przedm 16, 23 [2 r.], 28, 28 żp (55); WysKaz X2, X3, 7, 15, 27, 32 [2 r.], 39; JanNKar A2v; GDyż rozmáitémi przykłády bywamy náuczeni: iż moc ziednoczona/ ieſt mocnieyſza/ niż rozdźielona. SarnStat 110; Execucia od rozmáitych ſądów do Grodu ſie śćiąga. SarnStat 1308, 48 [3 r.], 192 [2 r.], 193, 196 [2 r.], 337 (38); SiebRozmyśl E, I2; WitosłLut A6; KmitaSpit C6; PowodPr 2, 3, 4, 15, 27 (8); á ieſzcze mam tákie nieprzyiaćiele/ ktorzy mię popycháią y zá ſzyię pokuſámi rozmáitemi biją. SkarKaz 123b, 2b, 45a, 81b, 310a, 454a (9); Przy kącie pyſzne łoże, nád nim záwieſzony Namiotek z rozmáitych vtkány iedwabiow CiekPotr 31, 15, 71; CzahTr kt, A3v, A4v, D3, G3, I4v; GosłCast 72; PaxLiz A2v, Cv, C4v; Ná choroby domowe máią [rządzący] lekárſtwá/ á ná woyny y gwałty/ máią rozmáite obrony. SkarKazSej 664a, 172b, 684b, 702; KlonFlis A4; KlonWor **v, 58. Cf Wyrażenia, Szeregi.

Z rzeczownikiem w sg [tylko rzeczowniki abstrakcyjne i zbiorowe] (310): OpecŻyw 108; ForCnR Av, D2; PatKaz I 15; BartBydg 123b; Też niektore Wodki rozmagitem miſterſtwem bywaią działane FalZioł II 1c; Tu ſie poczyna Wypis rzeczy zamorzskiech/ y tez rozmagitego naſienia y inſzich rzeczi ku lekarzſtwam prziſluſzaiączich FalZioł II 2b, IV 1c, 53c, V 20a, 50, 65; Tedy Alexander wſzithki kxięgi poganskie popalić kazał, ale kxięgi ogwiazdach o lekarſtwie, o rozmaitey mądroſci wſzitki do Macedoniey wziąć kazał BielŻyw 154, nlb 4, 113, 135; GlabGad kt, K6, N7v; MiechGlab **3, 17; Poczyna ſie Trzecia częſc Algoritmu o rozmaitym rachunku na myńczę KłosAlg F4; WróbŻołt 88/51; Dziękuie prorok pánu/ zá rozmáite wybáwienie od dziwnych nieprzyiaćioł RejPs 23; ták iż mánná iáko deſſcz pádáłá ſnich [z obłoków] z rozmáytem ſmákiem pokármu RejPs 115; Wylicza prorok iákie rozmáite błogoſláwieńſtwo przypáſć ma od bogá ná tego człowieká ktory zſtráchem á w vczliwoſći ma ſwięte imię iego. RejPs 195, 32v, 70v, 84v, 94v, 99 (19); Roſmaitym karanym karze pan Bog ludzi dla tych grzechow. SeklKat G3, L2; RejKup b7v; Nálazł też tám Alexander w onym páłacu nacżynie rozmáite złote HistAl H2, F6v, Kv, M4; KromRozm I I2v, K2v; GroicPorz k3, ffv; Wtym Dyurnale wáſzym/ átzkolwiek ieſt rozmáitego bluznierſtwá bárzo wiele: á wſzákoſz tylko niektore przypomionę KrowObr 159, 187; RejWiz 11v; Leop Iob 8/1, 2.Mach 8/9, 1.Petr 4/10; BibRadz Is 17/12, Hebr 9/10, II 141a marg; Ale zyemiá byłá ſkáżona przed Pánem Bogiem/ y nápełnioná rozmáitey złośći. BielKron 4v; Po śmierći Filipowey były wielkie zámieſzánia zwłaſzcżá w woyſce/ gdzye rozmáity narod był BielKron 123v; Máią theż ći dwá pod ſwą ſpráwą lud ná pocżthy wielkie rozłożony rozmáitey ſpráwy/ y rozmáitym poſtępkiem idąc ku potrzebie woienney BielKron 260; WAłáſka źiemiá z dawná rozmáithy narod w ſobie miáłá/ á cżęſto odmienny/ iáko y Węgierſka. BielKron 275v; Gdy to pytánie Krol ſkońcżył/ rozmáite zdánie było thych ktorzy tego przyſłucháli BielKron 307; Piecżono też koſztownie środ rynku wołu całego/ ktory był ptáſtwem rozmáitym/ y záiącmi/ ćielęty/ y iágnięthy nádziány BielKron 331, 33, 45v, 49, 70, [852] (60); KwiatKsiąż L, N3; Proteus, Deus Marinus filius Oceani, Który ſie w rozmáyitey poſtáći przemieniáć może. Mącz 327d, 24b, 81a, 91b, 126c, 155a (9); SienLek 45, 74v, 133, 191, Aaaa; RejAp 170v; GórnDworz V4; O wielkaſz to pociechá cżártá ſproſnego [...]/ iż ſie pełni náuká iego w tym rozmáitym wymyſle ſwiátá tego RejPos 44; Mánná im z niebá pádáłá/ ktora im rozmáity ſmák w vſciech ich cżyniłá RejPos 56, 25v, 30v, 81 [2 r.], 118v, 133 (14); BiałKat 113v; GrzegŚm 30; KuczbKat 65, 150, 345, 430; Páthrz iáko ná wſzem ſwiecie rozmáity kołát/ łoſkot/ kłopot. RejZwierc 70v, 111; BielSpr 21v, 30, 30v, 51v; WujJudConf 140; RejPosRozpr b3, e2v; BudBib 1.Par 16/42, Prov 7/21, Ez 38/3, Am 6/5, Eccli 50/9; BudNT 1.Petr 4/10; CzechRozm Av, 40v, 94v, 173, 220; Ktemu też y ono rozmáite broni vżywánie ábo ćwicżenie niema być opuſzcżáne ModrzBaz 111; Widźimy/ że ná káżdy dźień/ bárzo wielki koſzt idźie ná rozmáity ſprzęt/ ná koſztowne budowánie ModrzBaz 131, 31, 56, 98, 99v, 110, 118, 119v; SkarJedn 192, 300, 313, 336; Oczko 4v, 8v, 9v; SkarŻyw 47, 80, 274, 283 [2 r.], 337; A potym ſię chorzy Chrzeſćiáni y tám y ſám z rozmáitey nędze y niewczáſow [...] tułáli StryjKron 290, 72, 316, 370, 747, 752; CzechEp 411, 421; CzechEpPOrz **3v; NiemObr 96; A rozmáity ſmętek przypádnie ná ludźi KochPhaen 5; ReszPrz 15; ReszHoz 116; ReszList 150; WisznTr 22; ActReg 8; GrabowSet V2v; kiedyż będę wybáwion od ták rozmáitey nędze y niewoley? LatHar 602, +9, +12v, 260, 274 [2 r.], 364 (12); [Jezus] Pháryzeuſzom rozmáitą Biádę opowieda/ dla ich niezbożnośći. WujNT 94, Luc 10/40, s. 274, 345, Rom 6/19, s. 576, 740; SarnStat 1297; PowodPr 66; TO imię ſpráwiedliwość/ rozmáite ma w piſmie ś. rozumienie. SkarKaz 310a, 6b, 41b, Oooo2c; Zátym dźwięk wſzelkich głoſow powſtał rozmáity SapEpit A3v; [BielKron 1551 nlb 20, 113v, 158, 282; BarlBaz 183 (Linde)].

~W połączeniu z liczebnikiem [= liczny, pomnożony przez wiele] (1): Currus dei decem milibus multiplex, [...] Boże w niebo wſtąpienie z dzieſiąc tyſieci rożmaite/ tyſiączmi tych będzie ktorzy ſie będą radować WróbŻołt 67/18.~

Cf Wyrażenia, Szeregi, W przen.

W charakterystycznych połączeniach: rozmaite(-ci, -ta, -ty) bestyje (2), błędy (5), bogowie (10), broń (3), ceremonije (2), choroby (16), cnoty (18), czary (3), czasy (2), czcienie (czytanie) (2), członki (2), ćwiczenie (2), dary (10), dobrodziejstwo (4), dobytek (2), figury (2), gadki (2), grzechy (5), guzy (2), historyje (2), historykowie (3), (i)gry (11), imiona (3), język(i) (21), kacerstwa(-o) (7), korzyść (2), krainy (kraje) (27), krolestwa (4), krolowie (11), kroto(ch)wile (8), kupie (10), kupiectwa (3), kwiaty (kwiatki, kwiateczki, kwiecie) (12), lekarstwa(-o) (7), ludzie (lud) (39), łaska boża (6), maści (6), męki (25), miejsca (29), mniemanie(-a) (domnimanie) (13), modły (modlitwy) (6), morderstwo(-a) (3), muzyki (3), nabożeństwa(-o) (5), narod(y, -owie) (40), natrząsanie (2), nauki (25), niebezpieczeństwa(-o) (niebezpieczności, nieprzezpieczności) (10), nieszczeście (2), odpusty (2), ofiary (4), osoby (4), owoce (7), pienie (6), pismo(-a) (pisanie) (9), plagi (4), pociechy(-a) (5), pokusy (4), potrawy (6), potrzeby (2), powieści (5), pożytki (7), prace (2), prawa (4), proroctwo (2), prześladowanie(-a) (3), przyczyna (2), przygody (19), przykłady (4), przyprawy (9), rozkosze (12), roztyrki (5), rozumienie(-a) (5), ryby(-ki) (6), rzeczy (45), sekty (4), słudzy (2), smalce (3), sprawy (11), stan(y, -owie) (25), strony (5), strzelba (2), stworzenie (3), śmierci (2), ubior(y) (6), udręczenia(-e) (4), wiary (10), wrożki (2), wrzody (3), wykłady (2), wymysł(y) (11), zioł(k)a (ziela) (14), złości (złość) (11), źwierzęta (źwi(e)rz, źwierzyna) (24), żądze (2), żywności(-ość) (3).

W przeciwstawieniach: »rozmaite(-y) ... jeden (13), jednaki« (14): KwiatKsiąż L; Synonyma, diversae voces idem significantes, Rozmáyite słowá/ ále yednę rzecz známienuyące. Mącz 437b, 148c; RejPos 149; Przed tym rozmáite ięzyki iednę wiárę w iednośći wyznawáły: teraz v Heretykow ieden ięzyk/ y owſzem iedno miáſtecżko rozmáite wiáry w ſobie záwiera. WujJud 132v; iż nie ieden á tenże ſpoſob ieſt zbáwienia wſzech dziatek Bożych/ ále rozmáity y ieden od drugiego rozny. CzechRozm 173; ModrzBaz 19; ReszPrz 15, 103 [3 r.]; LatHar 511; WujNT 576.

Wyrażenia:»rozmaite farby, barwy; (z) rozmaitych(-ej) farb(y), barw(y)« [w tym: pl (20), sg (7)] = różne kolory, różnokolorowy; versicolor Mącz, Calep; varii colores Mącz [szyk 25:2] (7:4;10:6): FalZioł V 53v; KłosAlg F4v; GliczKsiąż P8; Leop Ex 35/35; Chorągwi okazáłych w woyſce nie noſzą/ tylko ná drzewcách znáki iedwabne rozmáithych fárb BielKron 259v; Miedzy ptaki widźieliſmy [...] Dropy też ále s cżyrwonymi głowami/ Szpákow doſyć ále rozmáithey bárwy BielKron 441v, 373, 425 [2 r.], 431v, 452v, 461v; Polymita vestis, Wzorowáta słoyerzowáta ſuknia która z rozmáyitich wzorów y rozmáiyitey fárby nići yeſt tkána. Mącz 308d, 47b, 49c, 102b, 105d, 148c, 239b, 485a; Są też ći ktorzy ſie iedno o głowę ſtáráią/ áby bierethek był s ferety/ s piękną zaponą/ y s piorki barw rozmáitych GórnDworz L8; RejZwierc 156v; SkarŻyw 544; KochSob 64; Calep 1115a; CzahTr D3v; [złodziej] Radby był Polipuſem; ktory/ iáko w lárwy/ Odmienia ſię w przygodźie w rozmáite bárwy. KlonWor 2.

»(i) in(n)e(-y) (a. insze(-y)) rozmaite(-y) (inni (a. inszy) rozmaici)« [w tym: pl (49) sg (5)] (54): OpecŻyw 109v, 116; RejPs 105; RejKupSekl a6v; MurzNT 31; Powiedz/ tzemu Reguły prziymuią? Fránćiſzkową/ Benediktową/ Dominikową/ Auguſtynową/ Bernárdynową/ y inſze Reguły rozmáite? KrowObr 133v, 51 [2 r.], 58, 67, 67v, 75, 100; Ludzie vcżeni w gwiazdárſkich náukách/ źiemię doſthátecżnie wypiſali y rozmierzyli/ zwłaſzcżá Ptolomeus Alexándriyſki/ ták puſte kráiny iáko y oſiádłe/ przez znáki Cirkułow/ Párállelow/ Klimatow/ Kolurow/ y przez inne rozmaitemi przezwiſki miánowáne BielKron 263; W tym mieśćie nawięcey rzemieſnikow ktorzy dziáłáią paćierze z kryſztału/ z Succinu z kośći/ y z inych rozmáitych máteriy. BielKron 287v; Z tey źiemie y z innych przychodzą Sobole y inny towar rozmáity. BielKron 293, 89, 272v, 287v, 375, 394, 462v; GrzegRóżn H2; A przeto trzebá tę gorącość chłodzić [...] rzeczámi wilkimi á chłodnymi. Iáko ieſt Láktuká/ Kurzanogá/ Szczaẃ/ Mákowe mleko/ y inne rozmáite SienLek 29v, 126v; RejPos 16v, 69, 149, 206, 330, 338v [2 r.], 350; Potym Nowokrzcżeńcy vroſli: záś Pikárći/ Szwenkfeldiani: tákże rozmáite y ſzkodliwe ine Sekty. KuczbKat a2; Páthrzayże czo ſą zá przypadki á czo ſą zá vbiory á inſtrumenthá iego [człowieka rozgniewanego]/ miecż/ kiy/ ſiekierá/ árkábuz/ ſáháydak/ plugáwy tárás/ pal/ ſzubienicá/ łáńcuch/ pęto/ y inych rozmáitych przypraw doſyć RejZwierc 79; drudzy też od gorzałek álbo od inſzego rozmáitego obżárſtwá ſproſnemi wrzody á rozmáitemi niemocámi pozdycháią RejZwierc 132v; CzechRozm 85; PaprPan kt; ModrzBaz 6v, 107v; Odłożył tedy Olgerdowi Moſkiewſki wſzyſtki nakłády woienne/ y inſzymi vpominkámi rozmáitymi w Złoćie/ w Szátach/ w Koniach/ y drogich Kámieniach [...] vdárował StryjKron 421, 335, 340; CzechEp 266; ále ſtráćić zdrowie prze marne pijáńſtwo/ y ná podágry/ ná kánkry/ ná kárbunkuły/ ná trądy/ y ná puchlinę ſię zdobywáć/ y rozmáite inne wrzody y choroby ſobie zbieráć/ toć to záprawdę nie rozum/ ále głupſtwo WerGośc 226; GostGosp 130; Chwałá tobie Pánie IEzu Chryſte/ ktoryś ślepe ludźie rozlicżne/ wzrokiem opátrzył/ y inſze rozmáite choroby [...] oddalił LatHar [536], 478, 506; Acz nie ſámi Biſkupi/ ále y inni rozmáići ludzie/ dla inſzych przyczyn bywáli ná Synodziech. WujNT 461, przedm 34, s. 692; SarnStat 1005.

»rozmaite ks(z)tałty [= formy, sposoby]; kstałtem(-y) rozmaitem(i), rozmaitego ks(z)tałtu [= rozmaicie]« [w tym: pl (13), sg (8)] = multiformis Mącz, Calep; variae formae Modrz; multimodus Calep [szyk 17:4] (4;13:4): ktory [Bóg] [...] rozmáitem kſtałtem miedzy wſſem ludem ieſt roſſerzył wielką wielmożnoſć ſwoię. RejPs 113, 66; RejWiz 10v, 25; Mącz 236c, 308d; Iáko ſie cżárt rozmáitim kſtałtem o nędznego cżłowieká kuśi. RejPos 331 marg, 170v, 177v, 294, 339 [4 r.]; Abowiem rozmáite ſą kſtałty á proby niżli ktho práwego przyiacielá práwie doznáć może. RejZwierc 89; á rozmáići ludzie o tobie y rozmaitemi kſtałty rádzą/ iákoby cie s ſwiátá zgłádzili. RejZwierc 168v; ModrzBaz 52v; A wżdy potestat Padewſki nie niemo ſądźi/ ále y pyta y rozmáitemi kſztałty dochodźi rżeczy GórnRozm F4; Multiformis, Varius, quasi multiplicis formae aut variae – Rozmaitego kſztałtu. Calep [678]a, [678]b; Phil G4.

»rozmaite mnostwo« (1): A rozmaite złoſliwych mnoſtwo [multigena impiorum multitudo]/ nie będzie pożytecżne/ y cudzołożne ſzcżepienia/ nie puſſcżą korzenia głęboko Leop Sap 4/3.

»rozmaity narod [= rodzaj, gatunek]« (2): Tá cżęść ziemie [...] ma w ſobie wielkie y rozmáite bogáctwá/ [...] rzeki niezmierne/ ludzi/ źwierząt rozmáity narod BielKron 263v, 30v.

»rozmaite(-y) obyczaj(e) (a. zwyczaje) [= sposoby]; rozmaitym(i) obyczajem(-mi) [= rozmaicie]« [w tym: pl (27), sg (22)] = variis modis Modrz, JanStat; plurimae consuetudines Vulg; multimodus Mącz; varii modi, diversis a. multiplicibus modis JanStat [szyk 47:2] (21;28): Ale naprzod oznaymię rozmagitthe obyczaie rodzenia człowieczego. FalZioł V 15v, V 29; GlabGad K3v; SeklKat I2v, I4v; Abowiem w káżdym Práwie rozmáity ieſth obyczay pozywánia. GroicPorz n3v, r2, v4v, oo; Leop Eccli 34/12; Bog rozmáitym obycżáiem miłość ſwą przećiw nam okazał BibRadz II 133a marg; Po lewey ſtronie rzeki Obi/ ſą ludźye z rozmáitemi obycżáymi BielKron 433v, 25v, 260v, 447, 460; GrzegRóżn Fv; Mącz 236c; Od ktorych [wilkości] ludźie máią rozmáite obyczáie [...] y rozmáite Niemocy. SienLek 1, 28, 30v, 32, 54, Ttt4; Bo dyabeł dla tego żeś go opuśćił rozgniewał ſie/ rozmáitym obycżáiem vbiera ſie przećiw tobie. HistRzym 128; RejPos 157v, 186v; Potym bacżyć mamy w piśmie rozmáite obycżáie/ á oſobliwe cżthery: byćia s Kryſtuſem. GrzegŚm 35; KuczbKat 10; RejZwierc 25; gdyż ieſt wiádoma rzecż iż po wſzech Kráinách świátá ludźie ſie rodzą ná rozmáite obycżáie BielSpr 1; ROzmaitym obycżáiem ná on cżás ſtárzy ludzie z Rzymiány wałcżyli [!] BielSpr 44v, 10, 25, 49, 65; Strum G3v; ModrzBaz 107v; SkarŻyw 557; ReszPrz 109; LatHar 130; nie ieſt tedy ſłuſzna rzecz/ áby rozmáitémi obyczáymi ſądzenia lud nam poddány [...] miał ſie rozmáitośćią ſądów dźielić. SarnStat 116 [idem 887], 460, 605, 887, 1054, 1237.

~Szereg: »rozmaitym obyczajem i roznie« (2): IZ z wielkośći Sędźi [...] w ſpráwách o iedney rzeczy rozmáitym obyczáiem/ y roznie ſkázowano [variae et diversimodae ... sententiae proferebantur JanStat 488] częſtokroć SarnStat 553 [idem] 559.~

»rozmaite przemienności« [szyk 2:1] (3): [Joanna] rzecż ná mieyſcu długą vcżyniłá/ iáko ieſt świát obłudny/ kocháiąc ſie w rozmáitych przemiennośćiách cżáſow BielKron 238, 333v; Substantia apud Dialecticos est fulctrum accidentium, Yſtność ná którą rozmáyite przemiennośći przipadáyą. Mącz 419d.

»rozmaite przyczyny; z, dla, od rozmaitych przyczyn; prze rozmaite przyczyny« = ex diversis causis JanStat [szyk 24:4] (14;8:3:2;1): Rozmáite przyczyny wymyſla/ ktory ſie ſprzyiacielem roſtáć chce. March1 A4; CIęſzkie rodzenie cżęſto kroć na matki przichodzi: dla rozmagithych przycżyn/ tak z ſtrony matek, iako y z ſtrony dzieci. FalZioł V 17a, V 25, 28, 29 [3 r.], 36, 90v; LibMal 1551/160v; LubPs A4, bb; Rozmáite przycżyny śmierći tych Kſiążąt powiádáli być/ iedni przez trućinę/ drudzy przez opilſtwo BielKron 419v, 53, 235, 412v; SZálenie/ przygadza ſye od rozmáitych przyczyn: niegdy od ćięſzkiego pićia/ niegdy od ſtráchu/ od miłośći od myſlenia/ od nieſpánia SienLek 52, 24v, 39v, 45, 177v; Boć prze rozmáite przycżyny Pan bog ſwiát karáć racży. RejPos 139; KuczbKat 110; Phil S3; SarnStat 902 [idem] 904.

»rozmaity(-e) rodzaj(e); rozmaitego rodzaju« [w tym: pl (6), sg (5)] = multigenus (multigeneris) Mącz, Calep; varia genera HistAl [szyk 9:2] (7:4): Murm 157; Ieſth też rozmagitego rodzaiu tho ziele miedzi ktorim chmiel ieſt policżon FalZioł I 153c, Moczy thych kamieni/ według ich rozmagitych rodzaiow albo oſob: odmieniaią ſie. FalZioł IV 17a, I 56c; III 6d; Potym weſzło tho w ſerce Alexandrowo áby mogł doſiądz głębokoſći morskiey/ á tam áby oglądał rozmáithe rodzáie ryb [omnium piscium genera] y morskich dziwow. HistAl M5v, I7v; Potym Alonſus náwroćił ſie do Hiſzpániey nábrawſzy wielkość Pereł rozmáitego rodzáiu BielKron 444; Mącz 236c; SkarŻyw 259; Calep [678]b.

»rozmaite rozności« (2): W Niemocách wſzelkich/ nawięczſzy znák ieſt z Moczu/ w kthorym ſą rozmáite roznośći SienLek 25; RejZwierc 2v.

»rozmaite(-y) sposob(y); rozmaitem(i, -ym) sposoby(-em)« [w tym: pl (25), sg (3)] = multimodus Mącz; multa ratio, variis modis Modrz [szyk 26:2] (16;12): BibRadz Ps 107 arg; Mącz 236c; GrzegŚm 35; KuczbKat 110; Ale tym Meſyaſzem [Żydzi] Iezuſá Páná mieć niechcą/ owſzem ſobie innego nádeń zmyſliwſzy/ ocżekáwáią: á błędu tego ſwego rozmáitym ſpoſobem dowodzą. CzechRozm 107v, 54, 171, 172v marg, 173, 199v marg (12); Rozmáite przeto wylicżáią ſpoſoby/ ktoremi doſtawáią pánowánia ModrzBaz 76v; Widźimy iáko wiele ludźi/ pirwey niżli ſpráwy ich Krol rozſądźi/ bywáią rozmáitemi ſpoſoby od ſwych przećiwnikow śćiśnieni ModrzBaz 92, 26; CzechEp 268 [2 r.], 285; ReszHoz 116; OrzJan 65; Ktorego cudu chwałę Pháryzeuſzowie rozmáitemi ſpoſoby Pánu Chriſtuſowi wydrzeć vśiłuią. WujNT 343, 866; Iáko bowiém rozmáité ſpoſoby káráktérów ſą, ták téż rozmáitość liter y właſność ſwoię máią JanNKar Gv; A Iż té ſpráwy y Aktciȩ ludzkié zwykli iureuicti rozmáitémi ſpoſoby trudnić: przeto ták opátruiemy/ że [...] SarnStat 801.

»rozmaite [= prawdopodobnie: wykwintne] ubiory, stroje« [szyk 3:1] (3:1): RejPs 68v [2 r.]; One záśię bogáctwá náſze/ ktore ſie w łáncuſzkach y w rozmáitych ſtroiach okázuią/ táki głod/ vćiſk/ y niedoſtátek/ y płácż vbogich ludźi z ſobą przynioſły WujJud A4v; W vbierzéch rozmáitych nie káżdéy przyſtoi: Lecz tá w iákim ieſt kolwiek/ zá Wenuſá ſtoi. PudłFr 70.

»wiele rozmaitych(-ego)« = multi et varii, multi (a. plurimi) Modrz [w tym: pl (24), sg (6)] [szyk 23:7] (30): w takowey pełnoſci á w niemiernem chowaniu/ ku wielu niemoczam rozmagitem á zwłaſzcża ku długiem febram: przychodza. FalZioł V 61; tám [na wyspach indyjskich] ſą rozmáite źwierzętá/ iáko Wſłoniowie/ Wielbłądowie/ Konie z cżłowiecżemi głowámi/ Centaury/ wężowie z złotemi łuſkámi/ y innych beſtiy rozmáitych wiele. BielKron 268v, 182v, 278v; Mącz 272d; ieſli będzye wierzył Pánu ſwoiemu/ wiele domow á wiele rozmáitego opátrzenia záwżdy może być pewien od Páná ſwego. RejPos 293v, 28v, 69, 112v, 132, 135; Národźiło śie wiele rozmáitych á ſobie przećiwnych y hániebnych á ſproſnych błędow KuczbKat a2, 225; gdyż ieſt wiele Náuk rozmáitych pożytecżnych/ ktoremi Cżłowiek mogłby ſobie nárzędźić wiecżną pámięć BielSpr b3v; StryjWjaz C3v; Cżyniłći też Bog przez Moyżeſzá cżáſu ſwego wiele rozmáitych cudow CzechRozm 186v; Wſzákże nie radbym długiey o tey rzecży rozmowy miał: bom iuż o tym wiele rozmáitego y długiego piſánia cżytał CzechRozm 205v, 68, 220, 223; Wipiſuią Hiſtorikowie/ wiele dobrych á rozmáitych vſtaw onego ſtárodawnego á zacnego miáſtá Máſsyliey. ModrzBaz 63v, 17v, 45, 48; CzechEp *3, 173, 368, 416; CzechEpPOrz **2v; SkarKaz 81b.

Szeregi: »niejednostajne i rozmaite« (1): Iáko ći czynią co Státut dźieląc námieſzáli nie iednoſtáynych rzeczy y rozmáitych SarnStat *6v.

»rozmaite a niezliczone« = variae et innumerae Modrz (3): ModrzBaz 90; PowodPr 5; Rogow dzieśięć [bestii apokaliptycznej] známionuią rozmáite á niezliczone ſpoſoby ktorymi wierne bodzie y prześláduie WujNT 866.

»rozmaite(-y), (a, i) rozliczne(-y)« [w tym: pl (10), sg (1)] [szyk 9:2] (11): RejPs 201v; GliczKsiąż F; KrowObr 109; Długo tu iuż ſpokoyna głowá nie może być/ Záwżdy by młode piwo muśi ſie w niey kręćić. Rozmáite kłopoty/ rozlicżne przygody RejWiz 90; Bo rozumiał then wſzechmogący Pan/ iż rozmáite á rozlicżne kſtałty miał ſwiát wynáydowáć do ználezyenia they zginęłey á vpádłey ſwiátłośći. RejPos 339, 202, 340v; RejZwierc 111v; A dla tego tedy pocżęły ſie ziáwiáć rozlicżne y rozmáite záburzenia/ miedzy Kośćioły á zebrániem Bożym WujJudConf 5; LatHar 440; Rzecz o ktorey w tym liście piſze/ nie iedná ieſt/ [...] ále rozmáita y rozliczna. WujNT 576.

»rozmaity, (a, abo, i) rożny« (11): OpecŻyw 60v; SeklKat M2; iż ácżkolwiek śrzodki rozmáite y rożne ſą/ iednák z iednegoż źrodłá ná wſzyſtki opływá zbáwienie CzechRozm 172, 173, 260; ModrzBaz 19; StryjKron 1, 145; LatHar 606 marg; przeto ſię mnie nie godźiło tego rozmáitego ábo rożnego czytánia opuſzczáć WujNT przedm 17; W niebie zgotowano/ práwi/ wiele y rożnych mieſzkánia/ rozmáitym y rożnym cnotom SkarKaz 549b.

W przen (12): Mnie opuśćili ſtudnią wody żywey/ á nátzynili ſobie rozeſchłych y rozmáithych ſtudzianek KrowObr 73v, 193; BielKron 405v; OrzQuin L4; Tákże theż y my vcżyńmy [...] kthorzy vſtáwicżnie iáko iáwnogrzeſznicy leżemy ná tym nędznym mycie/ á ná ſproſnych á rozmáitych háńdloch ſwiátá tego RejPos 351; 26, 264v, 338; Tych ſie my trzymamy/ pámietáiąc [!] ná onę groźbę ſtráſzliwą y ná Dekret Páńſki ktory wydał wſzemv świátu przez rozmáite vſtá Prorockie WujJudConf 8v; GosłCast 53; Bo tu maſz Sżyprze rozmáite głowy/ Iedni pieniądzmi kupcżą/ drudzy ſłowy KlonFlis H2.
Wyrażenie: »rozmaita barwa« (1): ten puchnie/ ów gnije: ábo wrzodliwi/ ábo trędowáći/ żadnégo zdrowégo niémáſz [...]. Táką rozmáitą bárwę ſwym dworzánóm zwykłá niemierność dawáć KochPij C2.
α. W funkcji rzeczownika: »rozmaici« (3): GDy pana Iezuſa żolniérze vkrzyżowali/ rozmaijci tam ſie s niego naſmiéwali OpecŻyw 142, 136.

W przeciwstawieniu: »jeden ... rozmaici« (1): Sam Pan Iezus żywo ſię ſtáwi y vkázuie nie iednemu/ ále rozmáitym. SkarKaz 207a.

b. O kilku (dwóch lub więcej) określonej ilości wyraźnie sobie przeciwstawnych: każdy inny, występujący w odróżniających się gatunkach i odmianach (92):

rozmaici czym (1): ZLODZIEIE záś/ byś wiedźiał/ rożnego ſą y ći Cechu; rodzaiem/ ſzkołą/ ſpráwą rozmáići. KlonWor 5.

Z rzeczownikiem w pl (19): KłosAlg D3; Zaby ſą rozmagite. Iedny wodne drugie błothne/ drugie leſne czo ſie wchwaſcie chowaią/ drugie ſą zielone FalZioł IV 15a, III 13c; KromRozm III Iv; GroicPorz K3, nn3, oo4v; [Oceanus] Ma przezwiſká rozmáite/ ábowiem do kthorego kráiu przychodźi/ według onego kráiu gi zową BielKron 461, 57; SienLek 92v, 139; Lany w Polſzce ſą rozmáité/ iedny zową Fráncuſkié/ á drugié Polſkié. GrzepGeom K4, D2; Dźiáłá ku ſtrzelániu bywáią też rozmáite/ iedny wielkie/ drugie ſrzednie/ drugie máłe. BielSpr 74v; CzechRozm 6; Sieći ná ryby rozmáite/ do wielkich y máłych ſtáwow/ dźiać GostGosp 84; SarnStat 348. Cf rozmaici czym; Szereg.

Z rzeczownikiem w sg (72): Murm 152, 163; HistJóz B3v; ZYwicza ieſt rozmagitha według rozmagitoſci drzewa z ktorego bywa odbierana FalZioł III 28c, +5, I 8b, 106c, 119a, 146b (9); MiechGlab 44; HistAl F8v; Item zeznal ze wegdanſku oleandrowy yednemv vkradl pyenyedzi rozmaythey Myncze 100 grzywyen pruſkych LibMal 1554/186; co ieſt pozew/ iáko w káżdym Práwie ieſt rozmáity pozew/ y co w pozwie nawięcey trzebá báczyć. GroicPorz p; SPráwę około męczenia y rozmáitey śmierći roznych złoczyńcow/ ludźie náuczeni w Práwie [...] nápiſáli GroicPorz hh, a2v, h, k3 [2 r.], k4, n3v marg (19); Kánon záſię ieſt/ iákoby iáki żebrátzy płaſztz/ ktory bywa z rozmáitego płaćia złatány y vſzyty KrowObr 196v, 226; Leop Lev 19/19; BielKron 38v, 77, 410v, 445v, 454v, 459; Oniscus, Latine centumpeda vel multipeda, Roſmáyity robak/ wiele nóg máyący/ łáźy zgárbiwſzy ſie/ Niedźwiedź trawny. Mącz 263d, 4d, 113c, 216d, 253d; O rozmáitym ſzáleniu/ iáko ma być leczone SienLek 52, 10, 133 [2 r.], 134, 139, 149v (12); GórnDworz C5; BielSpr 13v, 63v; gdyż rozmáythé Complexie/ rozmáytą ſkórę/ záwártą/ álbo otworzóną bárźiéy máią Oczko 16; SkarŻyw 129; CzechEp 228; LatHar 109; SarnStat 1246; CiekPotr )?(2; Ten pſtry worek v páſá; wſzak go bacżyſz y ty; Ieſt z rozmáitey ierchy miſternie vſzyty. KlonWor **.Cf W przeciwstawieniu.

W przeciwstawieniu: »jednaki ... rozmaity« (1): Nie iednáka będzie ćiał świętych iáſność ábo chwałá/ ále rozmáitá/ według rozlicznośći zaſług. WujNT 620.

Szereg: »rożne i rozmaite« (1): Lotwá/ Litwá y Zmodź rożnych ięzykow rożne y rozmáite ſłowá w mowie ſwoiey iáko ſłyſzymy máią. StryjKron 31.
c. Przybierający różne postaci, objawiający się w różne sposoby [z rzeczownikiem w sg] (14): ForCnR Bv; RejPs 23v, 27, 160v; KromRozm II t2; Leop Eph 3/10; BibRadz *5; Et varias opiniones genuit haec sententia, Tá ſententia rozmaiytą diſputácią vrodziłá. Mącz 145d; RejPos 138; Niechay grzeſznik obacży iáki ieſt grzech/ gdźie/ kiedy/ iáko rozmáity/ y w iákiey oſobie. KuczbKat 205; ModrzBaz 56; KAżdému/ widzę/ podle iego głowy Doſtáie doſyć rozmáitéy mowy. PudłFr 33.

rozmaity w czym (1): Varius et multiplex Plato, Rozmáyity w ſwey wymownośći Plato. Mącz 475c.

W przen (1): Trzeći [lader, tj. worek] ieſt Ryśi/ rozmaity: ktory pretextem práwá y kupná/ rzecży ſwe zdobi. KlonWor ded **2.
d. Złożony z różnych części [z rzeczownikiem w sg] (2): RejPos 68v; Abowiem kiedy práwi [Plato] vrżąd powinnośći ſwey doſyć czynić będźie/ nic mu po rozmáitem práwie: iáko záśię będźieli zły vrżąd/ [...] tedy z oney wielkośći/ abo rozmáitośći práwney/ wiele złego ludźiom vrośćie. GórnRozm K3.
e. Mający różne cechy fizyczne: różnych kolorów, kształtów, wzorów [z rzeczownikiem w sg] (31): FalZioł IV 31d; PAsz zloti z rozmaitem ſmalczem, w nim tablicz BallasRubinowich wielkich trzi WyprKr 17; Bieretek czarni Axamitni, Na ktorim feretow zlotich Hispanſkich szerokich z rozmaitem ſmalczem 20. WyprKr 27, 9, 10 [2 r.], 15v, 16, 17v (14); BibRadz Eccli 45/11; Mącz 134b, 308d; Multisonorus – Rozmaitego dzwięku. [...] Esseda [= wóz galijski] concordes multisonora trahunt Calep [687]b; á ták mocą, zdrádą prośbą, vkradkiem y tez ciemną nocą zmyślny Iudaſz nárabiał; maiąc worek zſzyty z rozmáitego leſzu y z dźiwnymi ſznity. KlonWor **2.
Wyrażenie: »rozmaitej farby, barwy, maści« [w tym: maści i farby (1)] = diversorum colorum Vulg; versicolor Mącz; discolor, multicolor Calep [szyk 10:1] (6:4:2): FalZioł I 49c; nákładł do korytá/ s ktorego nápawano/ rozg rozmáitey bárwy/ áby owce przy nápawániu ná nie ſye zápátrzáły GroicPorz mmv; Leop Gen 31/7; BielKron 34; A przeto odkrywſzy ránę/ báczyć iákiey ieſt bárwy/ ieſli śiney/ bládey/ czarney/ álbo rozmáithéy/ znák iż ći zła ráná ieſt SienLek 147; Alabastrum, Kámień/ Marmorowy głádki przezroczyſty/ rozmáyitey máśći y fárby. Mącz 6c, 47d, 60c, 475c, 486c; Calep [678]a.
f. Zmienny, zmieniający się, raz taki, raz inny; variabilis HistAl [z rzeczownikiem w sg] (10): ábowiem ludzká wola ieſt rozmáita kthora ſie s przemiennoſcią ſwiátá mieni HistAl K3v; RejPos 332; SkarJedn 146.
Wyrażenia: »rozmaite szczęście« (2): Varia fortuna, Rozmáyite ſzczęście yuſz dobre/ yuſz złe/ odmienne. Mącz 475c; CzahTr kt.

»rozmaita przemienność (a. przemienienie)« = multiplex mutatio Mącz (3): ieſtlis czudny będzieſz wnet ſzkaradi rozmaite przemienienie na ſwym ciele pocżuieſz BielŻyw 170; BielKron 162v; Mącz 236c.

Szeregi: »rozmaity a przemienny« (1): Varia et commutabilis vitae ratio, Rozmáyity á przemienny ſtan żiwotá człowieczego. Mącz 239b.

»wichrowaty i rozmaity« (1): Bo vżywáią do tego rzemięſłá [tj. obłudy, zakłamania] nie tylko wichrowáthego y rozmáitego dowcipu/ ále też nieiákiey w mowie poważnośći Phil G4.

α. Poruszający się w różne strony (o ciałach niebieskich) (2): Mercurius. Ieſt przyrodzenia przemiennego: wedlug iako ſie ku ktoremu planecie przytoczy. [...] ieſth rozmagity a tlukączy ſie: po niebie. FalZioł V 51v; Multivagus lunae cursus, Rozmáyity chód Xiężycowy. Mącz 236c.

Synonimy: iny, rozny; a. odmienny, rozliczny.

LWil