[zaloguj się]
[pdf]

OSIEROCENIE (9) sb n

Teksty nie oznaczają ó oraz é, lub oznaczają niekonsekwentnie; oba o prawdopodobnie jasne (tak w osierocać); końcowe e pochylone (z Calep).

Fleksja
sg
N osierocenié
G osieroceniå
A osieroceni(e)
L osieroceniu

sg N osierocenié (2); -é (1), -(e) (1). ◊ G osieroceniå (2). ◊ A osieroceni(e) (3). ◊ L osieroceniu (2).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII w. (z Cn) s.v. osierocieć.

Opuszczenie, porzucenie; osamotnienie; orbitas Calep, Cn; orbitudo, solitudo Cn (9): wracał ſię [młodzieniec] cżęſto do domu/ do śioſtry y zięćiá ſwego: ieſzcże ſię nieśmieiąc/ ná wiecżne ośierocenie w puſtynią puśćić SkarŻyw 50; Orbitas – Oſieroczenię. Calep [736]b.

osierocenie czyje [w tym: pron poss (2), G pron (2), ai poss (1)] (5): Raz iey [św. Eufrozynie] oycowſkie ośierocenie/ y ſmutek ktory mu táiemnym odeyśćiem zádáłá/ y miłość ku oycu przyrodzoną rozwodził y rozpalał SkarŻyw 14; długo [Józef] myſlił iáko miał poſtępić: bráć z ſobą brzemienną pánnę/ bał ſię iey ſtrudzenia: zoſtáwić ią teſz/ bał ſię iey ośierocenia. SkarŻyw 243, [236], 528; WIelkie ná on czás trwogi y nawałnośći ná vcznie Páńſkie powſtawáły: gdy im o blizkiey śmierći ſwoiey/ y o ich ośieroceniu/ y záchwianiu opowiedał P. Iezus. SkarKaz 548a.

W połączeniu szeregowym (1): Dáleko tám oni [zmarli] więtſzy głod/ y ſrożſze prágnienie/ y ćiężſze wygnánie y ośierocenie y źimno á nágość/ choroby/ y więźienia okrutnieyſze ćierpieć mogą: á niżli tu ći ćierpią ná ktore pátrzym. SkarKaz 386b.

Zwrot: »w osieroceniu zostawić« (1): Naydzieſz tu Wáſzá K. M. cżym ſie vćieſzyć będzieſz mogłá/ y w inych wſzytkich przypadkách troſkliwych y wtym ośieroceniu á boiazni niebeſpiecżeńſtwá/ wktorey Krol Iego M. małżonek W. K. M. zoſtáwił SkarŻyw A2v.

Synonimy: opuszczenie, porzucenie, pozostawienie, sieroctwo, zostawienie.

Cf [OSIEROCIAŁOŚĆ], OSIEROCIĆ

TG