[zaloguj się]
[pdf]

OSŁAWIAĆ (17) vb impf

o jasne; w inf -słå- (1) RejPos, -sła- (1) LatHar; drugie a jasne; w pozostałych formach -słå- (11), -sła- (4); -słå- BiałKat, ModrzBaz; -sła- BierEz, BielKron, LatHar, -słå- : -sła- Mącz (9:1).

Fleksja
inf osłåwiać
indicativus
praes
sg pl
1 osłåwiåm osłåwiåmy
2 osławiåsz
3 osłåwiają
conditionalis
pl
3 m pers by osławiali

inf osłåwiać (2). ◊ praes 1 sg osłåwiåm (10). ◊ 2 sg osławiåsz (1). ◊ 1 pl osłåwiåmy (1). ◊ [3 pl osłåwiają.] ◊ con 3 pl m pers by osławiali (1). ◊ part praes act osłåwiając (2).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII w. s.v. osławić.

1. Głosić sławę, chwalić, rozsławiać; clarare, illustrare Mącz; dimulgare Calep (6): Illustro, oświecam/ czinię sławnym/ osławiam/ oznaymiam. Mącz 200d, 55d; Calep 325b.

osławiać co (3): iż nie trąby/ nie bębny/ nie dzyáłá/ oſławiáć miáły ſwięte przyſcie iego/ Ale ſlepi/ chromi/ głuſzy/ vmárli/ á ci co przyięli ſwiętą naukę iego/ mieli wyſławiáć á obwołáć to krolewſkie zyáwienie iego. RejPos 10; [Liudzie nauczeni powiádáią Y wſſytkiemu ſwiátu obiáwiáią. Dzieie ludzy troiáńſkich [...] Też weſelie Iowiſſá bogá oſlawiáią SądParysa A2]. Cf osławiać co czym; co w czym.

osławiać co czym (1): á nie tylo przywłaſzczoné ſynowſtwo wyznawamy: ále [...] y okwite dáry duchá świętego iednym tym wyrokiem oſławiamy BiałKat 198v.

ostawiać co w czym (1): [Ezop] Wſzytki miáſtá oględował: Obycżáie nápráwiáiąc/ W báśniach mądrość oſłáwiáiąc. BierEz G3v.

2. Rozgłaszać, podawać do wiadomości; wyjawiać, czynić coś jawnym; diffamare, enuntiare, mulgare, praedicare, propalare Mącz (7): proſząc y nápomináiąc zwłaſzcżá około wiáry/ áby nic nowego niewymyſláli/ Nieucżyli/ nieoſłáwiáli przez gránice/ iedno áby w tym byli ſpokoyni/ iáko kto dzierży áż do Koncilium wielkiego BielKron 210v; Prodo, Wydawam kogo Osławiam. Mącz 92d; Enuntio, Osławiam/ roſpuſzczam sławę/ wywoławam. Mącz 254b, 85d, 117c, 235c, 273a.

[Ze zdaniem dopełnieniowym: Woyſko pieniężne gdy przyimuią/ [...] Tedy niemáią oſłáwiáć/ co zá poczet ludźi ieſt/ y owſzem máią powiedáć więtſzą liczbę TarnConsil 12v.]

3. Przynosić ujmę, zniesławiać; dedecorare Mącz; infamare Modrz, Cn [kogo, co] (4): Dedecoro, Sromdcę/ lżę/ osławiam kogo/ czćy vwłaczam komu. Mącz 79d; Ieſt v nas wiele bogacżow/ ktorzi náśláduią Nerácyuſá osławiáiąc práwo Polſkie ModrzBaz 79.

osławiać kogo w czym (1): Adolescentem nobilitas flagitiis, [...] Osłáwiaſz w niecnocie młódźieńcziká. Mącz 248d.

a. Potępiać (1): Pánie zmiłuy ſię/ nie rácz oſłáwiáć mnie grzeſznego: ále obchodź ſię zemną według miłośierdźia twego. LatHar 210.

Synonimy: 1. chwalić, czcić, sławić; 3. pohańbiać, zesromocać, zhańbiać.

Formacje współrdzenne cf SŁAWIĆ.

Cf OSŁAWIAJĄCY, OSŁAWIANIE

MŚ