[zaloguj się]
[pdf]

OSTATNIE (25) av

o oraz a jasne (w tym w a 1 r. błędne znakowanie); -e (7), -é (2); -e : -é KochPieś (3:1), SarnStat (1:1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przykładów) – XVII w.

1. W końcu, na ostatek; novissimo, postremo, supremo Calep, Cn; cetero Calep; novissime, postremum, ultimo Cn (7): Do Grecyey gdy przyiechał/ Wſzytki miáſtá oględował: [...] Oſtátnie iechał do Delfow BierEz G3v; Caetero – Naoſtatek, oſtatnie. Calep 149b, 705a, 826a, 1036a; Táić téż tego niechcę/ oſtátnie przed wámi GosłCast 33.
a. Przy wyliczaniu uwydatnia ostatni punkt wypowiedzi (1): Ale then ieſt [pierwszy wzgląd nauki rachunków] aby wſzytki rzecży były w dobrim rządzie poſtanowiony y dobrze ſprawiany/ potym żeby kożdemu było wroczono czo cżije ieſt. Oſtatnie dla właſnego pożythku/ aby wżdy cżłowiek mógł mieć pocżćiwe pożywienie za pracą ſwą KłosAlg A4v.
2. Na końcu; jako ostatni (3): Y tym Pan tę przypowieść ſwą oſtátnie związał RejPos 249; A ty to pożytki/ któremći z ſpowiedźi pewné wyliczył/ mogą ćię wzruſzyć [...]. Oſtátnieć wyłożę trzecią część Pokuty/ Doſyć vczynięnie BiałKat 378v; Tys był ozdobą domu/ nieſczęſné mé brzemię: Domu/ który iuż zginął/ ty oſtátnie ginieſz GórnTroas 53.
3. Po raz ostatni (7): á na każdi dzień zamieſzać [palony ałun z wodą] iżby ſie zmocniła od Ałunu, gdi przidzie piąty dzień zamieſzawſzy oſtatnie dać ſie vſtać FalZioł II 3b; że wſzytkie rzeczy ktore Pan Kryſtus/ Apoſtołowie/ y inſzy Prorokowie święći oſtanie [!] przed dniem Sądnym/ świátá tego przepowiedźieli LeovPrzep I4v; A gdy iuſz Pan oſtátnie ſię wſzytkim vkazawſzy/ w niebio [!] wſtąpił/ [...] pocżął Piotr ſpráwowáć wielki vrząd ſwoy SkarŻyw 599, 226, 252; Nie porzucay nadźieie/ Iákoć ſye kolwiek dźieie: Bo nie iuż ſłónce oſtátnié záchodźi KochPieś 41; Gdy w oſtátek zboża zátnie Krzywa koſá iuż oſtátnie. KochSob 63; [Hodie postremum me uides. Dzyſz mye oſtatnie widzyſz. TerentMatKęt B].
4. Ostatecznie, definitywnie (3): Bodaybych piérwéy oſtátnie ſkonáłá/ Niżli nowiny tákiéy doczekáłá. KochPieś 19; za wſzeteczeńſtwem/ náſtáie wzgárdá práwá/ á zá tą idą wnętrzne zwády/ áż oſtátnie przytnie przychodźi niewola. GórnRozm Bv; SiebRozmyśl K2v.
5. Ostatnio, w niedawnej przeszłości; novissime, ultimo JanStat (5): y poſluſzeńſtwo kośćiołowi Rzymſkiemu oddali [Grecy], od ktorego iuż oſtátnie odſtąpiwſzy/ ſrogą kaśń Bożą [...] odnieſli SkarJedn 171, A4, 171; któré [zwady] teraz oſtátnie z ćiężkim obráżeniem y vpadkiem wczęły ſie SarnStat 1068; Przywiléy pokoiu Pruſkiégo oſtátnié vczynionégo. SarnStat 1085.

Synonimy: 5. blisko, niedawno, nowo, świeżo.

Cf OSTATECZNIE

MMk