[zaloguj się]
[pdf]

OŚLACHCENIE (8) sb n

oślachcenie (5), oszlachcenie (2), oszlachcienie (1), [oślachcienie]; oślachcenie BielŻyw, GlabGad LubPs, GroicPorz, RejZwierc; oszlachcenie : oszlachcienie SarnStat (2:1).

o, a oraz pierwsze e jasne; końcowe e z tekstu nie oznaczającego é.

-ſl- (5), [-śl-].

Fleksja
sg
N oślachceni(e)
G oślachceniå
D oślachceniu
I oślachceni(e)m

sg N oślachceni(e) (1). ◊ G oślachceniå (5); -å (4), -(a) (1). ◊ D oślachceniu (2). ◊ [I oślachceni(e)m.]

Sł stp, Cn brak, Linde XVI – XVII(XVIII) w. s.v. oszlachcić.

1. Uświetnienie, ozdobienie, przydanie blasku [w tym: kogo, czego (6)] (7): BielŻyw 76; Cżemu natura nozdrze vcżyniła. (–) Są tego pewne przycżyny. Pirwſza dla oſlachczenia twarzi cżłowiecżey, bowiem nie byłoby nicz żadnieyſzego gdy by były dziurki one aże w głowę ziaiące. GlabGad B7v; Oſláchcenie nędznego cżłowieká/ y thu w thym nędznym żywocie/ y w oney wiecżney chwale. LubPs C marg; GroicPorz ee5; kiedy Król ná poddáność y życzliwość poddánych ma baczenie/ [...] gdy zá wierné y życzliwé poſługi dla oſzláchćienia Królewſkiéy oſoby vczynioné [in regiam excellentiam efferendam sublimandamque collata JanStat 22] przyſtoyné nagrody czyni poddánym ſwym SarnStat 908 [idem (2)] 21, 80; [ácżkolwiek zá tym ośláchceniem źiemie/ ták mi ſię zda/ że ſię y dom iego dáleko ośláchćieńſzym zſtał. CiceroKosz 135 (Linde s.v. oszlachcić)].
[Szereg: »oślachcienie i (a) ozdobienie (a. ozdoba)«: Beata Virgo recte etiam dicitur hortus conclusus, quantum ad ornatum et decorem oſliachczieniu ij ozdobieniv Glosy I nr 107/56; Ze nápiſał [Kornelius Agrippa] obronę białychgłow przećiw ich obmowczom á nieprzyiacielom: áby ták pokazał/ że ony w ſwym rodzáiu/ nie mniey ſą godny prawdziwego oſlachcienia á ozdoby/ iáko y mężowie. AgrWirzb A3; Y ná mieyſcu śláchetnym go [stan małżeński] poſtánowił: co wſzytko ieſt ku ozdobie y ośláchćieniu tego świętego ſtanu. BiałPos 193.]
2. Uczynienie znamienitym [czyje] (1): Syripius dworzánin ieden w Atenach powiedział Solonowi onemu zacnemu Philozophowi/ byś nie był Ateńcżykiem/ tedybyś ty był gdzie indziey proſtem chłopem/ iedno iżeś rodem z Atheny/ thedy cie to oſláchćiło. Powiedział mu Solon: Pewnie bych też był Syripiuſem iżby mnie tho nicz nie pomogło do oſláchcenia mego. RejZwierc 52v.

Synonim: ozdobienie.

Cf OŚLACHCIĆ

EW