[zaloguj się]
[pdf]

OŚLACHCIONY (17) part praet pass pf

oślachciony (8), oślachcony, oślachcon (6), oszlachciony (2), oszlachcon (1); oślachciony BartBydg, KwiatKsiąż (3), Prot, ArtKanc; oślachcon LatHar, oszlachciony OrzJan (2); oszlachcon PatKaz III; oślachciony : oślachcony RejZwierc (1:2), ModrzBaz (1:3).

oślachciony, oślachcony, oszlachciony, oszlachcony (15), oślachcon, oszlachcon (2).

-śl- (6), -ſl- (6), -sl- (2).

Oba o oraz a jasne.

[comp oślachci(e)ńszy.]

Fleksja
sg
mNoślachcony, oślachc(o)n, oślachcieńszy fNoślachconå nNoślachcion(e)
Goślachcon(e)go G G
Doślachcon(e)mu D D
A A Aoślachcon(e)
L L Loślachconym
pl
N m pers oślachci(e)ni, oślachcioni
subst oślachcion(e)
A m pers oślachcion(e)

sg m N oślachcony (6), oślachc(o)n (2), [oślachcieńszy]; ~ (attrib) -ony (4); ~ (praed) -ony (2) ModrzBaz, OrzJan, -(o)n (2) PatKaz III, RejZwierc. ◊ G oślachcon(e)go (1). ◊ D oślachcon(e)mu (1). ◊ f N oślachconå (1). ◊ n N oślachcion(e) (1). ◊ [A oślachcon(e).] ◊ L oślachconym (1). ◊ pl N m pers oślachci(e)ni (1), oślachcioni (1) KwiatKsiąż (1:1). subst oślachcion(e) (2). ◊ [A m pers oślachcion(e).]

Składnia dopełnienia sprawcy: oślachcion przez kogo (2).

Sł stp s.v. oślachcić, Cn brak, Linde także XVII w. s.v. oszlachcić.

Którego uświetniono, ozdobiono, któremu przydano blasku; inclitus BartBydg; cumulatus, honestus, instructus, ornatus Modrz (17): Inclitus, oslyachcyony BartBydg 73b; [ácżkolwiek zá tym ośláchceniem źiemie/ ták mi ſię zda/ że ſię y dom iego dáleko ośláchćieńſzym zſtał. CiceroKosz 135 (Linde s.v. oszlachcić)].

oszlachcon ku czemu (1): acz pan bog mogl ſluſznye ſktoreykoluye materyey czyalo wzyącz a wſzakoſz dla ſluſznoſzczy chczyal znyeuyaſty czyalo przyącz dla trzech rzeczy pyerua yzby nyeuyeſzczy rodzay yako wzgardzyenſzy nyebyl ponyzon ale aby przeſz matką bozą był by oſzlachczon ku odkupyenyu PatKaz III 89.

oślachciony czym (12): Ale ſię to vſtawicznie przigadza/ yz wiele ich ktorzi ſą známienitym zmysłem oſlachcioni KwiatKsiąż F, G3v, H2; W tę nádźieię czym mogę tu ſię popiſuię/ Y tobie zá Kolędę Odmieńcá dáruię. Będźieli łáſki prágnął y iákiey obrony/ Obroniſz go/ y káżdy cnotą osláchćiony. Prot Av; Abowiem myſl wſpaniła tá zdobi káżdego/ Rozumem oſláchcona/ nie dármohárdego. RejZwierc 241, 20; Chwalą poſpolićie Scipiona Afrykáńſkiego/ ktory będąc wſzeláką godnośćią y máiętnośćią ośláchcony/ wſzákże niepuſzcżał nigdy tey mgły w ocży ſąśiádom przodkow/ bogactw y możnośći ModrzBaz 43; Dopiro tedy y on Vrząd właśnie doſtoynośćią názwan będźie/ ktory cżłowiekowi godnemu/ á rozmáitemi godnośćiámi do ſpráwowánia rzecży ośláchconemu będźie dan ModrzBaz 44, [41], 43v; OrzJan 53, 62; [Rzucam miedzy was iábłko pozłocone Tym napiſem oſláchcone. SądParysa A3v; Swięte też ine cżćimi/ y wychwalamy iako ośláchćione dáry Ducha S. y przyiaćioły Páná Chriſtuſowe. HerbOdpow Qq4v].

Wyrażenie: »dziwnie oślachciony« (2): Zywie duch v Páná ſwego/ ćiáło ſpi do dniá ſądnego/ tám mocą Boſką ſpráwione/ będźie dźiwnie ośláchćione. ArtKanc S17v; LatHar 476.
Szereg: »ozdobion(y) a (i) oślachcion(y)« (2): Ale iż ſláchetne przyrodzenie nie śćirpi áby ſie dáley y wyſzſzey ciągnąć nie miáło/ chociay to będzye y z dziwnemi trudnoſciámi/ y z wielkim niebeſpiecżeńſtwem iego/ y z wielkim zgwałceniem á zniewoleniem onego wdzięcżnego żywotá pocżćiwego/ á záwżdy dobrą myſlą ozdobionego y oſláchcionego. RejZwierc 20, 52v.

Synonim: ozdobiony.

Cf OŚLACHCIĆ

EW