[zaloguj się]
[pdf]

OŻYWAĆ (7) vb impf

o prawdopodobnie jasne (tak w ożyć).

Fleksja
indicativus
praes
sg pl
3 ożywå ożywają

praes 3 sg ożywå (6). ◊ 3 pl ożywają (1).

Sł stp, Cn, Linde brak.

1. Odradzać się do życia, odżywać (4): gdy ślepi/ w ręku y w inſzych cżłonkách vłomni/ ku pierwſzemu zdrowiu przychodzą/ vmárli ożywáią KuczbKat 275; Niezbyty kopr ćięſzkowonny/ gorcżycá płácżliwa/ Záwſze ná wioſnę ożywa. KlonŻal C2v.

W przeciwstawieniu: »umierać ... ożywać« (1): Co źimá záwſze vmiera iáſkołká/ lecż záśię Ożywa po źimnym cżáśie. KlonŻal C3.

Fraza: »kiedy gad ożywa« (1): Post feſtum ſancti Petri, kiedy gad ożywa KlonWor 80.
Zwrot: »zasię ożywać« (1): KlonŻal C3 cf W przeciwstawieniu.
2. Stawać się żywym, zaczynać istnieć (3): Cżemu miedzi wſzitkimi cżłonkami ſercze napirwey ożywa. Iako piſze Ariſtoteles, ſercze (prawi) naprod [!] żywie á poſledz vmiera. GlabGad F2v; RejWiz 152v; Piſze Silwius/ iż w Szkociey ſą drzewá máiąc owoc ná wyobráżenie pthaká/ nád wodą roſtą/ kthorykolwiek z drzewá w wodę wpádnie cżáſu podobnego/ ożywa/ y w ptaká ſie obraca żywego BielKron 277.

Synonim: 1. odradzać się.

Formacje współrdzenne cf ŻYĆ.

Cf [OŻYWAJĄCY], OŻYWANIE

EW