[zaloguj się]
[pdf]

PASTEWNIK (6) sb m

a jasne; e prawdopodobnie jasne (tak w pastewny).

Fleksja
sg pl
N pastewnik
G pastewnika pastewnik(o)w
A pastewnik
I pastewniki(e)m pastewnikami
L pastewniku pastewniki

sg [N pastewnik.] ◊ G pastewnika (1). ◊ A pastewnik (2). ◊ I pastewniki(e)m (1). ◊ L pastewniku (1). ◊ pl N pastewniki (1). ◊ [G pastewnik(o)w. ◊ I pastewnikami.]

Sł stp, Cn notuje, Linde także XVII w.

Miejsce, na którym pasą się zwierzęta roślinożerne; compascuus ager, pascuum, pastio, pecuaria loca Cn (6): [Roſną też w paſtewniku/ chmielowe iágody/ Ptacy krzycżą po leśie/ ieſt y żywność z nieba/ A zwierz naydźie iedno go pirwey vſzcżwáć trzebá. KmitaŁów D4.]
a. Miejsce, często ogrodzone, na którym pasie się trzoda itp., pastwisko (6): GostGosp 98, 102; Niech obeydą dźiedźinę mytne láſy [...]. w koło niech ma paſze przeſtrone: páſtewnik dobrey trawy. GostGospPon 170; [yſz pan maczyey wyſthampuye ſtarego dworu panu Ianowy, przythym ſtarym dworze oſtawya ſtaw y ſzmlynem, y ogrod y paſthewnyk ZapWpolKośc 1546 8/733; Páſtewnikámi názwáli/ polá nie tylko gdźie się bydło páśie ále też łąki/ álbo łęgi gdźie śiáná zbieráią. Cresc 1571 90 (Linde), 90 [2 r.]].
Zwrot:»puścić w pastewnik« (1): á ten [poseł] ſie rozgniewał/ Puśćił konie w páſtewnik/ iuż do Rzymu nie chciał. RejFig Aa2; [Kiedy by się trafieło, za psy jachać albo z trafunku, albo z sieciami, żeby podjezdki wolno beło puścić w pastewnik InwSzlachKal 1595 nr 59].
Przen (2): A to też káżdy obacżyć może/ iáki to ieſt páſterz gdzie Duchá ſwiętego nie będzie/ y iákie tám będą owiecżki w tym páſtewniku iego. RejAp 35.
a) Metonimicznie: Bydło (1): Abigeatum zowią/ gdy kto tym ſpoſobem/ Báwi ſię páſtewnikiem cudzym/ ábo żłobem/ Záymuiąc ſkot y ſtádo: y poymuie one Piękne wołki/ wáłaſzki/ białe/ śiwe/ wronę KlonWor 19.

Cf PASTWA, PASTWISKO, PASTWISZCZE, 1. PASZA, PAŚ, 2. [PAŚCIE], PAŚNIA

LWil