[zaloguj się]
[pdf]

PEKTORAŁ (4) sb m

Teksty nie oznaczają é oraz ó; -åł; -ał (1) Leop, -åł (1) BielKron.

Fleksja
sg
N pektoråł
G pektorała
D pektorałowi
L pektoråle

sg N pektoråł (2). ◊ [G pektorała.] ◊ D pektorałowi (1). ◊ L pektoråle (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVI w.

1. Ozdobny płat tkaniny umieszczony na piersiach, będący elementem rytualnego stroju kapłana Starego Zakonu, świadczący też o pełnieniu funkcji sędziego; rationale Vulg [pectorale – popiersień BartBydg; – załoga Mącz 286a; pectoralis – co ku piersiom należy Mącz 286a; – piersiany Calep; załoga, założka – pectorale; piersiowy – pectoralis; kaftan, kaftanik, kabat – pectoralis tunica Cn] (4): odział Bilkupá w koſſulę lniáną/ [...] á ná wierzch Humerał włożył/ kthory sćiągnąwſſy páſem przyſthoſował ku Pekthoráłowi Leop Lev 8/8; BielKron 34 [2 r.].
[Wyrażenie: »pektorał sądu«: Pektorał theż (álbo Nápierſień) ſądu [Rationale quoque iudicii] vdziáłaż robotą ſſáchowáną Leop Ex 28/15 (Linde).]
Szereg: »pektorał albo napierśnik (a. [napiersień])« (1): [efod ma być] po kráioch brámowány perłámi y złotem y kámieńmi cudnymi/ máiąc ná pierſiach otwor [...] do ktorego otworu Pektorał álbo napierśnik będzye przyłożon BielKron 34; [Glosy I nr 103/3; Leop Ex 28/15 (Linde)].
2. [Ozdobny metalowy krzyż, noszony na piersiach przez biskupów: Przeto tenże Papież Benedyctus pięć cżąſtek Krzyża świętego [...] (ktore bylá [!] święta Helená ſwemu ſynowi dárowáłá [...] ktore też Konſtántynus wielki/ dárował był Sylweſtrowi á Sylweſter lepak ſwym namiáſtkom zoſtáwił/ żeby ie ná pierśiach nośili miáſto pektorałá) PowKlasztŁys A6.]

Synonimy: 1. napiersień, napierśnica, napierśnik, racyjonał.

ZCh, IG