[zaloguj się]
[pdf]

PIECZĘTOWAĆ (52) vb impf

e, o oraz a jasne.

Fleksja
inf pieczętować
indicativus
praes
sg pl
1 pieczętuję pieczętuj(e)my
2 pieczętujesz
3 pieczętuje pieczętują
praet
sg pl
3 m pieczętowåł m pers pieczętowali
fut
pl
3 m pers będą pieczętować
imperativus
sg
2 pieczętuj
conditionalis
sg
2 m byś pieczętowåł
3 m by pieczętowåł

inf pieczętować (10). ◊ praes 1 sg pieczętuję (4). ◊ 2 sg pieczętujesz (1). ◊ 3 sg pieczętuje (12). ◊ 1 pl pieczętuj(e)my (4). ◊ 3 pl pieczętują (7). ◊ praet 3 sg m pieczętowåł (1). ◊ 3 pl m pers pieczętowali (3). ◊ fut 3 pl m pers będą pieczętować (1). ◊ imp 2 sg pieczętuj (5). ◊ con 2 sg m byś pieczętowåł (1). ◊ 3 sg m by pieczętowåł (1). ◊ part praes act pieczętując (2).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.

Opatrywać pieczęcią; sigillare Mącz, PolAnt, Calep; consignare, obsignare Calep, Cn; signare Vulg [w tym: co (46)] (51): A pozwy tám y w nocy/ możeſz piecżętowáć RejZwierz 100v; Sigillo, pieczętuję/ zámykam. Mącz 392a; Y przyſzedſzy do grobu/ będą go Biſkupi piecżętowáć. MWilkHist B3v, B3; ActReg 101; Consigno – Pieczetuię, znaczę. Calep 246b, [717]b, 979a; Pieczętarze/ [...] będą powinni contrákty té rękámi ich podpiſáné pieczętować/ y w oſobny reyeſtr wpiſowáć. SarnStat 441, 51.

W połączeniu szeregowym (1): Czego i Pieczętarze wſzyſcy [...] przeſtrzegać máią [...] ieſliby który z nich po Polaku záś Polakowi/ á nie Litwinowi/ [...] cokolwiek w źiemi Inflántſkiéy/ v nas y v potomków náſzych ziednał/ vprośił/ pieczętował/ y przywiléy wydał/ [...] karan bydź ma SarnStat 1201.

Zwrot: »list pieczętować« = obsignare literas Cn (1): Gdy liſty pyecżętuyą ná myękkim woſku/ iż rychley wytłocży ſigillum álbo pyecżęć/ álbo też herb. GliczKsiąż K2.
Przen (33):

pieczętować kogo (4): A w tymći tho Koſciele [...] Pan/ [...] wierne ſwoie piecżętowáć racży/ á chować ie thu ku docżeſney á potym ku wiecżney chwale ſwoiey. RejAp 67v, 66v; WujJud 165v; BudNT 2.Cor 1/22.

pieczętować komu (1): A tám w niebie zárowno wſzytkim piecżętuią/ A żadnemi tám ſtany nigdy nie brákuią. RejZwierc 244v.

pieczętować czym (9): [pogani] tymże obytzáiem/ iáko y wy nádáremne imię Boże bierzą/ y tzáry ſwoie imieniem Bożym pietzętuią. KrowObr 92v; CzechRozm 74v; LatHar 57. Cf Zwroty.

pieczętować w czym (1): Słowo BOże oznáymuieſz/ w ſercách náſzych prawdę iſtą ſam piecżętuieſz ArtKanc H15v.

W połączeniu szeregowym (1): cżołá náſze/ [...] onym [znakiem Krzyża św.] znácżymy/ piecżętuiemy/ zdobimy/ y nákoniec nieiáko poświącamy? LatHar 57.

Zwroty: »pieczętować piątnem« [szyk zmienny] (2): S ktorych ſłow iáſnie ſie okázuie/ że ná Krzćie Pan Bog owce ſwoie tym piątnem piecżętuie przez Duchá ś. WujJud 165v; WujNT 625.

»pieczęcią pieczętować« (1): á iáko wiáry/ z ludzkich wymyſłow vcżyć ſię niechcemy/ ták y o piecżęćiách ktorymi wiárę okázuiemy/ y pozwierzchnie piecżetuiemy [!]/ nie nád iáſne ſłowo boże/ [...] ważyć ſię niechcemy. NiemObr 145.

»pieczętować znakiem« [szyk zmienny] (3): KrowObr 47; WujJud 165; krzest ś. nie tylko łáſkę dáie/ ále też duſzę okrzczonego piecżętuie nieiákim znákiem y piątnem duchownym WujNT 625.

Szereg: »naznaczać (a. znaczyć) i (abo) pieczętować« (2): A to żadną miárą ſtać nie może/ áby Sákrámentá tąż ſámą y właſną rzecżą miáły być ktorą znácżą/ ábo piecżętuią. CzechRozm 263; ná Krzćie/ ná Birzmowániu/ ná Kápłáńſkim święceniu/ Pan Bog przez Duchá ś. náznacżá y piecżętuie duſze naſze nieiákiem znákiem WujJud 165. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.]
a) Dawać świadectwo, potwierdzać (18): RejAp 197v; ſłuchay tu z oſobná iákie obietnice tu káżdemu wiernemu ſwemu/ wedle ſtanu káżdego/ obiecowáć á piecżętowáć mocno racży. RejPos 263v.

pieczętować komu (1): Pan [...] nieomylnemi vſty ſwemi to nam piecżęthowáć racży RejAp 194.

pieczętować kim, czym (13): wſzák ná oſtátku wſpominamy Kryſtuſá/ y Kryſtuſem ty rzetzy pietzętuiemy? KrowObr 92; RejAp 42, 189v, 194v; Wielki to klenot kto tho w ſobye czuie/ Stałoſcią piſze/ cnotą piecżętuie. RejZwierc 212v; Apoſtołowie ś. poſłámi ſię od Bogá mieniąc/ poſelſtwo ſwoie cudámi piecżętowáli. SkarJedn 48, 295. Cf pieczętować czym w kim; Zwroty.

pieczętować czym w kim (1): Ktorą [laskę] widomym znákiem wodą ná krzćie w nas pietzętuiemy. KrowObr 47.

Zwroty: »pieczętować krwią« [szyk zmienny] (4): RejAp 61 [2 r.]; iáko Chriſtus roſkazał/ y Apoſtołowie cżynili/ krwią ſwą náukę Chriſtuſową piecżętuiąc CzechEp 337; ReszHoz 138.

»przysięgą pieczętować« (1): Dałeś iedną przyśięgą Chirograph na śię Légatowi/ iuſz go drugą w Citadelli niepieczętui MurzHist N3.

Szeregi: »gruntować a pieczętować« (1): [Pan] gruntował á piecżętował tę wolą á poſtánowienie ſwięte ſwoie. RejPos 333v.

»iścić a pieczętować« [szyk 1:1] (2): Tu iuż Ian ſwięty ku końcowi przichodząc iśći á piecżętuie nam tho pewnemi ſłowy ſwemi RejAp 189v, 197.

»twirdzić a pieczętować« (1): Otoż iuż maſz co to zá Iezus/ otoż iuż maſz ktoć mocnemi przywileymi twirdzi á piecżętuie ty ſwięte poſelſtwá RejAp 194v.

b) Kończyć wypowiedź [czym] (2):

Ze zdaniem dopełnieniowym (1): opowiedziawſzy od kogo to ma/ y kto mu to powiedał/ co iuż tym piecżętuie iż ſrodze záklina ktoby to zgwałćić miał RejAp 196.

Szereg: »pieczętować i zawierać« (1): á trzeci [Psałterz] nákoniec/ rozmáitym chwały Páńſkiey wyſławiániem piecżętuie y záwiera LatHar 507.
a. Zamykać (6): Kośćioł s. Zophiey w Carog. Papieżowie piecżętowáli. SkarJedn 142 marg; [Cerkwie ná niektórych mieyſcách piecżętuiąc/ ápparaty Cerkiewne z nich biorąc [...] z Cerkwie ludźi gwáłtem wyganiáiąc BronApokr 321].
Przen: Czynić niedostępnym (5): [Anjoł mówił do Jana] Nie piecżętuy ſlow Proroctwá tych to kxiąg/ boć cżás krotki ieſt. Leop Apoc 22/10; BibRadz Apoc 22/10; RejAp 190; WujNT Apoc 22/10.
Szereg: »ani zamykać ani pieczętować« (1): Anyoł Ianowi ſwiętemu od Páná roſkázuie: Abyś áni zámykał áni piecżęthował tych kſiąg RejAp 191v.
*** Dubium (1): Odmienia ſię iáko iył/ gdy iy piecżętuią [sicut lutum sigilli]/ y będą ſtać iáko odzienie BudBib Iob 38/14.

Formacje współrdzenne: pieczętować się, odpieczętować, podpieczętować, popieczętować, przypieczętować, zapieczętować, zapieczętować się.

Cf PIECZĘTOWANIE, PIECZĘTOWANY

DDJ