[zaloguj się]
[pdf]

POCIRPIEĆ (9) vb pf

pocirpieć (5), pocierpieć (4); pocirpieć HistAl, RejPos, Rej, HistHel; pocierpieć MurzHist, Diar, PowodPr; pocirpieć : pocierpieć BudNT (1:1).

o oraz oba e jasne.

Fleksja
inf pocirpieć
praet
sg
3 m pocirpiåł
imperativus
sg
2 pocirpi

inf pocirpieć (2). ◊ fut 2 sg pocirpisz (2). ◊ 3 sg pocierpi (1). ◊ praet 3 sg m pocirpiåł (2). ◊ imp 2 sg pocirpi (2). ◊ [part praet act pocierpiwszy.]

Sł stp: pocirpieć, Cn pocierpieć, Linde także XVII w.

1. Doznać cierpień, doświadczyć dolegliwości przez krótki czas; aliquantisper sustinere, aliquanto tempore pati Cn (7): iż ten rok málucżko poćirpiſz/ ácż ſie przedſię dobrze mieć będzyeſz/ á potym ſto lat ábo áż do śmierći będzyeſz miał wſzythko po ſwey myſli RejPos 315v.

pocirpieć czego (3): Stráſznać ieſt náſtąpić ná dziáłá/ leść ná mury/ przebijáć ſie przez woyſká [...]. Acż thám iuż też pocżęśći y nędze [człowiek poczciwy] poćirpieć muśi/ nie doieść/ nie dopić/ nie doſpáć RejZwierc 177v; A ſam ſie vdał w puſzcżą/ ná cáły dzyeń chodu/ Przez ktory ták rozumiem/ iż poćirpiał głodu. HistHel C3; PowodPr 48.

pocirpieć co (2): Nátychmiaſt kazał [Aleksander] piſáć liſt do Olimpiey mátki ſwey y do Ariſtoteleſa miſtrzá ſwego o boiowániu y niebeſpiecżnoſciach rozmáitych ktore w Indiey poćirpiał HistAl M7; Diar 72.

pocierpieć dla kogo (1): záſz niepotciwiéi? przy panie trwáć a dlá niego téſz nieco pocierpieć MurzHist N4.

W charakterystycznych połączeniach: pocirpieć nędze (G), głodu, policzkow; pocierpieć ucisk; pocirpieć maluczko, nieco, trochę.

[W przeciwstawieniu: »pocierpieć ... weselić się«: lepiéy tu trochę poćierpieć: á ná wieki ſye weſelić BiałPos 233 (Linde).]

2. Okazać cierpliwość, wyrozumiałość przez krótki czas, poczekać cierpliwie (2):

poci(e)rpieć komu (2): Pádáiąc przeto niewolnik on kłániał ſię mu mowiąc, pánie/ poćierpi mi [longanimis esto in me] á wſzytko tobie oddam. BudNT Matth 18/26 [idem: pocirpi] Matth 18/29.

[Szereg: »poczekać a pocierpieć«: To wy [księża] trochę pocżekawſzy/ á nam [ewangelikom] do cżáſu poćierpiwſzy/ vſque ad meſſem commodae occaſionis, áli w nas vderżyćie Respons Cv.]

Synonimy: 2. poczekać, wytrzymać, znieść.

Formacje współrdzenne cf CIERPIEĆ.

EW, SBu