Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: POCZĘĆ

Następne hasło: POCZĘSTOWAĆ »

[POCZĘSTEK sb m

o oraz e prawdopodobnie jasne (tak w po- oraz -ek).

Fleksja

	sg	pl
N	poczęstek
G	poczęstku	poczęstk(o)w
A	poczęstek

sg N poczęstek. ◊ G poczęstku. ◊ A poczęstek. ◊ pl G poczęstk(o)w.

Sł stp, Cn, Linde brak.

Znaczenia

1. [Część majątku]
- a. [Przypadająca w dziedzicznym podziale]
- b. [Dana na jakiś cel]
2. [Uczestnictwo, udział, przynależność]

1. Część majątku:

a. Przypadająca w dziedzicznym podziale: A gdyby sięe chciał ożenić ten Jędrzej brat jego, powinien mu będzie dać poczęstek, co nań przynależy KsięgiSądŁąck 1597 nr 327, 324; KsięgaSądIwk 1599 nr 251.

poczęstek czego: Matys Słowik z Zarzecza zeznał, że odprawił troje dzieci swoich z poczęstku ojczyznej KsięgiSądŁąck 1597 nr 326.

poczęstek czyj: takiż ma wziąć poczęstek swój, jako i starsza siostra, z leżącego imienia. KsięgiSądŁąck 1579 nr 257; KsięgaSądIwk 1600 nr 263.

Szeregi: »dziedzictwo albo poczęstek«: Stała się ugoda i słuszne postanowienie miedzy braty rodzonemi, jako Wincenty Jasowic w Zarzeczu wlał dziedzictwo swoje albo poczęstek na Rozmusa KsięgiSądŁąck 1597 nr 324.

»poczęstek albo ojczyzna«: młodsze dzieci będą powinni odprawować starszych z ich poczęstków albo z ojczyzny KsięgiSądŁąck 1597 nr 324.

b. Dana na jakiś cel: Pocżęſtek rozdał vbogim [Dispersit, dedit pauperibus 2.Cor 9/9] GilPos 279v, 177v.

2. Uczestnictwo, udział, przynależność: y przez ktorego [Boga Ojca] do pocżęſtku przyięći ieſteſmy/ przeyrzeni według vmyſłu iego/ ktorego mocą wſzytko ſie dzieie według dekretu woley iego. GilPos 114 (Linde).

poczęstek między kim: Otoż iako policżeni ſą między ſyny Boże/ y też między Swiętymi doſtáli pocżąſtku [inter sanctos sors illorum est Sap 5/5] GilPos 256, 217v.

począstek z kim: ktory [Ojciec] nas godne do vżywánia pożęſtku s Swięthymi vcżynił [fecit in partem sortis sanctorum Col 1/12] w ſwiátłośći GilPos 206.

poczęstek w czym: Ale boiáżliwym y niewiernym/ y kłamcom wſzytkim/ y brzydliwym/ y mężoboycom/ y cudzołożnikom/ y cżárownikom/ y báłwochwálcom/ pocżęſtek [pars illorum erit Apoc 21/8] będzie ich w bágnie goráiącym ogniem/ y ſiárką GilPos 217.

Synonimy: 1. cząstka, część, dział, udział; 2. uczestnictwo.]