[zaloguj się]
[pdf]

POGODZENIE (12) sb n

Oba o oraz pierwsze e jasne, końcowe e pochylone.

Fleksja
sg
N pogodzenié
G pogodzeniå
D pogodzeniu
A pogodzenié
I pogodzenim
L pogodzeniu

sg N pogodzenié (5); -é (2), -(e) (3). ◊ G pogodzeniå (1). ◊ D pogodzeniu (1). ◊ A pogodzenié (3); -é (1), -(e) (2). ◊ I pogodzenim (1). ◊ L pogodzeniu (1).

Sł stp, Cn brak, Linde bez cytatu s.v. pogodzić.

1. Doprowadzenie do zgody (2):
Wyrażenie: »niezgodnyeh pogodzenie« (1): Bo naárocenie ſynow ku oycom/ y oycow ku ſynom/ nie co innego znácży/ iedno niezgodnych pogodzenie/ á rozerwánych/ związánie CzechRozm 108v.
Szereg: »porownanie i pogodzenie« (1): Ale ſie ná tym żydowie mylą/ ſłow tych Prorockich/ ku obronieniu błędu ſwego/ vżywáiąc/ gdy ták rozumieią/ iákoby to porownánie y pogodzenie we wſzytkich zgołá ſtániech/ y narodziech miáło być. CzechRozm 108v.
2. Usunięcie sprzeczności [w tym: czego (4)] (5): Pokázałeś niezgody nowego teſtámentu dwie y z ich pogodzenim/ ku przykłádu CzechRozm 147v; Mam nádźieię/ iż ten ſpoſob byłby naſnádnieyſzy do pogodzenia nabożeńſtwá [tj. różnic w wyznaniach] PowodPr 47.

pogodzenie z czym (1): y co zá pogodzenie Kośćiołá z Báłwany? PowodPr 41.

W przeciwstawieniu: »roztargnienie ... pogodzenie« (1): Lecż ſpráwiedliwość gdzie ſie ſzcżyra naydźie/ tám niemáſz roſtárgnienia cnot/ ále owſzem wſzyſtkich pogodzenie y cáłość. PowodPr 63.

Wyrażenie: »pogodzenie roznic« (1): Kommiſſarze między páńſtwy Koronnémi, á między pogránicznémi wysyłáni ku pogodzeniu róznic y ſpráwiedliwośći, y gránic, y o cłá. SarnStat 836.
Szereg: »pogodzenie i całość« (1): PowodPr 63 cf W przeciwstawieniu.
3. Umowa, ustalenie (5): dał tę część Pruſkiéy źiemie [...] Olbrychtowi Brándeburſkiému [...] in feudum álbo lenném práwem: [...] któré pogodzenié wſzyſtká Szláchtá, y Rycérztwo onéy źiemie áprobowáłá SarnStat 1141.

pogodzenie między kim a kim (1): Pogodzenié między Chełmiány á Háliczány z ſtrony obiéránia Deputatá Tribunálſkiégo, iáka álternatá między nimi, znaydźieſz o tym w kśięgách 12. O Tribunale Polſkim. SarnStat 1049.

Ze zdaniem dopełnieniowym (1): y sſtáło ſie pogodzenié, że Commiſſarze máią ſpólni ták od Królá, iáko od Kśiążęćiá tákié prowokácie decidowáć SarnStat 1143.

Zwrot: »pogodzenie uczynić« (1): ZapKościer 1581/23 cf »przyjacielskie pogodzenie«.
Wyrażenia: »przyjacielskie pogodzenie« (1): Co i vcżynil przed prawem naſzim ze zadodaniem ostatka posagu od Sliachetnych wyżei napisanych braći Stryiecznich, iak miedzi sobą nalieźli y przyiaćielskie pogodzenie vczinili ZapKościer 1581/23.

»pogodzenie zobopolne« (1): Prży ktorym rozdzialie, a pogodzeniu zobopolnym. bel Iako Sliachetny Irzy Arciſzewski ZapKościer 1580/7v.

Synonimy: 1. pojednanie, porownanie, porozumienie; 3. umowa.

Cf POGODZIĆ

MP