[zaloguj się]
[pdf]

POJEDNANIE (23) sb n

o, pierwsze e oraz a jasne; końcowe e z tekstów nie oznaących é oraz -é.

Fleksja
sg
N pojednani(e)
G pojednania
D pojednaniu
A pojednani(e)
I pojednani(e)m
inne sg N a. A - pojednani(e)

sg N pojednani(e) (8). ◊ G pojednania (10). ◊ D pojednaniu (2). ◊ A pojednani(e) (1). ◊ N a. A pojednani(e) (1). ◊ I pojednani(e)m (1).

Sł stp brak, Cn s.v. przejednanie, Linde XVIII w.

1. Zawarcie zgody, pokoju; reconciliatio Mącz, Cn; regressus in amicum PolAnt; conciliatio, pax Mącz; reditus in gratiam Modrz; concordatio, reconciliatio concordiae a. gratiae Cn (22): Ieſliż ſię popędźiſz ſłowy przećiw przyiaćielowi/ nie boyże ſię gdyźći ieſzcze zoſtawa mieyſce poiednánia BibRadz Eccli 22/25; Mącz 62d, 84c, 140b; WujNT Matth 5 arg.

pojednanie z kim (1): Nie godzi ſię go [sakramentu] przyimowáć bez poiednánia z brátem obráżonym. WujNT Bbbbbb4.

pojednanie czyje [= między kim] (1): A nie ieſt to rzecż wierze podobna/ áby poiednánie ich [...] miáło być ſzcżere/ ktorzi zá málucżki cżás bárzo wielkie rozruchy miedzy ſobą wſcżynáią ModrzBaz 27.

Wyrażenie: »pojednanie bliźniego« (1): Przetoż do Pokuty prawdźiwey y nagrodá y poiednánie bliźniego/ potrzebnie należą WujJudConf 90v.
a. O Bogu i człowieku (głownie za pośrednictwem Chrystusa): przywrócenie do łaski (14):

pojednanie przez kogo (2): [kacerstwo Symonowe uczyło] iż [...] przez ánioły poiednánie y przyſtęp do Bogá mamy. WujNT 693. Cf pojednanie z kim przez kogo.

pojednanie z kim przez kogo (1): WujJudConf 87 cf »pojednanie i porownanie«.

pojednanie czyje [= komu dane] [w tym: G sb (1), pron poss (1)] (2): gdyć vſłyſzą wſzytcy Izráelczycy iżeś tę zelżywość vczynił oycu twemu (marg) To ieſt/ Gdy odſthánieſz od oycá twego/ żadney nádźieie nie możeſz mieć poiednánia twego. (–) BibRadz 2.Reg 16/21. Cf »pojednanie z Bogiem«.

pojednanie czyje [= od kogo dane] (1): WujJudConf 87 cf »pojednanie i porownanie«.

Wyrażenia: »pojednanie [czyje] z Bogiem« (1): ſam Pan Chriſtus ieſt pośrzednikiem z ſtrony nátury: iż ieſt śrzednym miedzy Bogiem/ á człowiekiem: będąc w iedney perſonie y Bogiem/ y człowiekiem: co potrzebno było do poiednánia człowieká z Bogiem. WujNT 724.

»przymierze pojednania« (2): co Moiżeſz o przymierzu poiednánia mowił pod pokrywką a ogolnie/ to oni iáſniey oznaymowáli/ [...] to ieſt/ Meſyaſzá á zbáwićielá być fundámentem przymierza onego. BibRadz I 353v, I 353v.

Szeregi: »pojednanie i porownanie« (1): Dał nam Pan Bog ſłużebność poiednánia y porownánia ſwego z ludźmi przez Chriſtuſá/ y włożył w nas ſłowo tego tho ziednánia. WujJudConf 87.

»pojednanie i zbawienie« (1): [kacerstwo Symonowe uczyło] iż Chriſtus nie doſyć ieſt ku poiednániu y zbáwieniu WujNT 693.

Przen [czyje z kim] (2):
Wyrażenie: »z (Bogiem) Ojcem pojednanie« (2): ArtKanc F11v; Tyś [Jezu] twego ludu kochániem/ Grzeſznych z Oycem poiednániem. LatHar 65.
α. O spowiedzi i powrocie do bezgrzesznego życia (5): Przypusć [Maryjo] prośby náſze w świątobliwość twego wyſłuchánia/ á odnieś nam łáſkę poiednánia LatHar 486.

W połączeniu szeregowym (1): iednoſz tylko zbáwienie/ iedná wiárá/ iedno przymierze/ poiednánie z Bogiem WujJudConf 116.

Wyrażenie: »pojednanie z Bogiem« [szyk 3:1] (4): KrowObr 44; Boć inſzy ieſt vrząd przepowiádánia ſłowá Bożego/ á inſzy odpuſzcżánia grzechow/ ále z obu ſtron kápłani ſą ſłużebnicy tego to poiednánia z bogiem: gdy y ná kazaniu ku pokućie przywiedzą/ á potym ná ſpowiedźi grzechy odpuſzcżáią. WujJud 87v; WujJudConf 116; LatHar 169 marg.
2. Zażegnanie, załagodzenie [czego] (1):
Szereg: »uskromienie a pojednanie« (1): ále y złorzecżeńſtwá bywa vſkromienie á poiednánie [maledicti est concordatio]. Leop Eccli 27/23.

Synonimy: 1. pogodzenie, porownanie, zgodzenie, zjednanie.

Cf POJEDNAĆ, POJEDNAĆ SIĘ

ZCh