[zaloguj się]
[pdf]

POGODZIĆ SIĘ (13) vb pf

się (9), sie (4).

Oba o prawdopodobnie jasne (tak w pogodzić).

Fleksja
inf pogodzić się
praet
sg pl
3 m pogodził się m pers pogodzili się, pogodzi(e)li się
n subst pogodziły się
imperativus
sg
3 niech się pogodzi
conditionalis
pl
3 m pers by się pogodzili
subst by się pogodziły
con praet
sg
3 m by się był pogodził

inf pogodzić się (4). ◊ praet 3 sg m pogodził się (1). ◊ 3 pl m pers pogodzili się (2) StryjKron, NiemObr, pogodzi(e)li się (1) ZapKościer. subst pogodziły się (1). ◊ imp 3 sg niech się pogodzi (1). ◊ con 3 pl m pers by się pogodzili (1). subst by się pogodziły (1). ◊ con praet 3 sg m by się był pogodził (1).

Sł stp brak, Cn s.v. pogadzam się z kiem, Linde XVIII w. s.v. pogodzić.

1. Zawrzeć zgodę, dojść do porozumienia; pojednać się; comparare a. parare inter se, consentire, decidere, transigere (controversiam) Cn (8): PaprPan F3; ábowiem Roman Xiążę Ruſkie chcąc ſtolicę Kijowſką opánowáć/ náiął Połowcow zá pieniądze ná pomoc/ y ciągnął z nimi przećiw Wſewoldowi/ gdzie potym v Pereasławia wtorego dniá Auguſtá/ zá słuſznym wynálaſkiem/ y iednánim Pánow Ruſkich pogodźili ſię StryjKron 190, 467.

pogodzić się z kim (5): StryjKron 597; Trwáłá tá nieprzyiaźń/ między Cyrilluſem/ á Ianem Antyocheńſkim/ cżás nie máły: y piſał ten Ian przećiwko Cyrilluſowi/ potężnie árgumentá iego borząc: y pewnieby ſię był z nim nie pogodźił/ by ſię był w to nie włożył Ceſarz Theodozyus/ ktory go do zgody z Cyrilluſem przymuśił. NiemObr 137, 128. Cf pogodzić się z kim o co; Zwrot.

pogodzić się z kim o co (1): y panowyę tryſztranowyę yako pán Marczyn y abſzolon oba dway braczya: pogodzyely ſzyę y ot proſzyeli ſzyę: przet prawyem naſzym Koſczerſkym. yako spanyem ſczeſznym czyechalewſkym oſzabyczye Oyczya tych pánow tryſztranow wyſzy omyęnyonych ZapKościer 1586/63.

Zwrot: »z sobą się pogodzić« (1): Tylko trzebá Polánom s ſobą ſie pogodźić: Da Bog/ iże w Pogáńſkiey krwi/ Lách/ może brodźić. (marg) Zámknienie y nápominánie ku zgodzie á ziednocżeniu. KlonKr wstęp A4v.
Szereg: »pogodzić się i odprosić się« (1): ZapKościer 1586/63 cf pogodzić się z kim o co.
2. Uzgodnić, usunąć sprzeczności we własnym tekście (3):
Zwrot: »z sobą (samym) pogodzić się« [w tym: około czego (1)] (3): Chćiałliby ſię tedy z tąd/ nie śiánem (iáko mowią) I.M.X.K. wykręćić: y przy tych ſłowách ſwoich/ ktore nápiſał/ oſtáć: tedy mu trzebá pierwey náucżyć ſię lepiey poznáć ſyná Bożego/ Iezuſá Chriſtuſá/ niż go do tych cżáſow znał. A potym też dopiero o zſtąpieniu iego z niebá/ y wſtąpieniu do niebá mowić/ y trzebá mu pierwey z ſobą ſię ſámym około tego zſtępowánia y wſtępowánia pogodźić. Gdyż tu realem zſtępowánia y wſtępowánia to ieſt/ ſkutecżnego obwodźi: á indźie ie záś niſzcży/ ták fol. 93. mowiąc CzechEp 346, 92, 346.
3. W funkcji strony biernej: zostać uzgodnionym, pozbawionym sprzeczności (2): á do niezgod trzebáby znowu cżáſu wielkiego/ niż by ſie porządnie rozebráły y pogodziły CzechRozm 149v, 146v.

Synonimy: 1. pojednać się, pomierzyć się.

Formacje współrdzenne cf GODZIĆ SIĘ.

Cf POGODZENIE SIĘ

MP