[zaloguj się]
[pdf]

POGORSZYĆ (7) vb pf

Oba o jasne.

Fleksja
inf pogorszyć
praet
sg
3 m pogorszył
conditionalis
sg pl
3 m by pogorszył m pers by pogorszyli

inf pogorszyć (4). ◊ [praet 3 sg m pogorszył.] ◊ con 3 sg m by pogorszył (2). ◊ 3 pl m pers by pogorszyli (1).

Sł stp notuje, Cn s.v. pogarszam co, Linde XVI w. (jeden z niżej notowanych przykładów).

1. Uczynić gorszym; deteriorare, deteriorem facere Cn (6):

pogorszyć czego czym (1): Ten Pan cyebye wybáwi s śidłá łowyącego/ Z záráżenya káżdego ſłowá ſtráſzliwego/ Ktorymbyś myał pogorſzyć cżłowyecżeńſtwá ſwego. LubPs V.

W przeciwstawieniu: »poprawić ... pogorszyć« (1): Mizerni ludźie/ chcąc oto popráwić/ więceyby ieſzcże pogorſzyli/ chcąc błędowi (iáko oni mniemáią) zábieżeć CzechRozm 199.

a. Dać zły przykład, wywrzeć ujemny wpływ (4): Verterben. Pogorſzyć. Corumpere animum. Calag 513b.

pogorszyć kogo (3): MurzNT Mar 9/41; A ſnadź ieſliby ciebie ręká ábo nogá twoiá pogorſzyć miáłá/ lepiey ieſt ábyś ią vciął/ á zárzućił ią od ſiebie. RejPos 329, 329.

2. Wzbudzić oburzenie, potępienie [kogo] (1): Doma dla żony ſwey, dla dzieci, dla cżeladzi, á indziey dla też ludzi czudzych aby ich nie pogorſzył; aby też żadny niewidział, ani zadny pogorſzenia miał, wſzak też y dla ſwey duſze niema zle cżynić BielŻyw 165.

[pogorszyć czym: a iżby ſię zebraniem Chrześćiańſkiem/ ktore [złoczyńca] częſto ſwoiem złem vczynkiem pogorſſył vśmierzyć a ziednać mogł/ ſpokorą proſić UstKościel 120v.]

Synonimy: 2. oburzyć, rozgniewać.

Cf POGORSZENIE, POGORSZON

MP