[zaloguj się]
[pdf]

POGROM (8) sb m

Teksty nie oznaczają ó; pierwsze o prawdopodobnie jasne (tak w po-).

Fleksja
sg
N pogrom
G pogromu
A pogrom
I pogrom(e)m
L pogromie

sg N pogrom (1). ◊ G pogromu (3). ◊ A pogrom (2). ◊ I pogrom(e)m (1). ◊ L pogromie (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII w.

Przegrana bitwa, klęska; spustoszenie, zadanie szkód; calamitas, clades, deletio exercitus ad unum, intemecinum bellum, internecio, occidio, strages Cn (8): prziſzedl doniego Woyth Chmielnicki ktorego z zona y zdziecmi zabrano á przitem mayetnoſci ruchomey nadzieſiec abo y wiecei Tiſieci Koni ſtada niemało/ nalayawſzi kazał dac ſzeſc Talerow/ wzial Nieborak po onem pogromie ſzedl przepił zdobra Druzina PaprUp G3.

pogrom czyj [= kto został pokonany; w tym: ai poss (1), G sb (1)] (2): StryjKron 742; Toc to bel Krol [Jagiełło] mozni i mezni/ wiedziano onim nawſzitke ſtroni Swiata/ áto zonego pogromu Krzizakow. PaprUp C2v.

Zwroty: »z pogromu uciekać, ubieżać« [szyk zmienny] (1:1): Witołd tym ſmieley z Litwą nącieráiąc [!] pomieſzánych rozerwał/ y rozgromił/ co obaczywſzy Koribut dodał koniowi oſtrog/ chcąc ſię záchowáć ná drugi raz do lepſzego ſzczęścia/ á ták w máłey drużynie z pogromu vbieżał do Nowogrodká Siewierſkiego StryjKron 497, 129.

»pogrom uczynić« [w tym: w kim (1)] [szyk zmienny] (2): Litewſkie woyſko wielkie do Polſki wciągnęło/ á zburzywſzy kuiáwſkie Brzeſćie/ Dobrzynſką y Łęczycką wołośći/ ták wielki pogrom zábijáiąc y w niewolą pędząc vczynili/ iż żaden prawdźiwie tego niemogł oſzácowáć. StryjKron 300, 305.

Przen (1): Bież chutko Woytowicze, wrácay ſię do páná, By ná cię y ná grzbiet twoy nie ſpadł pogrom z pukiem. CiekPotr 76.

Synonimy: klęska, pokonanie, porażka.

Cf POGROMIENIE

JDok