Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: POKOSZONY

Następne hasło: POKOSZTOWAĆ SIĘ »

POKOSZTOWAĆ (10) vb pf

Wszystkie o oraz a jasne.

Fleksja

inf	pokosztować

praet
	sg
3	m	pokosztowåł

imperativus
	sg	pl
1		pokosztujmy
2	pokosztuj	pokosztujcie

conditionalis
	sg
3	m	by pokosztowåł

inf pokosztować (5). ◊ fut 2 sg pokosztujesz (1). ◊ 3 sg pokosztuje (1). ◊ praet 3 sg m pokosztowåł (1). ◊ imp 2 sg pokosztuj (1). ◊ [1 pl pokosztujmy. ◊ 2 pl pokosztujcie. ◊ con 3 sg m by pokosztowåł.] ◊ part praet act pokosztowåwszy (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVI w.

Znaczenia

1. Doświadczyć na sobie, doznać (3)
2. Spróbować, wypróbować, sprawdzić (7)

1. Doświadczyć na sobie, doznać (3): Azaż by co na tym stracił, Gdyby z Plutonem frymarczył? Podobnoby temu sprostał, Boć już wiele pokosztowåł. BielRozm 22.

pokosztować czego (1): bo kto pokoſztuie Przygody/ z więtſzym potym rozmyſłem woiuie. KmitaSpit C2; [Ktorzyby więc takowei Chrześćiańſkiei kary a przyvczenia wdzięcznie nieprzyięli [...]/ takowych [...] sługa Kośćielny/ niehnet opuśćić ma/ ale wſſelakych [...] ſrzodkow przy nych vżywać [...]/ wſſak gdyby wſſego pokoſtował/ a przed ſięby/ przy nich nic wyprawić niemogł/ ma ie tak zoſtawić a opuśćić. UstKościel 175; A ták y my pokoſztuymy znowu woyny przećiwko Szkánderbegowi BarlBaz 574 (Linde); RymszaDeket 13; Respons O3].

Ze zdaniem dopełnieniowym (1): Bowiem iáko żołądek ſwąwolą zápſuieſz/ Potym co to zá niemoc wierz mi pokoſztuieſz. RejWiz 79.

2. Spróbować, wypróbować, sprawdzić (7): Experimentum capere, Pokoſztować Pokuſić ſie. Mącz 34d; á choć zá rázem nieprzeſtánie [lecieć krew]/ zá drugim rázem ſuchą chuſtę włożyć/ y pokoſztowáć [czy krew została zatamowana] SienLek 144v.

pokosztować czego (4): Tentare popularium animos, Kuśić/ pokoſztowác woley poddánych. Mącz 312c; Wſzákże iednak y do tego [do walki] nie ták prętko przyſtępowáć ále áż pierwey drog wſzelákich/ ſtaráiąc ſie o pokoy/ pokoſztowawſzy CzechRozm 247.

cum inf (1): Napierwey kreẃ vſtánáwiáć/ ták pokoſztuy SienLek 144v. Cf Zwrot.

Zwrot: »szczęścia, fortuny pokosztować« [w tym: czym (1)] (1:1): sacram Anchoram solvere, Oſtateczny fortuny pokoſztowáć. Mącz 9b; ſzli do ſzynkownego domu Antoniego kácżmarzá/ [...] y kazáli ſobie kart á dobrey gorzałki dáć/ chcąc to wſzyſtko nágrodźić tego roku/ [...] á kártą ſzcżęśćia pokoſztowáć/ ktoby z nich miał onę wſzytkę bieśiádę zápłáćić. WerGośc 229.

Synonimy: 1., 2. doświadczyć, doznać, probować.

Formacje współrdzenne cf KOSZTOWAĆ.

Cf POKOSZTOWANIE