« Poprzednie hasło: POLĘKAĆ SIĘ | Następne hasło: [POLĘŻENIE] » |
POLĘKNĄĆ SIĘ (23) vb pf
sie (21), się (2).
o jasne.
W temacie praet: polęk- (21), polęknę- (2) RejWiz, PaprPan.Fleksja
praet | ||||
---|---|---|---|---|
sg | pl | |||
3 | m | m pers | polękli się, polęknęli się | |
n | polęknęło się | subst | polękły się |
praet 3 sg n polęknęło się (1). ◊ 3 pl m pers polękli się (18), polęknęli się (1). subst polękły się (1). ◊ part praet act polększy się (2).
Sł stp, Cn, Linde brak.
Znaczenia
Doznać uczucia lęku, strachu, bojaźni (o wielu); consternari Vulg (23): Iuż Sátumus Iupiter pátrzą ná ſię krzywo/ Ze ſie tám polęknęło ſłucháiąc co żywo. RejWiz 33; A gdy ſie mu tráfiły okręty/ iechał do Tárſu miáſtá Cylicyey. A gdy ná morzu wiátr gwałtowny powſtał/ żeglarze ſie polękli modląc ſie Bogu o wyzwolenie BielKron 92; Iulius zebrawſzy woyſko przyiechał do Rzymá/ polękſzy ſie wſzyſcy vciekli áż do Grecyey BielKron 131; gdy tedy iuż drudzy márli od głodu/ rzekłá iedná krolowa/ niewiem ieſli tho ieſt Boża wola/ áby ludzie márli od głodu/ dał ią iáwnie śćiąć/ drugie ſie polękły muſiáły folgowáć BielKron 214v; Náſzy widząc/ wyłożyli dźiáłá tákież hakownice/ puśćili ná nie ſtrzelbę/ polękli ſie Kánibałowie/ ſkakáli do wody iako żáby z grobley/ norkiem precż poućiekali BielKron 444, 17, 50, 56, 122v, 124v (16); TEgo [Jugurtę] kiedy Látini zdrowia pozbáwili/ Zárázem niebożętá tám ſie polęknęli. PaprPan Hh4; [TomZbrudzPeryk Gen 27/34; HistTroj H3v].
polęknąć się czego (1): Hiſzpani to widząc ſtrzelili ze dwu dźiałek/ polękli ſie obrzymowie onego głoſu BielKron 447v.
Szereg: »polęknąć się i bać« (1): To obaczywſzy oni kśiężá/ ktorzy [...] nic śię by nagorſzego dlá ſwego pożytku/ przeciw panu Bogu vczynic nieſtrachaią/ dźiwnie śię polękli/ i báć poczęli/ aby śię tą przygodą práwda nierozmnożyła/ a oni ſtąd wzgardźęni niebyli. MurzHist T3v.
a. Z powodu wszechmocy i interwencji Boga (3): A gdy ſie [Żydzi] potkáli z nimi/ Pan Bog wielki grom vcżynił iż ſie Filiſtynowie polękli pocżęli vciekáć BielKron 63v, 47; A w oney godźinie sſtáło ſię wielkie trzęśienie źiemie: y vpádłá dźieśiąta część miáſtá: y pobite ſą w onym trzęśieniu źiemie śiedm tyśięcy imion ludźi: á drudzy ſię polękli [in timorem sunt missi]/ y dáli chwałę Bogu niebieſkiemu. WujNT Apoc 11/13.
Synonimy: potrwożyć się, przestraszyć się.
Formacje współrdzenne cf LĘKAĆ SIĘ.
SBu