[zaloguj się]
[pdf]

POMACAĆ (7) vb pf

o prawdopodobnie jasne (tak w po-); pierwsze a jasne.

Fleksja
praet
sg
3 m pomacåł
plusq
sg
3 m był pomacåł
imperativus
sg pl
2 pomacåj pomacåjcie
conditionalis
sg
3 m by pomacåł

fut 3 sg pomacå (3). ◊ 1 pl pomacåmy (1). ◊ praet 3 sg m pomacåł (1). ◊ [plusq 3 sg m był pomacåł.] ◊ imp [2 sg pomacåj.] ◊ 2 pl pomacåjcie (1). ◊ [con 3 sg m by pomacåł.] ◊ part praet act pomacåwszy (1).

Sł stp notuje, Cn s.v. oszukiwam, Linde bez cytatu.

1. Dotknąć; tangere Cn (7):

pomacać czego (1): A ten wąſá pomáca RejFig Aa3v.

pomacać za co (1): STátecżnego przywiedli/ łotrowie do pániey/ [...] ſiadł ſobie podla niey. Pomácawſzy zá pierśi/ pyta zacżby byłá/ A oná mu coś drogo názbyt záceniłá. RejFig Aa7.

[Przen:
Zwrot: »[komu] chrzęstki pomacać« = pobić kogoś: A ja sam na to dwa szelągi kładę, Żeby mu prętko omierził tę zwadę, Gdyby mu chrzęstki jeszcze raz pomacał Otwin(?)Erot 57.]
a. Dotknąć w celu sprawdzenia, zbadania za pomocą dotyku [w tym: czego (4)] (5): Ociec Izáák ſpytał ktoś ty ieſt? [Jakub] Powiedzyał żem ieſt twoy ſyn pirworodny Ezau. Ociec kazał mu przyſtępić bliſko/ pomácał ręku áno koſmáte y rzekł: [...] BielKron 14v.

pomacać na kim [na sobie] (1): Chłop obudźił ſię/ dźiwno mu/ cżemu ták miękko leży: koſzule ná ſobie pomáca/ koſzulá ćienka WerGośc 245.

Zwrot: »pulsu pomacać« (1): Ale pulſu pomaczamy Iż pewneyſa rzecz vznamy. Boċ nas ten niċ nieomyly Ieſly będzie ſdrow pochwyly. RejKup f7v.
Szereg: »patrzeć i pomacać« (1): Powiedział im [apostołom] Pan: [...] poźrzycie ná ręce moie y ná nogi moię/ żeciem ia ſam ieſt. A pátrzcie pilno y pomácaycie/ wſzák wiecie iż duch żadny kośći áni ciáłá nie miewa/ iáko mnie widzicie iż ia mam. RejPos 114.
Przen (1):
Zwroty: [»pomacać pulsów [czego]« = sprawdzić, zbadać, upewnić się: Dla tego tedy on [Bóg] Lekarz namędrſzy/ ktory był dobrze pomácał pulſow krewkośći náſzey/ vſtáwił ten Sákráment pod oſobámi napotrzebnieyſzego pokármu/ to ieſt chlebá y winá WujPosŚw 1584 242.]

»pomacać pulsu na kalecie« = wydać pieniądze (1): Bo ow co mu doſtawa wyplecie ſie ſnádnie/ Bo mu doktor pomoże/ cżego ſam nie zgádnie. Iáko ſkoro pomáca pulſu ná kálecie/ Wnet go minie gorącżká RejWiz 124.

2. [Rozważyć, zastanowić się [ze zdaniem dopełnieniowym]: Pomacayże [!] tedy ieſli żeś ieſt w licżbie tey poſpolitey wezwánych/ ktorzy ſłucháią iáwnego/ ſzcżyrego/ práwego/ ſłowá Bożego/ y podług niego ſpráwuią wiárę ſwoię. GilPos 115.]

Synonimy: 1. dotknąć, dotknąć się, tknąć.

Formacje współrdzenne cf MACAĆ.

Cf POMACANIE

IKar