[zaloguj się]
[pdf]

POORAĆ (11) vb pf

Oba o oraz a jasne.

Fleksja
inf poorać
praet
sg pl
1 m -m pooråł, ja pooråł m pers
3 m pooråł m pers poorali
n subst poorały
impersonalis
praet poor(a)no
participia
part praet act poor(a)wszy

inf poorać (2). ◊ fut 3 sg poorze (1). ◊ praet 1 sg m -m pooråł (4), ja pooråł (1) ZapWar (4:1). ◊ 3 sg m pooråł (2). ◊ [3 pl m pers poorali. subst poorały. ◊ impers praet poor(a)no.] ◊ part praet act poor(a)wszy (1).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVIII w.

1. Spulchnić ziemię pod zasiew przez przewrócenie skib ziemi za pomocą pługa, zaorać [co] (8): ZapWar 1535 nr 2412; Kmieć ktory vgoru przede żniwy nie poorze y ſpráwowáć nie pocżnie/ tedy mu Vrzędnik/ Włodarz/ vrobek má hámowáć. GostGosp 44; [Na tymże polu [...] wykopano dąbrowy, a pastwiska poorano LustrPom 1564/31; LustrWpol I 248; LustrMalb 123; Ugór iż p. Miedzianowski sam poorał, tedy też nie więcy powinności na się nie bierze InwSzlachKal 1600 nr 64].
Zwroty: »poorać pługiem (a. płużycą)« (4): Iakom ya nyepooral pluzycza roley vprawney yego ZapWar 1522 nr 2284, 1523 nr 2326, 1541 nr 2601, 1545 nr 2627.

»poorać wołmi« (2): Iakom szia ya nyewrzvczil wklyn Roley na Imienyv chrzanovye kv syestrzinyey anym yey poorał volmy y plvgyem Gwąlthem ZapWar 1541 nr 2601, 1545 nr 2627.

Szereg: »nie poorać ani (i) (nie) posiać« (2): yako ya nye nyeporąl [!] y nyeposzyąl gwąlthem na cząszczy dorothyey zythem na malem tharchomynye ZapWar 1511 nr 2097, 1511 nr 2097.
[Przen:

poorać czym: Grzbiet moy/ oſtrym lemięſzem grzeſznicy pooráli. BzowRóż 71.

a) Pobruździć, pomarszczyć: A iż mu w tym urzędzie już lata szedziwe Twarz w brózdy poorały StryjPocząt 171.]
2. Przewrócić ponownie skiby, zaorać po raz drugi (3): Novare agrum. Pooráć/ Drugi raz oráć/ odwrócić rolą Mącz 251d; [potym ośiawſzy znowu zásię pooráć albo rádły [...] ſkiby á gruzły dobrze ſkruſzyć Cresc 1571 155].

poorać co (2): po orawssi len y ynsse zboze posedlem po swey potrzebie do borru. ZapWar 1558 nr 2686; Pectinare segetem, Naſiénie máluczko podrosłe pooráć/ álbo broną powliec Mącz 285d.

Formacje współrdzenne cf ORAĆ.

Cf POORANIE, POORANY, POORZONY

DDJ