[zaloguj się]
[pdf]

ROZTOPIĆ SIĘ (9) vb pf

sie (6), się (3).

roz- (5), roſ- (4).

Oba o prawdopodobnie jasne (tak roz- oraz topić).

Fleksja
praet
sg pl
3 m roztopił się m pers
n roztopiło się subst roztopiły się
conditionalis
sg
3 n by się roztopiło

fut 3 sg roztopi się (5). ◊ praet 3 sg m roztopił się (1). n roztopiło się (1). ◊ 3 pl subst roztopiły się (1). ◊ con 3 sg n by się roztopiło (1).

Sł stp, Cn brak, Linde w objaśnieniu s.v. roztopnieć.

Topniejąc rozpuścić się, stać się płynnym na skutek ogrzewania (9): Więc áby tákież twárdym był/ W piec ſie miedzy gárnce rzućił [wosk]. Tám ſie nátychmiaſt roztopił/ Bytnośći z żywotem pozbył BierEz Pv; Wezmi oliwy/ ſlonin/ oboyga pod iedną miarą/ włoż że na panewkę aby ſie wolno roztopiło FalZioł V 112, IV 56c; kto chce nieczo grubſzego na iakiey thłuſtoſci ſmażyć, tedy ona tłuſtoſć odſpod będątza gdy ſie roſtopi, ſpuſzcża za ſobą grubſzą rzecż ktora była na wierchu GlabGad G5; Abowiem co od ogniá nie mogło być ſpráwiono/ to od málucżkiego promieniá ſłonecżnego zágrzáwſzy ſię roztopiło [calefactum tabescebat]. BibRadz Sap 16/27; SienLek 163.
Zwrot: »roztopić się w ogniu« (1): Woyciech powiada iże Magneſia pociecże y roſthopi ſie w mocznym y w wielkim ogniu FalZioł IV 56c.
Szereg: »pociec i roztopić się« (1): FalZioł IV 56c cf Zwrot.
Przen (2):

W porównaniach (2): Abowiem nádźieiá cżłowieká niewdźięcżnego roztopi ſię iáko mroz źimie [tanquam hyemalis glacies tabescet]/ á rozpłynie ſię iáko wodá nicżemna. BibRadz Sap 16/29; Gory iáko woſk roztopiły ſię [sicut caera dissoluti sunt] od oblicża Iehowy BudBib Ps 96/5.

Synonimy: rozciec się, rozpuścić się, roztajać.

Formacje współrdzenne cf TOPIĆ.

ALKa