[zaloguj się]
[pdf]

PORWANIE (8) sb n

o oraz a jasne; teksty nie oznaczają -é.

Fleksja
sg
N porwani(e)
G porwaniå
D porwaniu
A porwani(e)
L porwaniu

sg N porwani(e) (5). ◊ [G porwaniå.] ◊ D porwaniu (1). ◊ A porwani(e) (1). ◊ L porwaniu (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde bez cytatu s.v. porwać.

1. Schwytanie, uprowadzenie, zawładnięcie; raptus Mącz, Calep, Cn (5): Raptus, Porwánie/ pochwycenie/ też záchwycenie/ też vnieſienie. Mącz 346a; Calep 894b.

porwanie kogo (1): Dźiewiąta [część rozmyślania o męce Chrystusowej zawiera w sobie:] [...] Napierwey popędliwe porwánie niewinnego báránká. LatHar 318.

Przen [kogo] (1): Niektorzy tedy/ ktorzy ty mieyſcá piſmá ſwiętego [o odpuszczaniu grzechów przez kapłanów] [...] wywrácáią/ ſługom tákowym rowną moc s Pánem Kryſtuſem przywłaſzcżáć ſmieią [...] A drudzy záś ták mowią o táiemnym duchá porwániu/ iż pozwirzchne ono vſługowánie iákoby zniſzcżyć chcąc ábo odrzućić/ á práwie mu nic nie przywłaſzcżáć/ zdádzą ſie. RejPosRozpr b4.
a. O zwierzętach (1): Podobienći ieſt lwowi ktory ieſt chutliwy ku porwániu/ y lwięćiu ktore ſię tái w iámie. BibRadz Ps 17/12.
2. Gwałtowne poruszenie, poderwanie, wzbudzenie (3): Agmen, Aliquando motum significat. Poruſzenie/ porwánie. Mącz 5d; Tuba belli civilis per translationem, Porwánie/ początek/ á przicziná domowey woyny. Mącz 467c.
Przen (1):
Wyrażenie: »porwanie z grzechu« (1): panieńſka cżyſtość/ á wćiele cżłowiecżym Anyelſkie przemieſzkánie/ zwyćięſtwo nád właſną wolą/ y wſzech roſkoſzy podeptánie kogo nie obruſzy? Doznaż káżdy ná ſobie wzdychánia ſerdecżnego/ drudzy płákánia hoynego/ drudzy [...] nie odwłocżne porwánie zgrzechu/ pocżuią. SkarŻyw A3v.
3. [Zniszczenie, rozerwanie: Tamże 2 stawki nade wsią, które leżą między górami, a gdy gwałtowna woda z wiosny, odzierżeć ich nie może dla porwania LustrWpol II 101.]

Synonimy: 1. pochwycenie, poimanie, rapt, ułapienie, uniesienie; 2. poruszenie; 3. rozerwanie, zniszczenie.

Cf PORWAĆ

JR