« Poprzednie hasło: POSIADAJĄCY | Następne hasło: [POSIADANY] » |
POSIADANIE (6) sb n
Teksty nie oznaczają ó oraz è; o prawdopodobnie jasne (tak w posiadać); -siåd- (5), -siad- (1); -siåd- : -siad- PowodPr (2:1); drugie a jasne.
Fleksja
sg | |
---|---|
N | posiådani(e) |
D | posiådaniu |
I | posiådani(e)m |
L | posiådaniu |
sg N posiådani(e) (2). ◊ D posiådaniu (1). ◊ I posiådani(e)m (2). ◊ L posiådaniu (1).
Składnia przydawki dopełniającej równoznacznej z dopełnieniem sprawcy: posiadanie od kogo (1).
Sł stp, Cn brak, Linde w objaśnieniu s.v. posesor, posesyja.
Znaczenia
Branie na własność, zajmowanie [kogo, czego] (6): nie máłą krzywdę ćirpi Koro. Polſka od Niemcow [(tj. niemieckich osadników] w poſiadániu gruntow MycPrz II Cv.
a. Zabieranie przemocą, podbijanie cudzego terytorium (3): áż w kráyny Idumeyſkie roſciągnęło ſie poſtąpieńie iego ku poſiadániu wſſytkich miaſt nátwardzieyſſych RejPs 162; Groźi [Bóg] głodem powietrzem/ groźi krwie rozlaniem/ Groźi obcych narodow ſrogiem poſiadániem. RejZwierc 244v.
Szereg: »najeżdżanie i posiadanie« (1): Rzymu y Páńſtwá iego/ [...] cżęſte było náiezdzánie y pośiadánie/ nietylko od nadálſzych Pogáńſkich Tyrannow/ ále też od ſámych drapieżnych Chrześćiánow PowodPr 31.
b. Zagarnianie własności publicznej (2): Trzeći wyſtępek ieſt Peculatus, może wyłożyć ſpolnokradztwo: gdy dobrá R.P. ſobie kto/ bądź krádźieżą/ bądź iákim inſzym nieſłuſznym ſpoſobem przywłaſzcża (marg) Dobrá poſpolitego pośiádánie iáki grzech. (–) PowodPr 76.
Szereg: »przywłaszczanie, posiadanie« (1): Bywa ieſzcże toż wtore przykazánie Boſkie gwałcone/ przywłaſzcżaniem/ pośiadániem/ zátáiániem/ y niewydawániem/ tego co raz Bogu/ y chwale iego do kośćiołow/ [...] było nádano PowodPr 49.
Synonimy: branie, przywłaszczanie.
Cf POSIADAĆ
MN