[zaloguj się]
[pdf]

POSZCZĘŚCIĆ SIĘ (39) vb pf

poszczęścić się (33), poszcześcić się (6); poszczęścić się KrowObr, SkarŻyw, BielSjem, CzahTr, poszczęścić się : poszcześcić się BielKron (5:2).

sie (28), się (11).

o jasnej poszcześcić się z tekstów nie oznaczających é.

Fleksja
inf poszczęścić się
praet
sg
3 m poszczęścił się
f poszczęściła się
n poszczęściło się
conditionalis
sg
3 n by się poszczęściło

inf poszczęścić się (2). ◊ fut 3 sg poszczęści się (25). ◊ 3 pl poszczęścią się (2). ◊ praet 3 sg [m poszczęścił się.] f poszczęściła się (1). n poszczęściło się (8). ◊ con 3 sg n by się poszczęściło (1).

Sł stp, Cn brak, Linde także XVII(XVIII) w.

Powieść się, przyjąć pomyślny obrót; expedire prospeum esse Vulg; benedici, felicem esse, prosperari PolAnt [w tym: bezpodmiotowo (29)] (39): Dźiedźictwo z przodku prętko nábyte nie poſzczęśći ſię [non erit benedicta] ná oſtátek. BibRadz Prov 20/21, Is 53/10; GórnDworz L4v; ázaſz máła roſkoſz kto ma láſy álbo łowiſká z rozmáitym ſie źwirzem nágonić/ á ieſli ſie poſzcżęśći/ więc go nábić RejZwierc 111; BielSpr 8v; Phil S4; [Leop 1577 Ps 1/3 (Linde); ŚmiglLichwa 62].

poszczęścić się z czego [= dzięki czemu, z jakiego powodu] (5): LubPs Bv; gdy ſie nam co poſzcżęśći z łáſki twoiey náſz miły wſzechmocny Pánie/ tedy to ſobie lekce ważymy RejPos 215v, 240; RejZwierc 64; BielSjem 33.

poszczęścić się komu (33): LubPs Bv; KrowObr 78v; Synowie Iſráelſcy nie walcżćie przećiwko Pánu Bogu oycow wáſzych/ boć ſie wam to niepoſſczęśći. Leop 2.Par 13/12, Prov 14/15; RejZwierz 102; A wroći ſię Iakob á odpocżynie/ y poſzcżęśći ſię iemu [et erit felix]/ á żaden nie będźie coby go ſtráſzył. BibRadz Ier 46/27, 2.Par 13/12; gdy ſię mu poſzcżeśćiło zoſtał Márgrábią BielKron 239, 199v, 221, 252, 351, 367v; GórnDworz L4; A by był ſłuchał rády cżártá márnego/ mogłoć mu ſie było kęs poſzcżęśćić RejPos 72v, 215v, 240, 280; RejZwierc 64, 135, 149v, 176v; CzechRozm 177v; SkarŻyw 444; CzechEp 412, 414; BielSjem 33; CzahTr I4; Ieſli mu ſię poſzcżęśći/ a vydźie z pokoiem; To co ſzcżęśliwie vkradł/ iuż to zowie ſwoim. KlonWor 5; [AktaSejmikPozn 1587/64; HistTroj B8v]. Cf poszczęścić się komu na czym; komu w czym; komu za czym.

poszczęścić się komu na czym (1): Aza ſie y ná inéy kupiéy nam poſczęśći/ Boć wierę puſtki w miéſzku po niemáłéy częśći. WyprPl A3v.

poszczęścić się komu w czym (1): á co kolwiek mi ſie wczem poſſczęſći nikomu tego inemu przywłáſſczyć niemogę iedno dobrotliwoſći twoiey. RejPs 103v.

poszczęścić się komu za czym [= dzięki czemu] (2): Y poſzcżęśćiło mi ſię zá łáſką Páńſką [in benedictione Domini praevem]/ żem napełnił práſę iákoby z pierwſzego zbieránia. BibRadz Eccli 33/17; RejPos 240.

W charakterystycznych połączeniach: poszczęścić się z łaski (2), z obietnic, z opatrzności, z [jakiej] sprawy; poszczęścić się do czasu, na ostatek, z przodku; poszczęścić się za łaską, za pomocą.

Szeregi: »poszczęścić się a posporzyć« (1): á wſzytkoć ſie poſzcżęśći á poſporzy z opátrznośći iego. RejPos 240.

»powieść się i poszczęścić się« (1): A iż mu ſię powiodłá y poſztześćiłá náuká o Czyścu KrowObr 78v; [A ták iż to mam obyáwienie/ rozumiem iż mi ſie tho teraz powyedzye/ y poſzcżęśći. HistTroj B8v].

»wygrasz a poszczęści ci się« (1): A temu ſie theż przypátrowáć/ iż o wielki klenot s fortuną máłą koſtką mieceſz/ boś ná ſzańc poſádził y gárdło y ſławę ſwoię/ á ieſzcże nie wiedzieć iáko wygraſz y iákoć ſie poſzcżęśći. RejZwierc 135.

Synonimy: pofortunić się, poszańcować się, powieść się.

Formacje współrdzenne cf SZCZĘŚCIĆ.

AL