[zaloguj się]
[pdf]

POŚLUBIENIE (14) sb n

o oraz pierwsze e jasne; końcowe e z tekstów nie oznaczających é oraz -é.

Fleksja
sg
N poślubieni(e)
G poślubieniå
D poślubieniu
A poślubieni(e)
L poślubieniu

sg N poślubieni(e) (4). ◊ G poślubieniå (2). ◊ D poślubieniu (1). ◊ A poślubieni(e) (2). ◊ L poślubieniu (5).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI w. (jeden z niżej notowanych przykładów) s.v. poślubić.

1. Uroczyste przyrzeczenie, złożenie ślubu; devotio Mącz, Cn; dedicatio Cn (10): Devotio, Posłiubienie [!]/ prziwłaſzczenie/ poſwięcenie. Mącz 508a; A iákobyś tho y ſam inácżey oſądził: ieſliże ten ſługá nie godnieyſzy pomſty/ ktory przyſtawſzy do páná ſwoiego/ [...] poſlubiwſzy wſzyſthkę wiárę iemu/ [...] odſtępuie od niego [...]. Cżyli on ſługá kthory ſiedzi ſobie ná ſthronie/ nie wdawáiąc ſie w żadne poſłuſzeńſtwo/ nie wdawáiąc ſie w żadne poſlubienie/ iedno ták wolnie pátrzy obchodu ſwoiego. RejPos 74v.

poślubienie kogo komu (1): Tákże też y máłe dziatki s krześćiáńſkich rodzicow/ przez wiárę ich á poſlubienie ich/ dziatek onych Pánu Bogu ſwemu/ iuż bywáią w łáſce Páńſkiey/ y zbáwiony. RejPos 153.

poślubienie czyje [= kto ślubuje] (2): TObie chwałá moy Pánie w nędznym duchu moim/ Ná wſzem właſnie przyſtoi w poſlubieniu ſwoim LubPs P2v; O poſlubieniu Zakonnikow. ReszPrz 59.

Wyrażenia: »poślubienie czystości, dziewictwa« (2:1): SkarŻyw 457 marg; Pátrzmy tedy [...] co o poſlubieniu cżyſtośći/ [...] rozumiano y vcżono. ReszPrz 36, 37.

»poślubienie wiary« (1): gdyżechmy iuż ná krzcie ſwiętym á ná onym pirwſzym poſlubieniu wiáry náſzey otworzyli ty fortki iego iemu [Bogu] RejPos 351v.

a. Zaręczyny (1): Desponsatio. Poślubienie. Mącz 410b.
2. Wstąpienie w związek małżeński (4): Sponsalia, Poślubienie/ ślub/ weſele w małżeńſtwo wſtępuyącich. Mącz 410a.
a. Pojęcie za żonę [w tym: komu (2)] (3):
Wyrażenie: »poślubienie [kogo] sobie za żonę« (1): ná ono pámiętáć maſz/ [...] że Máryey głową był Iozef: iáko małżonek: ſkoro od poſlubienia iey ſobie zá żonę: á oná z nim ſpolność miáłá ćiáłá iednego/ choćiaſz ieſzcże z nią nie mieſzkał/ áni iey vznał. CzechRozm 159.
Przen (2):
a) O Bogu w stosunku do wiernych [czyje = kogo] (1): Tho mowi Pán. Wſpomniałem ná ćię/ y ſmiłowałem ſię nád młodośćią thwoią/ y miłośćią poſlubienia twego/ kiedyś zámną ſſlá ná puſztzy KrowObr 143.
b) O Chrystusie w stosunku do zakonnic (1):
Zwrot: »obierać ku poślubieniu« (1): Naprzod ták mowićie. Obieramy ty Pánny thutetzne ku poſwięceniu/ y pánu náſzemu Iezu Kryſtuſowi ku poſlubieniu. KrowObr 147v.

Synonimy: 1. obietnica, poprzysiężenie; 2. pojęcie; a. ożenienie, ślub.

Cf POŚLUBIĆ

KW, (KO)