[zaloguj się]
[pdf]

POŚWIATA (5) sb f

poświata (5), [poświeta].

o prawdopodobnie jasne (tak w po-); oba a jasne; poświeta z tekstu nie oznaczającego é.

Fleksja
sg
N poświata
inne sg D a. L - poświecie

sg N poświata (5). ◊ [D a. L poświecie.]

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w.

Światło poza swoim źródłem, najczęściej rozproszone w ciemnej przestrzeni; lumen Murm, BartBydg; candor et splendor lucis BartBydg (5): Murm 18; Lux, est ipsa flamma, swyatloscz, swyecza, sed lumen, quod a luce manat, candor et splendor lucis, poswyata BartBydg 84b.
Przen (1):

[poświeta czemu: iako oko czÿalu ÿest poszwÿeta, tako przesz promÿen vmÿszlu oszwÿeczenÿe bedą dzala nassego zaszluzenÿa v boga. ModlKonst 116.]

poświata czyja [= od kogo] (1): Poświátá Páńſka [Lucerna Domini] dychánie cżłowiecże: kthora wyſláduie wſſyſtkich ſkrythośći żywothá. Leop Prov 20/27.

a. Słoneczna po zachodzie słońca, zmierzch, zmrok (1): A v mnię y o ſrzod lata Iuż nocz choć ieſzcże poſwiata RejJóz C8v.
b. Księżyca w nocy; noctiluca Calep; incerta luna, lux (ambigua) lunae a. dubia a. maligna (noctis), nox sublustris, sublustris umbra noctis Cn (1):
Wyrażenie: »poświata od miesiąca« (1): Calep 705b; [Poświata w nocy była od miesiąca StryjPocząt 185 marg].

[»nocna poświata« (1): Noctiluca – Noczną poſwiata od mieſiaca, miesiacz. Calep 705b.]

[Wyrażenie przyimkowe: »po poświecie« = po zmierzchu: GorPeregr 26; Takżeć godzinę w noc po poświecie cichuchnośmy wyjachali RadzPodróż 101.]

Synonimy: a. mirzk, mrok.

RS