[zaloguj się]
[pdf]

POWIEDAN (28) part praet pass impf

powiedan, powiedany (15), powiadan, powiadany (13); powiedan(y) RejJóz, MurzHist, LubPs, KrowObr, Mącz, RejPos (4), BialKaz, WujNT, SarnStat (2); powiadan(y) LibLeg, HistRzym (2), BiałKat (2), KochPs; powiedany : powiadan(y) Leop (1:4), BielKron (1:3).

powiedan, powiadan (14), powiedany, powiadany (14).

o, e oraz pierwsze a jasne (w tym w a 1 r. błędne znakowanie); w formach złożonych -an- (13), -ån- (1); -an- : -in- Leop (3:1); w formach niezłożonych a pochylone.

Fleksja
sg
mNpowiedån fNpowiedåna, powiedanå nNpowiedåno, powiadané

sg m N (praed) powiedån (1). ◊ f N powiedåna (6), powiedanå (3); ~ (attrib) -anå (1); ~ (praed) -åna (6) KrowObr, Leop, HistRzym, RejPos, BiałKat, BiałKaz, -anå (2) Mącz, KochPs. ◊ n N (praed) powiedåno (6) [cf też POWIEDAĆ impers], powiadané (1) BiałKat. ◊ pl N subst m i n powiadane (4); -e (1), -(e) (3). f (praed) powiedan(e) (6), powiadany (1) LibLeg.

Składnia dopełnienia sprawcy: powiedany od kogo (8), przez kogo (1); od kogo : przez kogo RejPos (1:1).

Sł stp: powiadany, powiedany s.v. powiadać, powiedać, Cn, Linde brak.

Znaczenia
Przekazywany słownie, ustnie; dictus, praedicatus, praedictus Vulg (28): Dla grzechów źiemie/ wiele przełożonych ná niey/ á dla cżłowiecżey mądrośći/ y dla wiádomośći tych rzecży ktore bywáią powiadane [quae dicuntur]/ żywoth przełożonego dłuſſy będzie. Leop Prov 28/2; HistRzym 73; Trzećié [kłamstwo] zową krotochwilné: któré wten czás grzéchu niema/ kiedy bez ſzkody bliźniégo/ á ku vweſeleniu bywa powiádáné BiałKat 66.

powiedan(y) komu (5): LibLeg 11/134; Toć ſie ono prorocztwo/ teraż wypełniło Czo mnię od miłey matki powiedano było RejJóz M5v; Ty słowa maią być wybranym powiedane ktorzy vpádwſzy mogą żaśię na drogę przyśc MurzHist F2; BielKron 46; A zákazánie było w rádzie pod ſtráceniem głowy/ áby tá rádá od żadnego z Senatow niebyłá nikomu powiádaná. HistRzym 72.

powiedany o kim, o czym (3): Zacżne [!] rzecży powiádáne ſą o thobie/ miáſto Boże. Leop Ps 86/3; Praedicatum, Powieść/ która o kim bywa powiedána. Mącz 85d; RejPos 28.

Ze zdaniem dopełnieniowym nawiązującym do podmiotu w zdaniu nadrzędnym (2): O Mężobóyſtwie ſzlácheckim przygodnym/ któré od róznych róznie bywa powiedano [refertur JanStat 606] że ſie sſtáło/ vſtáwiamy [...] SarnStat 604 [idem] 933.

Wyrażenie: »słowy powiedany« (1): Zydowie [...] rzucili ſie do iney dzikiey nauki niezbożney/ ktorą oni zową Kábála/ to ieſt/ nauka głoſu żywego/ ſłowy powiedána ieden drugiemu po ſobie BielKron 46.
α. Głoszony (11): A Moizeſz był záiſte wiernym we wſzyſtkim domu iego/ iáko ſlużebnik/ ná ſwiádectwo onych rzecży ktore miáły być powiádáne [quae dicenda erant] Leop Hebr 3/5, QQv.

powiedany o kim (3): Bo widziſz ieſzcże ktemu/ iż dla ciebie ten Pan y on przebrány lud ſwoy narod żydowſki/ prze ich wzgárdzenie [...]/ iż dufáli w zakonie ſwoim [...]/ á wzgárdzili przyſcie iego [...]/ áni go przyiąć nie chcieli/ máiąc o nim iáwne Proroctwá/ widząc iuż iáwne znáki/ ktore o nim z dawná powiedáne były/ też ie wzgárdził/ też ie od ſiebie odrzućił RejPos 57, 242v; WujNT Iudae 17.

Frazy: »będzie (a. być nie może) powiedana Ewanjelija« (3): Przeſtoſz tedy/ gdy będzieſz tzytał thę obronę moię/ niegorſz ſię/ pomni ná tho/ żeć Ewánielia ſwięta/ powiedaná być niemoże/ bes karánia KrowObr C4v; Záprawdę powiádam wam/ Gdziekolwiek będzie powiádaná tá Euángielia [praedicatum fuerit evangelium istud] po wſſyſtkim ſwiećie/ y to co tá vcżyniłá/ będzie powiádano ná pámiątkę iey. Leop Mar 14/9; BiałKat 166.

»słowo(-a) (boże) było (a. są, a. ma być) powiedano(-e)« [w tym: komu (3)] [szyk zmienny] (5): á prawdziwą náukę vſtáwił/ áby było powiádano ſłowo Boże ludu poſpolithemu BielKron 213v, 205v, 343; Nie docżedł był podobno nieborak onych ſłow/ ktore przed tym przez Proroki powiedáne o nim były: Iż on Bog ieſt nie z dáleká/ á iż wſzędy ieſth RejPos 242v; Lecz wy namileyſzy pámiętayćie ná ſłowá ktore ſą przedtym powiedáne [memores estote verborum quae praedicta sunt] od Apoſtołow Páná náſzego Ieſu Chriſtá/ ktorzy wam powiedáli/ że w oſtátecżny czás przyidą naśmiewcy WujNT Iudae 17.

Wyrażenie: »prawdziwie powiadan« (1): Biſkup [...] Senat mieſcki záſię prośił przez liſty y poſły/ áby ſłowo páńſkie prawdziwie było powiádano ludziem w kośćiele BielKron 205v.
β. Wygłaszany (2):
Fraza: »Ewanjelija była (a. może być) powiedana« (2): Ewányelia Niedziele Wthorey po Nowym Lecie/ ktora też może cżáſu wſtępowánia w małżeńſtwo być powiedaná. RejPos 41; Ewángelia [na pogrzebie] byłá powiádaná/ z Scápitulum [!] iedenaſtego Ianá S. ktora się ták pocżyna. BiałKaz ktv.
γ. Sławiony (2): Czy dobroć twoiá w grobiéch będźie powiádána? Albo pod źiemią prawdá wyznána? KochPs 131.
Wyrażenie: »jawnie powiedan« (1): iedno iż tu [psalm] podawa przycżyny przecż ma być Pan chwalon/ á iáwnie wyſławion y powiedan. LubPs dd3v.
Szereg: »wysławion i powiedan« (1): LubPs dd3v cf Wyrażenie.

Synonimy: mowiony; α. kazany, opowiedany, przepowiedany.

Cf POWIEDAĆ

KW, (KO)