[zaloguj się]
[pdf]

RUMIENIĆ SIĘ (2) vb impf

rumienić się (2), [romienić się].

e jasne; ro- z tekstu nieoznaczającego pochyleń.

Fleksja
indicativus
praes
sg pl
3 rumieni się rumienią się
praet
sg
3 m rumienił się

praes 3 sg rumieni się (1). ◊ 3 pl rumienią się (1). ◊ [praet 3 sg m rumienił się.]

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI i XVIII w. s.v. rumienić.

Stawać się a. być zaczerwienionym, nabierać czerwonego koloru; irrubere, purpurescere, rubescere, rubicundum trahere colorem, (sub)rubere, trahere ruborem Cn (2): [Nie pátrz ná wino gdy ſie rumieni [flavescit Vulg; rubescit PolAnt]/ gdy ſie roziáśni w ſklenicy bárwá iego: łágodnie wchodźi WujBib Prov 23/31.]

[rumienić się czym: Miło [jesienią] wyniść á láſy brzmią roſkoſznym pieniem/ Niebo ſię śmieie chmury rozganiáiąc z ćieniem. Ląki ſie też rumienią fárbą purpurową/ Tákże polá źieloną y brunatną ową. KołakWiek B3v; KmitaŁów B4.]

a. O twarzy: nabierać rumieńców (1):

[W przeciwstawieniu: »pobladnąć ... romienić się«: Rzecz nagła kiedy na kogo przypadnie, Jeśli straszliwa, twarz mu wnet pobladnie; Jeśli wesoła, mało sie odmieni, Ale, jako kwiat, ślicznie sie romieni. Otwin(?)Erot 9.

W porównaniu: Otwin(?)Erot 9 cf W przeciwstawieniu.]

Przen [bezpodmiotowo] (1):

W przeciwstawieniu: »rumieni się ... nabladło« (1): Gdy weyrzyſz w ludzkie ſpráwy iáko we źwierciádło/ Poznaſz gdzieć ſie rumieni á gdzieć też nábládło. RejZwierc 29v.

b. Malować sobie rumieńce; przen [czym] (1): A oni/ iż iáwnie ná odpor Bogu cżynią/ będą ſię muśieli z ſwoim wiecżnym złym tego w dźień oſtátecżny wſtydźić: bo tám tá fárbicżká/ ktorą ſię thu przed ludźmi rumienią ſpełznie/ y ſzyki ſię pomieſzáią. CzechEp 80.

Synonim: czerwienieć się.

Formacje współrdzenne cf RUMIENIĆ.

JR